ალ-მაჰდი
მუჰამად იბნ მანსურ ალ-მაჰდი (არაბ. محمد بن منصورالمهدى; დ. 744 ან 745 — გ. 785 )[1] — მესამე აბასიანი ხალიფა 775-785 წლებში.[2] მამის, ალ-მანსურის მემკვიდრე. ხალიფად იგი მამამ სიკვდილის წინ გამოაცხადა. ალ-მაჰდის ათწლიანი მშვიდი მმართველობა მისი წინამორბედების პოლიტიკის გაგრძელებას წარმოადგენდა.
| მუჰამად იბნ მანსურ ალ-მაჰდი | |
|---|---|
| محمد بن منصورالمهدى | |
.jpg) | |
| აბასიანთა სახალიფოს ხალიფა | |
| მმართ. დასაწყისი: | 775 |
| მმართ. დასასრული: | 785 |
| წინამორბედი: | ალ-მანსური |
| მემკვიდრე: | ალ-ჰადი |
| პირადი ცხოვრება | |
| დაბ. თარიღი: | 744/745 |
| გარდ. თარიღი: | 785 |
| დინასტია: | აბასიანები |
| მამა: | ალ-მანსური |
კულტურული და ადმინისტრაციული მოღვაწეობა რედაქტირება
კოსმოპოლიტური ქალაქი ბაღდადი ალ-მაჰდის მმართველობის პერიოდში აყვავდა. იგი ემიგრანტებს იზიდავდა არაბეთიდან, სირიიდან, ერაყიდან, სპარსეთიდან და ავღანეთისა და ესპანეთის მსგავსი შორეული ქვეყნებიდანაც. ქალაქში, მზარდ ისლამურ მოსახლეობასთან ერთად, ცხოვრობდნენ ქრისტიანები, იუდეველები, ინდუსები და მაზდეანები. ბაღდადი მსოფლიოს უდიდესი ქალაქი გახდა.
ალ-მაჰდი განაგრძობდა აბასიანთა ადმინისტრაციის გაფართოებას. შექმნა ახალი დივნები არმიის, კანცელარიისა და საგადასახადო სისტემისათვის. დაინიშნა მრავალი მოსამართლე, სხვა ეთნიკური ჯგუფების წინააღმდეგ მიმართული კანონები კი გაუქმდა.
უდიდესი მნიშვნელობა ჰქონდა ჩინეთიდან ქაღალდის შემოტანას (751 წ., იხ. ტალასის ბრძოლა). დასავლეთში ქაღალდს ჯერ კიდევ არ იცნობდნენ. არაბები და სპარსელები პაპირუსს იყენებდნენ, ევროპელები კი — ცხოველის ტყავისაგან დამზადებულ ეტრატებს. ბაღდადი ქაღალდის წარმოებისა და ვაჭრობის ცენტრად იქცა, სადაც ქალაქის ცენტრში მთელ ქუჩაზე ქაღალდი და წიგნები იყიდებოდა. ახალი საწერი მასალის სიიაფემ და გამძლეობამ ეფექტურად გაზარდა აბასიანთა ბიუროკრატია.
ლიტერატურა რედაქტირება
- al-Masudi The Meadows of Gold, The Abbasids, transl. Paul Lunde and Caroline Stone, Kegan Paul, London and New York, 1989
სქოლიო რედაქტირება
| წინამორბედი: ალ-მანსური |
ხალიფა 775–785 |
შემდეგი: ალ-ჰადი |