ძველი ქართული ენა: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ხაზი 41:
|-
! style="background-color:#FFDEAD; text-align:left" | დახურული
| style="text-align:center" | [[ი]], [[ჲ]]
|
|
|
|
| style="text-align:center" | [[უ]], [[უ–ბრჯგუთი|{{უბრჯგუ}}]]
|-
! style="background-color:#FFDEAD; text-align:left" | საშუალო
|
| style="text-align:center" | [[ე]], [[ჱ]]
|
|
ხაზი 59:
|
|
| style="text-align:center" | [[]]
|
|
ხაზი 65:
|}
 
ძველ ქართულს გააჩნია ხუთი ხმოვანი [[ა]], [[ე]], [[ი]], [[ო]] და [[უ]] და ორი ნახევარხმოვანი [[ჲ]] და [[უ-ბრჯგუ|{{უბრჯგუ}}]].
[[ა]], [[ე]], [[ჱ]], [[ი]], [[ო]] და [[უ]] ერთმარცვლიანი ხმოვნებია, [[ჲ|ჲოტას]] კი მარცვალი არ გააჩნია, მაგალითად სიტყვაში ''დედ'''აჲ''''', ბოლოკიდური მარცვალი არის '''აჲ''' და არა '''ჲ'''. წარმოითქმის ენის შუა ნაწილის მიახლოებით შუა სასასთან. თუ ეს მიახლოება იმდენად დიდია, რომ გამომავალი ჰაერის ერთგვარ დაბრკოლებას წარმოადგენს, მაშინ მას სპირანტული ხასიათი ექნება, ამიტომ [[ჲ|ჲოტას]] ზოგ შემთხვევაში ხმოვნად არც თვლიან. ძველ ქართულ ენაში [[უ]] ბგერით დაბოლოებული დიფტონგიც ხშირად ერთ მარცვლად გამოითქმოდა და [[უ]] მოკლდებოდა. მაგალითად სიტყვაში ''ჩ'''უ'''ენი'' უ მოკლეა. ასეთი უ-სათვის ანბანში ასო არ მოიპოვებოდა. მისი აღნიშვნა მხოლოდ ერეკლე მეფის დროს ანტონ კათალიკოსის გავლენით შემოიღეს — უ̌, რომელსაც „უ-ბრჯგუთი“, ან უბრალოდ „უ-ბრჯგუ“ უწოდეს. ხმოვანი [[ჱ]] (ჰე, ე-მერვე) ძველ ქართულ ენაში იხმარებოდა „ეჲ“ კომბინაციის ნაცვლად. მაგალითად:
 
[[ჲ|ჲოტას]] მარცვალი არ გააჩნია, მაგალითად სიტყვაში ''დედ'''აჲ''''', ბოლოკიდური მარცვალი არის '''აჲ''' და არა '''ჲ'''. წარმოითქმის ენის შუა ნაწილის მიახლოებით შუა სასასთან. თუ ეს მიახლოება იმდენად დიდია, რომ გამომავალი ჰაერის ერთგვარ დაბრკოლებას წარმოადგენს, მაშინ მას სპირანტული ხასიათი ექნება.
 
ძველ ქართულ ენაში [[უ]] ბგერით დაბოლოებული დიფტონგიც ხშირად ერთ მარცვლად გამოითქმოდა და უ მოკლდებოდა. მაგალითად სიტყვაში ''ჩ'''უ'''ენი'' უ მოკლეა. ასეთი უ-სათვის ანბანში ასო არ მოიპოვებოდა. მისი აღნიშვნა მხოლოდ ერეკლე მეფის დროს ანტონ კათალიკოსის გავლენით შემოიღეს — {{უბრჯგუ}}, რომელსაც „უ-ბრჯგუთი“ ან უბრალოდ „უ-ბრჯგუ“ უწოდეს.
 
ასო [[ჱ]] (ჰე, ე-მერვე) ძველ ქართულ ენაში იხმარებოდა „ეჲ“ კომბინაციის ნაცვლად. მაგალითად:
: ქრისტ'''ეჲ''' — ქრისტ'''ჱ'''
: მთვარ'''ეჲ''' — მთვარ'''ჱ'''