ჰაოსი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
კატეგორიის ჩამატება სომხეთის ისტორია (HotCat-ის გამოყენებით)
No edit summary
ხაზი 1:
[[ფაილი:Hayk statue.JPG|thumb|270px|ჰაოსის ქანდაკება [[ერევანი|ერევანში]]. ''კარლენ ნურიჯანიანი'']]
{{მუშავდება|თემური}}
'''ჰაოსი''', ''ჰაიოსი'', ''ჰაიკი'' ({{lang-hy|Հայկ}}) [[სომხები]]ს ლეგენდალური ეთნარქი და ეპონიმი. მითიური [[სომხეთი]]ს პირველი მეფე. [[თარგამოსი]]ს უფროსი ვაჟი, [[იეფეტი]]ს შვილიშვილი, [[ქართველები|ქართველთა]] ეთნარქის, [[ქართლოსი]]ს ძმა.
'''ჰაოსი''', [[ლეონტი მროველი]]ს მიხედვით, სომხების ეთნარქი.
 
მისი ისტორია აღწერეს [[მოვსეს ხორენაცი|მოვსეს ხორენაცმა]], [[ლეონტი მროველი|ლეონტი მროველმა]] და სხვა ისტორიკოსებმა.
==ქართლის ცხოვრება==
==მოკლე ბიოგრაფია==
ლეონტი მროველი წერს: ''ხოლო ჰაოს დაემკჳდრა საყოფელთა მამისა თჳსისა თარგამოსისთა, და დაიპყრა ქუეყანა ჩრდილოთ, ვითა დამიწერია: სამჴრითმთითორეთისითგან, აღმოსავლითვიდრე ზღუადმდე გურგანისა, და დასავლითვიდრე ზღუადმდე პონტოსა. და ამათშჳდთა-ვე გმირთა ზედა იყოგანმგებელდა უფალ ჰაოს. და ესე ყოველნი იყვნეს მორჩილ ჰაოსისა.''
ცნობილია რომ ნოე [[არარატი|არარატთან]] ახლოს დასახლდა, შემდეგ კი [[ბაბილონი|ბაბილონში]] წავიდა, ხოლო იაფეტის ლეგენდარულმა შთამომავალმა არარტის მიწებში დაბრუნდა და იქვე თავის უფროს ვაჟთან, არმენაკთან ერთად დამკვირდნენ და პირველი სომხური სახელმწიფო დაასრეს.
==[[ქართლის ცხოვრება]]==
[[ლეონტი მროველი]] წერს: ''{{Cquote|ხოლო ჰაოს დაემკჳდრა საყოფელთა მამისა თჳსისა თარგამოსისთა, და დაიპყრა ქუეყანა ჩრდილოთ, ვითა დამიწერია: სამჴრითმთითორეთისითგან, აღმოსავლითვიდრე ზღუადმდე გურგანისა, და დასავლითვიდრე ზღუადმდე პონტოსა. და ამათშჳდთა-ვე გმირთა ზედა იყოგანმგებელდა უფალ ჰაოს. და ესე ყოველნი იყვნეს მორჩილ ჰაოსისა.''}}
==[[ვაჟა-ფშაველა]]==
ვაჟა ფშაველამ თავის პოემაში ”ჰაოს და ქართლოს”<ref>[http://www.amsi.ge/istoria/somx/vaja-fSavela.html პოემა ”ჰაოს ქართლოსი”]</ref> აღწერა ორი ძმის ერთმანეთის მიმართ დამოკიდებულება. სიუჟეტის მიხედვად ჰაოსი მოდის ქარტლოსთან და უყვება თავის მიწის (სომხეთის) ტრაგიკულ ბედს და დახმარებას სთხოვს ქართლოს:
{{ციტირება|<poem>თვალცრემლიანი ჰაოსი
ქართლოსს მოადგა კარზედა.
გასაწყლებულსა სახისა
კონკები ეცვა ტანზედა.</poem>}}ქართლოსი ეხმარება ჰაოსს მტრების დაძლევაში და ეღტად ათავისუფლებენ სომხეთს. ტექსტში ასევე ნახსენია იმდროინდელი სომხეთის საზღვრები.{{ციტირება|<poem>მას შემდეგ, რაკი დამითმე
ვაქნის, ერევნის არენი,
უბედურს ყოფაშია ვარ
სიციცხლე განამწარენი.
ჩვენ რომ არ გავიყარენით,
მე სამხრეთისკენ გავწიე,
არარატის ძირს დავსახლდი,
დიდი ამაგიც გავწიე.</poem>}}
==ჰაოსის წინაპრები==
<center>{{ahnentafel-compact5
Line 24 ⟶ 40:
==იხილეთ აგრეთვე==
* [[ქართველთა ეთნარქები]]
==სქოლიო==
<references/>
==ლიტერატურა==
* ქსე, ტ. 6, გვ. 93, თბ., 1983
Line 29 ⟶ 47:
[[კატეგორია:ეთნარქები]]
[[კატეგორია:სომხეთის ისტორია]]
[[am:ሐይክ]]
[[az:Hayk]]
[[de:Hayk]]
[[en:Hayk]]
[[eo:Hajko (Armenio)]]
[[es:Hayk]]
[[fr:Haïk]]
[[hy:Հայկ]]
[[it:Haik d'Armenia]]
[[no:Haik]]
[[pt:Hayk]]
[[sh:Haik]]
[[simple:Hayk]]
[[sv:Hayk]]
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ჰაოსი“-დან