ტოშე პროესკი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
მ ბოტის დამატება: en:Toše Proeski |
No edit summary |
||
ხაზი 31:
ამ საზოგადოებრივი აღიარების შემდეგ ის დააჯილდოვეს ძლიერი ვოკალური მონაცემებისთვის. მან უპრო მეტ წარმატებას მიაღწია 1997 წელს მუსიკალურ ფესტივალზე "Makfest" [[შტიპი|შტიპში]] სიმღერით "Pusti Me" ("გამიშვი"). მისი ფანების რიცხვი სწრაფად იზრდებოდა. პროესკიმ დაიწყო თანამშრომლობა მაკედონიის აღიარებულ კომპოზიტორთან გრიგორ კოპროვთან და გამოუშვა თავის კარიერაში ყველაზე წარმატებული ჰიტები "Usni na Usni" ("ტუჩები ტუჩებზე") და "Sonce vo Tvoite Rusi Kosi" ("მზე შენს ოქროსფერ თმებზე"). 1999 წელს მან ჩაწერა სადებიუტო ალბომი ''Nekade vo Nokta'' (''სადღაც ღამეში''), რომელიც შეიცავდა თერთმეტ სიმღერას. იმავე წლის ზაფხულში ტოშემ გამართა პირველი სოლო კონცერტი [[სკოპიე]]ში.
2000 წელს პროესკიმ მონაწილეობა [[ევროვიზიის სიმღერის კონკურსი 2000]]-ის შესარჩევ ტურში სიმღერით "Solzi Pravat Zlaten Prsten" ("ცრემლები ქმნიან ოქროს ბეჭედს"), რომელმაც ყველაზე მეტი ხმა მიიღო მაყურებლისგან, მაგრამ ჟიურიმ მას დაბალი ქულები დაუწერა და საბოლოოდ პროესკი მესამე ადგილზე გავიდა. ამ პერიოდის განმავლობაში ის წერდა სიმღერებს მეორე ალბომისთვის ''Sinot Božji'' (''ღმერთის შვილი''). ამ ალბომში შედიოდა ისეთი ჰიტები, როგორიცაა "Nemir" ("შეუსვენებელი") (დუეტი [[კაროლინა გოჩევა]]სთან), "Vo Kosi da ti Spijam" ("შენს თმებში მძინარე"), "Izlaži me Ušte Ednaš" ("კიდევ ერთხელ მომატყუე"), "Iluzija" ("ილუზია") (აიღო გრანპ-რი ფესტივალზე [[Slavianski Bazaar]] [[
ტოშე პროესკიმ მესამე ალბომი "Ako me Pogledneš vo Oči" ("თუ ჩემს თვალებში ჩაიხედავ") ჩაწერა [[ათენი|ათენში]]. ეს ალბომი იყო [[მაკედონური ენა|მაკედონურ]] და [[სერბული ენა|სერბულ ენებზე]]. ამის შემდეგ ტოშე წავიდა ტურნეში [[სერბეთი|სერბეთში]], [[ბოსნია და ჰერცეგოვინა]]სა და [[ბულგარეთი|ბულგარეთში]]. პროესკიმ მოიგო [[ბეოვიზია]] [[ბელგრადი|ბელგრადში]] 2003 წლის აპრილში სიმღერით "Čija Si" ("ვის ეკუთვნი?"), რომელიც მალევე გახდა ჰიტი მაკედონიასა და სხვა ყოფილი [[იუგოსლავია|იუგოსლავიის]] ქვეყნებში.
ამ სიმღერას უნდა წარედგინა [[სერბეთი და მონტენეგრო]] [[ევროვიზიის სიმღერის კონკურსი 2003|ევროვიზიის სიმღერის კონკურსზე]], მაგრამ [[ევროპის მაუწყებელთა გაერთიანება]]მ განაცხადა, რომ ძალიან ბევრ ქვეყანას უნდოდა იმ წელს ევროვიზიაში მონაწილეობა და ყველას არ მიეცემოდა ამის უფლება. [[სერბეთი და მონტენეგრო]] (რომელიც იმ დროს მონაწილეობას იღებდა როგორც ერთი ქვეყანა) იყო ერთ-ერთი.
