ადამიანის უფლებები ვიეტნამში

ადამიანის უფლებები ვიეტნამში — ( ვიეტ. Nhân quyền tại Việt Nam) დაპირისპირების საგანი ვიეტნამის მთავრობასა და ადამიანის უფლებადამცველ საერთაშორისო ორგანიზაციებსა და დასავლეთის მთავრობებს შორის, განსაკუთრებით შეერთებული შტატების მთავრობას შორის. მოქმედი კონსტიტუციის თანახმად, ვიეტნამის კომუნისტური პარტია ერთადერთია, ვისაც უფლება აქვს მართოს, ყველა სხვა პოლიტიკური პარტიის საქმიანობა. ადამიანის უფლებათა სხვა საკითხები ეხება გაერთიანების, სიტყვის და პრესის თავისუფლებას.

ვიეტნამის დროშა
ვიეტნამის გერბი

1994 წლიდან ვიეტნამის ადამიანის უფლებათა დღე ყოველწლიურად 11 მაისს აღინიშნება. [1]

ვიეტნამის მოხსენება ადამიანის უფლებების შესახებ გაეროს ადამიანის უფლებათა საბჭოში რედაქტირება

მოხსენებაში ნათქვამია, რომ ვიეტნამელი ხალხის გამოხატვის, პრესისა და ინფორმაციის თავისუფლება ნათლად აისახა მასმედიის სწრაფი და მრავალფეროვანი განვითარების გზით. 2008 წლის მონაცემებით, 700-ზე მეტი პრესა იყო, თითქმის 15,000 ლიცენზირებული ჟურნალისტი, 68 რადიო და სატელევიზიო სადგური ცენტრალურ და პროვინციულ დონეზე და მიწისზედა ციფრული სატელევიზიო სადგურები, 80 ელექტრონული გაზეთი, ათასობით ახალი ამბების ვებსაიტი და 55 გამომცემელი. ვიეტნამის მოსახლეობას უფრო მეტი წვდომა ჰქონდათ მოწინავე ინფორმაციულ ტექნოლოგიაზე, განსაკუთრებით ინტერნეტზე. დაახლოებით 20 მილიონი სარგებლობდა ინტერნეტით, რაც მოსახლეობის 23,5% -ს შეადგენს. ადგილობრივი მედიის გარდა, ვიეტნამის მოსახლეობას ჰქონდა წვდომა ათობით უცხოურ პრესსააგენტოსა და სატელევიზიო არხებზე, მათ შორის Reuters, BBC, VOA, AP, AFP, CNN და მრავალი სხვა მნიშვნელოვანი საერთაშორისო გაზეთი და ჟურნალი. [2] მზარდმა ეკონომიკამ საშუალება მისცა მთავრობას რესურსების კონცენტრირება მოეხდინა ისეთ პრიორიტეტებზე, როგორებიცაა განათლება, ჯანმრთელობა, ინფრასტრუქტურის განვითარება, ადამიანური რესურსების განვითარება, სიღარიბის შემცირება და დახმარება რეგიონებისთვის. მთავრობამ გამოაქვეყნა და შეიტანა ცვლილებები დაახლოებით 13000 კანონში და შინაგანაწესში, რომელშიც შემუშავებულია სამოქალაქო და პოლიტიკური უფლებები. 1992 წლის კონსტიტუციამ სრულად აღიარა ადამიანის უფლებები (მუხლები 2 და 50).

ვიეტნამის საელჩოს ცნობით, გაერომ დაამტკიცა ვიეტნამის ადამიანის უფლებათა ანგარიში. [3] საელჩომ ასევე აღნიშნა, რომ ამ ქვეყნებში ბევრი აფასებს ვიეტნამის განახლებას, მიღწევებს და მკაცრ ერთგულებას ადამიანის უფლებების განმტკიცების საქმეში. [4] ასევე, არსებობდა გარკვეული მოსაზრებები შვილად აყვანის წინააღმდეგ, მაგრამ ისინი უარყოფილ იქნა.

ჩინეთის ინტერნეტ – საინფორმაციო ცენტრის 1997 წლის ანგარიშის თანახმად, ვიეტნამმა შეიტანა მრავალი ცვლილება კონსტიტუციაში, კანონებსა და პრაქტიკულ პოლიტიკაში ადამიანის უფლებების სფეროში დოი მოის შემდეგ, 1986 წელს განხორციელებული ეკონომიკური რეფორმის შემდეგ. მაგალითად, 1991 წელს შეიტანეს ცვლილებები კონსტიტუციაში, რომელიც პირველად ითვალისწინებდა „პოლიტიკური, სამოქალაქო, ეკონომიკური და კულტურული უფლებების დაცვას“, ხოლო სისხლის სამართლის კოდექსმა პირდაპირ აკრძალა წამება. საერთაშორისო მასშტაბით, ვიეტნამი იყო ბავშვის უფლებების კონვენციის მეორე ხელმომწერი. მიუხედავად იმისა, რომ ვიეტნამი ინარჩუნებს სიკვდილით დასჯას, 1992 წლის კონსტიტუციამ შეამცირა დაშვებული დანაშაულების რაოდენობა 44–დან 29–მდე, ხოლო მოსახლეობის 90%–ზე მეტს აქვს სამედიცინო მომსახურება. ქალთა უფლებების მიხედვით, ვიეტნამი ქალ პარლამენტართა პროცენტული მაჩვენებლით მე-2 ადგილზეა აზიისა და წყნარი ოკეანის ქვეყნებს შორის და მე-9 ადგილზეა 135 ქვეყანაში. [5]

ბოლოდროინდელი მოხსენებები ადამიანის უფლებებთან დაკავშირებით ვიეტნამში რედაქტირება

2004 წლის მოხსენებაში ადამიანის უფლებათა პრაქტიკის შესახებ, აშშ-ს სახელმწიფო დეპარტამენტმა ვიეტნამის ადამიანის უფლებათა დაცვა შეაფასა, როგორც „ცუდი“ და აღნიშნა მიმდინარე „სერიოზული დარღვევები“. ანგარიშის თანახმად, მთავრობამ დააწესა შეზღუდვები სიტყვის პრესის, შეკრებისა და გაერთიანების თავისუფლების მხრივ.

