დიგრაფი
დიგრაფი, დიგრამა (ძვ. ბერძნ. δίς (δῐ-) — „ორჯერ“ და ძვ. ბერძნ. γράφω (gráphō) — „ვწერ“) — შემადგენელი დამწერლობითი ნიშანი, რომელიც შედგება ორი ასოსაგან და გამოიყენება დამწერლობაში ფონემების და მათი ძირითადი ვარიანტების აღსანიშნავად: მაგალითად, პოლონურ ენაში cz [ჩ], sz [შ].
ინგლისურ ენაში გამოიყენება დიგრაფები th, ch, sh, oo და სხვა.
ბევრ ენაში ასევე გამოიყენება ტრიგრაფები (მაგალითად, eau ფრანგულში, sch გერმანულში).
დიგრაფები გამოიყენება ყოფილი საბჭოთა კავშირის ტერიტორიის ზოგიერთ თურქულ კირილიცურ დამწერლობაში. მაგალითად, კუმიკური დამწერლობა მოიცავს დიგრაფებს Гъ, Гь, Оь და სხვა.
დიგრაფები კირილიცურ დამწერლობაში რედაქტირება
- Аь — ინგუშური, ლაკური, ნოღაიური, თაბასარანული, ჩეჩნური
- АӀ — რუთულური, წახური
- Гв — აბაზური
- Гг — თაბასარანული
- Гу — ადიღეური, ყაბარდოული
- Гъ — აბაზური, ხუნძური, აღულური, ადიღეური, დარგუული, ყაბარდოული, ბალყარული, კუმიკური, ლაკური, ლეზგიური, ოსური, რუთულური, თაბასარანული, თათური, წახური
- Гь — აბაზური, ხუნძური, აღულური, დარგუული, კუმიკური, ლაკური, ლეზგიური, რუთულური, თაბასარანული, თათური, წახური
- ГӀ — აბაზური, ხუნძური, აღულური, დარგუული, ინგუშური, რუთულური, თათური, წახური, ჩეჩნური
- Дж — აბაზური, აღულური, ადიღეური, ბელარუსული, დარგუული, ყაბარდოული, ბალყარული, ოსური, რუთულური, უკრაინული, წახური
- Дз — აბაზური, ადიღეური, ბელარუსული, დარგუული, ყაბარდოული, ოსური, რუთულური, უკრაინული
- Дь — ალთაური, იაკუტური
- Жв — აბაზური, თაბასარანული
- Жъ — ადიღეური
- Жь — აბაზური, ადიღეური, ყაბარდოული
- Кв — აბაზური
- Кк — ხუნძური, აღულური, ლაკური, თაბასარანული
- Ку — ადიღეური, ყაბარდოული
- Кх — ინგუშური, ჩეჩნური
- Къ — აბაზური, ხუნძური, აღულური, ადიღეური, დარგუული, ინგუშური, ყაბარდოული, ბალყარული, კუმიკური, ლაკური, ლეზგიური, ოსური, რუთულური, თაბასარანული, წახური, ჩეჩნური
- Кь — აბაზური, ხუნძური, აღულური, დარგუული, ლაკური, ლეზგიური, რუთულური, თაბასარანული, წახური
- КӀ — აბაზური, ხუნძური, აღულური, ადიღეური, დარგუული, ინგუშური, ყაბარდოული, ლაკური, ლეზგიური, რუთულური, თაბასარანული, წახური
- Лъ — ხუნძური, ადიღეური, ყაბარდოული
- Ль — აბაზური, ჩუვაშური
- ЛӀ — ადიღეური, ყაბარდოული
- Нг — ბალყარული, კუმიკური
- Нъ — ბალყარული, ნოღაიური
- Нь — იაკუტური, ჩუვაშური
- Оь — კუმიკური, ლაკური, ნოღაიური, ჩეჩნური
- ОӀ — წახური
- Пп — აღულური, ლაკური, თაბასარანული
- Пъ — ოსური
- ПӀ — აბაზური, აღულური, ადიღეური, დარგუული, ინგუშური, ყაბარდოული, ლაკური, ლეზგიური, რუთულური, თაბასარანული, წახური, ჩეჩნური
- Сс — ლაკური
- Тл — აბაზური
- Тт — აღულური, ლაკური, თაბასარანული
- Тш — აბაზური
- Тъ — ოსური
- Ть — ჩუვაშური
- ТӀ — აბაზური, ხუნძური, აღულური, ადიღეური, დარგუული, ინგუშური, ყაბარდოული, ლაკური, ლეზგიური, რუთულური, თაბასარანული, წახური, ჩეჩნური
- Уь — აღულური, კუმიკური, ლეზგიური, ნოღაიური, თაბასარანული, თათური, ჩეჩნური
- УӀ — რუთულური, წახური
- ФӀ — ყაბარდოული
- Хв — აბაზური
- Ху — ყაბარდოული
- Хх — ხუნძური, ლაკური
- Хъ — ხუნძური, აღულური, ადიღეური, დარგუული, ყაბარდოული, ლაკური, ლეზგიური, ოსური, რუთულური, თაბასარანული, წახური
- Хь — აბაზური, ხუნძური, აღულური, ადიღეური, დარგუული, ინგუშური, ყაბარდოული, ლაკური, ლეზგიური, რუთულური, თაბასარანული, თათური, წახური, ჩეჩნური
- XӀ — აბაზური, ხუნძური, აღულური, დარგუული, ინგუშური, ლაკური, ჩეჩნური
- Цц — ხუნძური, ლაკური, თაბასარანული
- Цъ — ოსური
- ЦӀ — აბაზური, ხუნძური, აღულური, ადიღეური, დარგუული, ინგუშური, ყაბარდოული, ლაკური, ლეზგიური, რუთულური, თაბასარანული, წახური, ჩეჩნური
- Чв — აბაზური, თაბასარანული
- Чч — აღულური, ლაკური, თაბასარანული
- Чъ — ოსური
- ЧӀ — აბაზური, ხუნძური, აღულური, ადიღეური, დარგუული, ინგუშური, ყაბარდოული, ლაკური, ლეზგიური, რუთულური, თაბასარანული, წახური, ჩეჩნური
- ШӀ — აბაზური
- Шв — აბაზური, თაბასარანული
- ЩӀ — ყაბარდოული
- ЫӀ — რუთულური, წახური
- Юь — ჩეჩნური
- Яь — ინგუშური, ჩეჩნური
- Ӏу — ყაბარდოული