აპოცენტრი და პერიცენტრი: განსხვავება გადახედვებს შორის

ასევე ფართოდ გამოიყენება ტერმინები '''პერიგეა''' და '''აპოგეა''' (აგრეთვე '''პერიგეუმი''' და '''აპოგეუმი'''; [[ბერძნ.]] περίγειος — „დედამიწის გვერდით“; [[ბერძნ.]] απόγεια — „დედამიწიდან“), რომელთაც [[დედამიწა|დედამიწის]] ორბიტაზე [[მთვარე|მთვარესა]] და [[ხელოვნური თანამგზავრი|ხელოვნურ თანამგზავრის]] უახლოესა და უშორეს წერტილებს უწოდებენ.

== ფორმულა ==

* პერიაფსიდები: მაქსიმალური სიჩქარე <math> v_\mathrm{per} = \sqrt{ \frac{(1+e)\mu}{(1-e)a} } \,</math> მინიმალურ (პერიაფსიდები) მანძილზე <math>r_\mathrm{per}=(1-e)a\!\,</math>

* აპოაფსიდები: მინიმალური სიჩქარე <math> v_\mathrm{ap} = \sqrt{ \frac{(1-e)\mu}{(1+e)a} } \,</math> მაქსიმალურ (აპოაფსიდები) მანძილზე <math>r_\mathrm{ap}=(1+e)a\!\,</math>

* [[განსაზღვრული ფარდობითი იმპულსის მომენტი]] <math>h = \sqrt{(1-e^2)\mu a}</math>

* [[განსაზღვრული ორბიტალური ენერგია]] <math>\epsilon=-\frac{\mu}{2a}</math>

* <math>a\!\,</math> არის უდიდესი მანძილი ელიფსის ცენტრიდან წრეწირამდე

* <math>\mu\!\,</math> არის [[სტანდარტული გრავიტაციის პარამეტრი]]

* <math>e\!\,</math> არის [[ექსცენტრისიტეტი]], განსაზღვრული როგორც <math>e=\frac{r_\mathrm{ap}-r_\mathrm{per}}{r_\mathrm{ap}+r_\mathrm{per}}=1-\frac{2}{\frac{r_\mathrm{ap}}{r_\mathrm{per}}+1}</math>

== ტერმინოლოგია ==

== დედამიწის პერიჰელიუმი და აფელიუმი ==

[[სურათიფაილი:პერიჰელიუმი.png|thumb|220px|პერიჰელიუმის მაგალითი]]

[[სურათიფაილი:აპჰელიუმი.png|thumb|220px|აფელიუმის მაგალითი]]

დედამიწა მზეს ყველაზე მეტად იანვრის დასაწყისში უახლოვდება, ივლისის დასაწყისში — შორდება. პერიჰელიუმს, აფელიუმსა და დედამიწის სეზონებს შორის კავშირი იცვლება <br />21 000 წლიან ციკლში. ეს ანომალიური პროცესი იწვევს [[კლიმატის ცვლილება|კლიმატის პერიოდულ ცვლილებას]] (იხ. [[მილანკოვიჩის ციკლები]]).

ამ მოვლენის სამომავლო თარიღი და საათი მოცემულია შემდეგ გრაფაში:<ref name="usno">[http://aa.usno.navy.mil/data/docs/EarthSeasons.php დედამიწის სეზონების ბუნიობა, ნაბუნიობა, პერიჰელიუმი და აფელიუმი — 2000 – 2020] &mdash;— ა.შ.შ.-ის სამხედრო ობსერვატორია, ასტრონომიულ განცხადებათა დეპარტამენტი; 2003-10-30.</ref>