აშშ-ს ბოლოდროინდელ ანგარიშებში იგივე მოსაზრებებია გაჟღერებული და ადამიანის უფლებათა საერთაშორისო ორგანიზაციები, რომლებიც ამ მოსაზრებებს იზიარებენ, მოიცავს Human Rights Watch- ს [6] და არაწარმოდგენილ ერთა და ხალხთა ორგანიზაციას . [7] გაერომ [8] ხაზგასმით აღნიშნა რელიგიური დევნა.

2009 წელს ევროპარლამენტმა გამოხატა შეშფოთება „ვიეტნამში ადამიანის უფლებების დამცველებისა და ოფიციალურად არაღიარებული რელიგიური თემების წევრების მიმართ შეუწყნარებლობის მზარდი ტენდენციის გამო“. იგი მოუწოდებდა მთავრობას, შეწყვიტოს რეპრესიები გამოხატვის, რწმენისა და შეკრების თავისუფლების წინააღმდეგ და გაათავისუფლოს „პოლიტპატიმრები“. [9]

მთავრობა ოფიციალურად ითვალისწინებს რელიგიის თავისუფლებას და ცნობს ბუდისტურ, კათოლიკურ, პროტესტანტულ და მუსლიმურ რელიგიებს. ამასთან, მთავრობა ზედამხედველობს სანქცირებული ჯგუფების სასულიერო პირებს (დანიშვნების დამტკიცებით, მაგალითად) „ეროვნული ერთიანობის“ ინტერესებიდან გამომდინარე. [10]

გამოხატვის თავისუფლება პრობლემად რჩება, ვიეტნამის ხელისუფლება განაგრძობს ეროვნული უსაფრთხოების მკაცრი კანონების გამოყენებას რეჟიმისადმი კრიტიკულად განწყობილი პირების დასასჯელად. ოფიციალური მედია მკაცრად კონტროლდებოდა მთავრობის ცენზურისა და ხელის შეშლის შედეგად. [11]

შეკრების თავისუფლების შეზღუდვა კვლავ პრობლემად რჩება ვიეტნამში. მთავრობა ცდილობს შეაჩეროს დემონსტრაცია/გაფიცვები. თუმცა, დემონსტრაცია ლეგალურია, როგორც ეს დაწერილია ვიეტნამის კონსტიტუციაში.

2017 წლის მონაცემებით, ვიეტნამში 100-ზე მეტი პოლიტპატიმარი იმყოფებოდა ციხეში ხელისუფლების კრიტიკის ან რელიგიურ რიტუალებში მონაწილეობის გამო, საპროტესტო აქციებში, აქტივიზმში ან პოლიტიკურ პარტიებში მონაწილეობისთვის, რომლებსაც მთავრობა სანქცირებს. [12] [13]

Human Rights Watch–ის თანახმად, ვიეტნამის მთავრობა აძლიერებს დისიდენტების, უფლებადამცველისა და დამოუკიდებელი ჟურნალისტების წინააღმდეგ ბრძოლას, ვიეტნამის კომუნისტური პარტიის მე–13 ყრილობის წინ, რომელიც გაიმართება 2021 წლის იანვარში. სასამართლომ ასევე გაზარდა პატიმრობაში მყოფი დისიდენტების სასჯელის ვადა. [14]

რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება


სქოლიო რედაქტირება

  1. Pressure Mounting on Vietnam to Improve Human Rights დაარქივებული 2017-03-30 საიტზე Wayback Machine. , Epoch Times, 20 May 2013
  2. National report of Vietnam under the universal periodic review of UN human rights council.
  3. UN ratify Vietnam's human rights report. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 9 October 2011.
  4. Vietnam adheres to human rights, says diplomat.
  5. Human Rights in Vietnam During Renovation Process: Achievements, Challenges and Prospects.
  6. Vietnam's Human Rights Defenders. Human Rights Watch (23 March 2010).
  7. UPR: Vietnam's Human Rights Violations Exposed by. UNPO (25 March 2009).
  8. SUMMARY PREPARED BY THE OFFICE OF THE HIGH COMMISSIONER FOR HUMAN RIGHTS, IN ACCORDANCE WITH PARAGRAPH 15 (C) OF THE ANNEX TO HUMAN RIGHTS COUNCIL RESOLUTION 5/1*. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2021-01-26. ციტირების თარიღი: 2020-11-22.
  9. Motion for a resolution on human rights in Vietnam and Laos – B7-0157/2009. Europarl.europa.eu. ციტირების თარიღი: 20 December 2010.
  10. Reports – Christian Solidarity Worldwide. Dynamic.csw.org.uk. ციტირების თარიღი: 20 December 2010.
  11. Archived copy. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 ივლისი 2013. ციტირების თარიღი: 1 September 2013.
  12. Mr. Sang Comes to Washington. Rushford Report. ციტირების თარიღი: 1 September 2013.
  13. Vietnam: Release All Political Prisoners. Human Rights Watch. ციტირების თარიღი: 21 April 2019.
  14. Vietnam: Crackdown on Peaceful Dissent Intensifies. ციტირების თარიღი: 19 June 2020.