===სუპერპოპულარობა===
ვოკალის გასაუმჯობესებლად პროესკი მეცადინეობდა [[ნიუ-იორკი|ნიუ-იორკში]] მაესტრო ვილიამ რაილისთან, რომელიც იყო ცნობილი ტენორის [[ლუჩიალო პავაროტი]]ს პედაგოგი. დაბრუნების შემდეგ, ტოშე მართავდა საქველმოქმედო კონცერტებს მთელი მაკედონიის რესპუბლიკის მასშტაბით. მას გადასჩეს დედა ტერეზას ჯილდო და 2003 წელს ტოშე გახდა [[იუნისეფი]]ს ელჩი.
[[Image:Tose Proeski.jpg|thumb|right|250px|ტოშე პროესკი [[ევროვიზიის სიმღერის კონკურსი 2004|ევროვიზიის სიმღერის კონკურსზე 2004]] წელს [[სტამბული|სტამბულში]], [[თურქეთი]].]]
2004 წელს MKTV-მ აირჩია ტოშე პროესკი [[ევროვიზიის სიმღერის კონკურსი 2004|ევროვიზიის სიმღერის კონკურს 2004-ზე]] მაკედონიის წარსადგენად. თებერვალში მან შეასრულა რვა სიმღერა, რომლიდანაც ჟიურიმ, ტოშემ და ტელემაყერებლებმა აირჩიეს საუკეთესო - "Angel Si Ti" ("შენ ანგელოზი ხარ"). აპრილში პროესკიმ გამოუშვა მესამე ალბომი "Den Za Nas" ("დღე ჩვენთვის"), რომელშიც შედიოდა რვა სიმღერა ევროვიზიის შესარჩევი ტურიდან [[მაკედონური ენა|მაკედონურ ენაზე]].
შესარჩევი ტურის რვავე სიმღერა ჩაიწერა ინგლისურ ენაზე, მაგრამ მხოლოდ გამარჯვებული "Life" გამოვიდა გაყიდვაში. ნაციონალურ ფინალზე, მას შემდეგ, რაც ყველა სიმღერა შესრულდა, ეთერში გავიდა "Life"-ის ინგლისური კლიპი, რათა მაყურებლებისთვის ეჩვენებინათ როგორ იჟღერებდა ის [[ევროვიზიის სიმღერის კონკურსი|ევროვიზიის სიმღერის კონკურსზე]], თუ შესარჩევ ტურში გაიმარჯვებდა.
ალბომის სერბულ ვარიანტში "Dan Za Nas" შედიოდა ნაციონალური ფინალიდან მხოლოდ ექვსი სიმღერა [[სერბული ენა|სერბულ ენაზე]] და "Life" ინგლისურად. ეს სიმღერა არასოდეს ჩაწერილა [[სერბული ენა|სერბულ ენაზე]].
2004 წლის მაისში პროესკიმ გაიკავა მე-14 ადგილი [[ევროვიზიის სიმღერის კონკურსი|ევროვიზიის სიმღერის კონკურსზე]] სიმღერით "Life",რომელიც იყო ინგლისური ვერსია სიმღერისა "Angel Si Ti".
2004 წელს ტოშე პროესკი გახდა [[იუნისეფი]]ს კეთილი ნების ელჩი და ჩაწერა სიმღერა "This World", რომელიც გახდა [[იუნისეფი]]ს ჰიმნი. პროესლიმ ხელი მოაწერა კონტრაქტს Dallas Records-თან, ასე რომ მისი მომდევნო ალბომი გაიყიდებოდა [[ხორვატია]]სა და [[სლოვენია]]ში. სახელი რომ დაემკვიდრებინა ამ ქვეყნებში, პროესკიმ ჩაწერა "Krajnje Vreme” სლოვენიელ მომღერალთან ანია რუპელთან. 2005 წელს ტოშე პროესკის მეხუთე ალბომი გამოვიდა მთელი ექს-იუგოსლავიის ქვეყნების მასშტაბით. ''Po Tebe'' არის ყველა დროის ერთ-ერთი ყველაზე წარმატებული ბალკანური ალბომი. ის თვეების განმავლობაში მუსიკალური ჩარტების სათავეში იყო [[მაკედონიის რესპუბლიკა]]ში, [[სერბეთი|სერბეთში]], [[ხორვატია|ხორვატიაში]], [[სლოვენია]]სა და [[ბოსნია და ჰერცეგოვინა]]ში.
მისი ბოლო ალბომი ''Igri Bez Granici'' (მაკედონური სათაური)/'Igra Bez Granica' (ხორვატული სათაური) ("თამაში საზღვრების გარეშე") გამოვიდა ექს-იუგოსლავიის ყველა ქვეყანაში 2007 წლის აგვისტოში.
