არმენ ლეონის ძე ტახტაჯიანი (დ. 28 მაისი [ძვ. სტ. 10 ივნისი], 1910, შუშა — გ. 13 ნოემბერი, 2009, სანქტ-პეტერბურგი) — საბჭოთა ბოტანიკოსი, სსრკ-ის მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსი (1972), სომხეთის სსრ-ის მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსი (1971). სკკპ-ის წევრი 1946 წლიდან.

არმენ ტახტაჯიანი
სომხ. Արմեն Լևոնի Թախտաջյան
დაბ. თარიღი 28 მაისი (10 ივნისი), 1910[1] [2]
დაბ. ადგილი შუშა[3] [1] [2]
გარდ. თარიღი 13 ნოემბერი, 2009(2009-11-13)[4] [5] [6] (99 წლის)
გარდ. ადგილი სანქტ-პეტერბურგი
დასაფლავებულია სმოლენსკის სომხური სასაფლაო
მოქალაქეობა  რუსეთის იმპერია
 რუსეთის რესპუბლიკა
ამიერკავკასიის კომისარიატი
ამიერკავკასიის დემოკრატიული ფედერაციული რესპუბლიკა
 საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა
Socialist Soviet Republic of Georgia
ასფსრ
 სსრკ
 რუსეთი
ეროვნება სომხები[1]
საქმიანობა ბოტანიკოსი[1] [2] , ბიოლოგი, pteridologist, უნივერსიტეტის პროფესორი და botanical collector[7]
მუშაობის ადგილი ერევნის სახელმწიფო უნივერსიტეტი[1] , სანქტ-პეტერბურგის სახელმწიფო უნივერსიტეტი[1] და კომაროვის ბოტანიკის ინსტიტუტი[1]
ალმა-მატერი ერევნის სახელმწიფო უნივერსიტეტი
სამეცნიერო ხარისხი ბიოლოგიის მეცნიერებათა დოქტორი[2]
მეუღლე Alisa Davtian Takhtajan[8]
შვილ(ებ)ი Leon Takhtajan
ჯილდოები სსრკ-ის სახელმწიფო პრემია, ლენინის ორდენი, სოციალისტური შრომის გმირი, წმინდა მესროპ მაშტოცის ორდენი, სომხეთის სსრ-ის მეცნიერების დამსახურებული მოღვაწე, შრომის წითელი დროშის ორდენი, ხალხთა მეგობრობის ორდენი, მედალი „1941-1945 წლების დიდ სამამულო ომში გმირული შრომისათვის“, რსფსრ-ის მეცნიერების დამსახურებული მოღვაწე, Komarov prize[1] , „ვლადიმერ ილიას ძე ლენინის დაბადებიდან 100 წლისთავის აღსანიშნავი“ საიუბილეო მედალი, Russian Federation Presidential Certificate of Gratitude და სომხეთის მეცნიერების დამსახურებული მოღვაწე
ხელმოწერა

ბიოგრაფია რედაქტირება

1932 წელს დაამთავრა სუბტროპიკული კულტურების საკავშირო ინსტიტუტი (თბილისი). მისი უმთავრესი ნაშრომები ეხება მცენარეების სისტემატიკის, ევოლუციური მორფოლოგიის და ფილოგენიის, ყვავილოვანი მცენარეების წარმოშობის, ფიტოგეოგრაფიის, პალეობოტანიკის საკითხების შესწავლას. ტახტაჯიანმა დაამუშავა უმაღლესი მცენარეების სისტემა და ყვავილოვანი მცენარეების დაწვრილებითი სისტემა, შემოგვთავაზა ორგანული სამყაროს სისტემის ვარიანტი. შექმნა მცენარეთა მორფოლოგებისა და სისტემატიკოსების სკოლა. მისი რედაქციით და მონაწილეობით გამოვიდა „სომხეთის ფლორა“ (ტ. 1-6, 1954-1973) „მცენარეთა სამყარო“ (ტ. 1-6, 1974-1982) და სხვა. საკავშირო ბოტანიკის საზოგადოების (1973 წლიდან), ბიოლოგიის მეცნიერებათა საერთაშორისო კავშირის ბოტანიკის განყოფილებისა (1975 წლიდან) და მცენარეთა ტაქსონომიის საერთაშორისო ასოციაციის (1975 წლიდან) პრეზიდენტი. სხვადასხვა ქვეყნის მეცნიერებათა აკადემიებისა და სამეცნიერო საზოგადოებების წევრი. სსრკ მეცნიერებათა აკადემიის ვ. კომაროვის სახელობის პრემია (1969), სსრკ სახელმწიფო პრემია (1981). დაჯილდოებულია 2 შრომის წითელი დროშის ორდენით, ხალხთა მეგობრობის ორდენით, აგრეთვე მედლებით.

ლიტერატურა რედაქტირება

სქოლიო რედაქტირება

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 სომხური საბჭოთა ენციკლოპედია / Վ. Համբարձումյան, Կ. ԽուդավերդյանՀայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 Armenian Concise EncyclopediaՀայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — ტ. 3.
  3. Тахтаджян Армен Леонович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  4. https://web.archive.org/web/20091217043258/http://www.portal.binran.ru:80/index.php
  5. SNAC — 2010.
  6. Gran Enciclopèdia CatalanaGrup Enciclopèdia, 1968.
  7. https://bionomia.net/Q348006
  8. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/pdf/10.1002/tax.613031