[[მაკედონური ენა|მაკედონური]], [[ხორვატული ენა|ხორვატული]] და [[სერბული ენა|სერბული]] ენების გარდა მან ჩაწერა ერთი სიმღერა [[სლოვენური ენა|სლოვენურად]] "Moja" ("ჩემი") 2007 წელს და ერთიც იტალიურად "Aria" ("ჰაერი") იტალიელ სუპერვარსკვლავთან ჯიანა ნანინისთან.
===სიმღერების წერა===
პროესკი ცნობილი იყო როგორც კომპოზიტორიც. მაისი დაწერილია "Ima Li Den Za Nas" ("არის დღე ჩვენთვის?"), "Slusaš Li" ("მისმენ?"), "Malečka" ("პატარა") და "Polsko Cvekje" ("მინდვრის ყვავილი"). 2004 წელს ტოშემ დაწერა "Muza" ("მუზა") [[მარტინ ვუჩიკი]]სათვის, რამაც დიდი წარმატება მოუტანა ახალგაზრდა შემსრულებელს. ერთ-ერთ ინტერვიუში ტოშემ თქვა, რომ მას 100-ზე მეტი სიმღერა ჰქონდა დაწერილი და ელოდებოდა შესაფერის დროს, რომ ისინი სტუდიაში ჩაეწერა.
15 ოქტომბერს ტოშემ უკანასკნელი ინტერვიუ მისცა მაკედონურ სატელევიზიო არხს "Kanal 5"-ს. მან ისაუბრა მუსიკალური განათლების დასრულების განზრახვაზე, პორად ცხოვრებასა და ახალ ალბომზე.<ref>[http://vijesti.hrt.hr/ShowArticles.aspx?ArticleId=34132 Hrvatska radiotelevizija/Croatian radiotelevision<!-- Bot generated title -->]</ref><ref>[http://dnevnik.hr/naslovnica/vijesti/crnakronika/20071016_28177_76757.php Poginuo Toše Proeski, tijelo prebačeno u Makedoniju - Dnevnik.hr<!-- Bot generated title -->]</ref>
ტოშეს უკანასკნელი კონცერტი გაიმართა 2007 წლის 5 ოქტომბერს [[იუსაიდი]]ს ეგიდით. კონცერტიდან შემოსული ათასობით ევრო გადაეცათ მაკედონიის სკოლებს. კონცერტს დაესწრო 20,000-ზე მეტი ადამიანი და მას თვალს ადევნებდა მთელი მსოფლიო.
==გარდაცვალება==
2007 წლის 16 ოქტომბერს დილით 6:20-ზე პროესკი გარდაიცვალა ავტოავარიაში ზაგრები-ლიპოვაცის მაგისტრალზე ნოვა გრადიშკასთან ახლოს, [[ხორვატია]]ში. ის მგზავრობდა მენეჯერთან, ლილიანა პეტროვიჩთან ერთად. ავტომობილს მართავდა გეორგი გეორგიევსკი. ვოლკლვაგენი შეეჯახა სატვირთო მანქანას. ტოშე პროესკი მაშინვე დაიღუპა. ავარიის დროს მას ეძინა ავტომობილის წინა სავარძელზე.<ref name="reuters"/> დანარჩენი ორი მგზავრიდან მხოლოდ მძღოლმა მიიღო სერიოზული დაზიანება(თავის ტრავმა).
პროესკის ცხედარი შუაღამისას გადმოასვენეს [[სკოპიე]]ში და შემდეგ მის მშობლიურ ქალაქში [[კრუშევო]]ში გადაასვენეს. მაკედონელები შეიკრიბნენ სკოპიეს მოედანზე, რომ პატივი მიეგოთ ტოშესთვის. 17 ოქტომბერი მაკედონიაში გლოვეს დღედ გამოცხადდა.<ref name="focus"/> ტოშე პროესკის გარდაცვალების შემდეგი სამი დღე კი [[კრუშევო]]ში გლოვობდნენ.<ref>[http://www.makfax.com.mk/look/novina/article.tpl?IdLanguage=1&IdPublication=2&NrArticle=86718&NrIssue=479&NrSection=10 Macedonia will bid last farewell to Tose on Wednesday - Makfax agency, Tuesday, 16.10.2007]</ref>
სიკვდილის შემდეგ ტოშეს მიანიჭეს მაკედონიის საპატიო მოქალაქის წოდება.<ref name="reuters">Casule, Kole.[http://www.reuters.com/article/entertainmentNews/idUSL1632777720071016?feedType=RSS&feedName=entertainmentNews Shocked Macedonians mourn pop star Proeski]. [[Reuters]]. Retrieved on 2007-10-17.</ref>
===სახალხო პანაშვიდი===
მაკედონიის ხელისუფლებამ ორგანიზება გაუწია სახალხო პანაშვიდ.<ref>[http://www.vlada.mk/english/News/October2007/ei17-10-2007.htm Government of Republic of Macedonia official site]</ref>, რომელიც გაიმართა 17 ოქტომბერს [[კრუშევო]]ში. პანაშვიდს პირდაპირ ეთერში გადასცემდა მაკედონიის ტელევიზია და მას ესწრებოდნენ უცხოური და ადგილობრივი დელეგაციები, მათ შორის მაკედონიის პრეზიდენტი და პრემიერ-მინისტრი, ასევე შოუ-ბიზნესის წარმომადგენლები: [[კაროლინა გოჩევა]], კალიოპი, ვლადო იანევსკი, ლამბე ალაბაკოსკი, [[ელენა რისტესკა]], იოვან იოვანოვი, [[მარტინ ვუჩიკი]], ადრიან გახა, ტიანა დეპჩევიკი და [[ტამარა ტოდევსკა]], [[ჟელკო იოკსიმოვიჩი]] და სხვ. რელიგიური რიტუალები აღასრულა მართლმადიდებლურმა ეკლესიამ, რადგან ტოშე პროესკი მართლმადიდებელი იყო.<ref>[http://www.bbc.co.uk/macedonian/news/story/2007/10/071017_pogreb.shtml Toše Proeski's funeral - BBC in Macedonian language] {{mk icon}}</ref>
===ტოშეს ხსოვნისადმი მიძღვნილი კონცერტი===
2008 წლის 5 ოქტომბერს ტოშეს ხსოვნისადმი მიძღვნილი კონცერტი გაიმართა [[სკოპიე]]ში, რომელზეც ოცამდე მომღერალმა ბალკანეთის სხვადასხვა ქვეყნებიდან შეასრულეს სიმღერები.<ref>http://www.novinite.com/view_news.php?id=97550 Concert in Tribute to Macedonian Pop Icon Unites Balkans</ref>
ტოშე პროესკის მოღვაწეობის ამსახველი დოკუმენტური ფილმის პრემიერა შედგა 2009 წლის 12 თებერვალს ექს-იუგოსლავიის ყველა ქვეყანაში.
==დისკოგრაფია==
===ალბომები===
*''Nekade Vo Nokta''(მაკედონურ ენაზე) (1999)
*''Sinot Božji'' (მაკედონურ ენაზე)(2000)
*''Ako Me Pogledneš Vo Oči'' (მაკედონურენოვანი ვერსია) /''Ako Me Pogledaš U Oči'' (სერბულენოვანი ვერსია) (2002)
*''Dan Za Nas'' (მაკედონურენოვანი ვერსია) /''Dan Za Nas'' (სერბულენოვანი ვერსია) (2004)
*''Po Tebe '' (მაკედონურენოვანი ვერსია)/''Pratim Te'' (სერბულენოვანი ვერსია) (2005)
*''Božilak'' (მაკედონური ფოლკლორული სიმღერები) (2006)
*''Igri Bez Granici'' (მაკედონურენოვანი ვერსია) /''Igra Bez Granica'' (ხორვატულენოვანი ვერსია) (2007)
*''The Hardest Thing'' (2009) (ინგლისურენოვანი ვერსია)
==სინგლები==
"Čija si" ("ვის ეკუთვნი") მიჩნეულია ტოშეს უდიდეს ჰიტად.
{| class="wikitable"
!rowspan="2"|წელი
!rowspan="2"|სინგლი
!rowspan="2"თარგმანი
!colspan="6"|პოზიცია
!rowspan="2"|ალბომი
|-
!width="35"|<small>[[მაკედონია|მკდ.]]</small>
!width="35"|<small>[[სერბია და მონტენეგრო|ს&მ]]</small>
!width="35"|<small>[[ხორვატია|ხორ]]</small>
!width="35"|<small>[[ბოსნია და ჰერცეგოვინა|ბ&ჰ]]</small>
!width="35"|<small>[[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა|სამხ. აფრ.]]</small>
!width="35"|<small>[[MTV Adria]]</small>
|-
|align="center"|1999
|align="left"|"Tajno Moja"
|align="left"|"ჩემი საიდუმლო"
|align="center"|1
|align="center"|—
|align="center"|—
|align="center"|—
|align="center"|—
|align="center"|—
|align="left"|''Sinot Božji''
|-
|align="center" rowspan="2"|2003
|align="left"|"Ako Me Pogledaš Vo Oči"
|align="left"|"თუ ჩემს თვალებში ჩაიხედავ"
|align="center"|1
|align="center"|1
|align="center"|—
|align="center"|—
|align="center"|—
|align="center"|—
|align="left" rowspan="2"|''Ako Me Pogledneš Vo Oči/Ako Me Pogledaš U Oči''
|-
|align="left"|"Soba Za Taga"
|align="left"|"მწუხარების ოთახი"
|align="center"|1
|align="center"|1
|align="center"|—
|align="center"|—
|align="center"|—
|align="center"|—
|-
|align="center" rowspan="2"|2004
|align="left"|"Life"
|align="left"|"ცხოვრება"
|align="center"|1
|align="center"|2
|align="center"|—
|align="center"|—
|align="center"|49
|align="center"|—
|align="left" rowspan="2"|''Den za Nas/Dan za Nas''
|-
|align="left"|"Čija si"
|align="left"|"ვის ეკუთვნი"
|align="center"|1
|align="center"|1
|align="center"|—
|align="center"|1
|align="center"|—
|align="center"|—
|-
|align="center" rowspan="3"|2005
|align="left"|"Žao Mi Je"
|align="left"|"ვწუხვარ"
|align="center"|—
|align="center"|—
|align="center"|—
|align="center"|—
|align="center"|—
|align="center"|—
|align="left" rowspan="3"|''Po Tebe/Pratim Te''
|-
|align="left"|"Koj li ti Grize Obrazi"
|align="left"|—
|align="center"|1
|align="center"|1
|align="center"|1
|align="center"|—
|align="center"|—
|align="center"|—
|-
|align="left"|"Lagala Nas Mala"<small>(დუეტი ტონი კეტინსთან)
|align="left"|"მან მოგვატყუა"
|align="center"|1
|align="center"|1
|align="center"|1
|align="center"|—
|align="center"|—
|align="center"|—
|-
|align="center" rowspan="5"|2007
|align="left"|"Srce Nije Kamen"
|align="left"|"გული ქვისგან არაა შექმნილი"
|align="center"|—
|align="center"|—
|align="center"|1
|align="center"|—
|align="center"|—
|align="center"|—
|align="left" rowspan="5"|''Igri Bez Granici/Igra Bez Granica''
|-
|align="left"|"Volim Osmijeh Tvoj"
|align="left"|"მიყვარს შენი ღიმილი"
|align="center"|1
|align="center"|1
|align="center"|1
|align="center"|—
|align="center"|—
|align="center"|—
|-
|align="left"|"Nikoj Kako Tebe Ne Baknuva"
|align="left"|"ვერავინ მკოცნის შენსავით"
|align="center"|1
|align="center"|—
|align="center"|1
|align="center"|—
|align="center"|—
|align="center"|—
|-
|align="left"|"Veži Me Za Sebe"
|align="left"|—
|align="center"|—
|align="center"|—
|align="center"|1
|align="center"|—
|align="center"|—
|align="center"|—
|-
|align="left"|"Igri Bez Granici"
|align="left"|"თამაში საზღვრების გარეშე"
|align="center"|1
|align="center"|1
|align="center"|1
|align="center"|1
|align="center"|—
|align="center"|—
|-
|align="center" rowspan="2"|2008
|align="left"|"The Hardest Thing"
|align="left"|"ურთულესი რამ"
|align="center"|1
|align="center"|?
|align="center"|3
|align="center"|?
|align="center"|—
|align="center"|1
|align="left" rowspan="2"|''The Hardest Thing''
|-
|align="left"|"My Little One"<small>(დუეტი დიშვილ კრისტიანთან)
|align="left"|"ჩემი პატარა"
|align="center"|—
|align="center"|—
|align="center"|—
|align="center"|—
|align="center"|—
|align="center"|—
|-
|}
==სქოლიო==
| |||