გიორგი ავალიშვილი: განსხვავება გადახედვებს შორის

'''გიორგი ივანეს ძე ავალიშვილი''' (დ. [[1769]] ― გ. [[1850]], [[მოსკოვი]]), [[ქართველები|ქართველი]] მწერალი, პოლიტიკური მოღვაწე, დრამატურგი, მთარგმნელი, მოგზაური.

== ბიოგრაფია ==

სწავლა-განათლება რუსეთში მიიღო. 1784-1801 წლებში იყო [[ქართლ-კახეთის სამეფო|ქართლ-კახეთის სამეფოს]] წარმომადგენელი რუსეთის იმპერატორის კარზე. აქტიური როლი ითამაშა რუსეთთან საქართველოს შეერთების საქმეში. 1791 იმოგზაურა ირანის აზერბაიჯანში. 1819-1820 დიპლომატიური მისიით იყო ოსმალეთში, ეგვიპტესა და პალესტინაში. ავალიშვილს ქართული დრამატურგიის მამამთავრად მიიჩნევენ ([[ავალიშვილის თეატრი]]). მას მიეწერება ორიგინალური დრამა "მეფე თეიმურაზი" (1791), რომელსაც ჩვენამდე არ მოუღწევია. მანვე პირველმა თარგმნა [[ქართული ენა|ქართულ ენაზე]] [[სუმაროკოვი, ალექსანდრე|ა. სუმაროკოვის]] [[პიესა|პიესები]]. ავტორია ლირიკული ლექსების, რომლებიც სამშობლოს გარეთ მცხოვრები მამულიშვილის განცდებსა და სულისკვეთებას გადმოსცემენ. შეადგინა პოეზიის ანთოლოგია, რომელშიც თავი მოუყარა ძირითადად თავისი დროის პოეტების თხზულებებს.

მეტად მნიშვნელოვანია ავალიშვილის ღვაწლი მთარგმნელობითს სფეროში. თარგმნა[[ ერაზმ როტერდამელი|ერაზმ როტერდამელის]], [[ვოლტერი|ვოლტერის]], [[მილტონი, ჯონ| ჯ. მილტონის]], [[ლომონოსოვი, მიხეილ| მ. ლომონოსოვის]], ა. სუმაროკოვის, [[დერჟავინი, გავრილა|გ. დერჟავინის]], [[ხერასკოვი, მიხეილ|მ. ხერასკოვის]], მ. ჟანლისის და იმ დროს ევროპასა და რუსეთში პოპულარული ფრანგი, გერმანელი და სხვა ავტორების თხზულებები. ავალიშვილის სამოგზაურო დღიურები - "მგზავრობაჲ თბილისით იერუსალიმისადმი საბერძნეთსა ზედა; უკუქცევაჲ იერუსალიმით თბილისისადმივე კიპრის ჭალაკისა, მცირისა აზიისა და ანატოლიის ძალით" მრავალმხრივ საინტერესო ნაშრომია. იგი განსაკუთრებით ძვირფასია ქართული გეოგრაფიული აზროვნების ისტორიისათვის. მოგზაურობის მარშრუტი იყო: თბილისი-დასავლეთ საქართველო-ყირიმი-კონსტანტინოპოლი-ალექსანდრია-კაირო-იერუსალიმი-კ. კვიპროსი-თარსუსი-კაისერი-არზრუმი-ყარსი-შულავერი-თბილისი. ნაშრომში განხილულია საქართველოს და რუსეთის საგარეო პოლიტიკის ზოგი საკითხი, ეგვიპტის და ოსმალეთის სოციალური და პოლიტიკური ცხოვრება. არაბებისა და თურქების ყოფა. მოცემულია საინტერესო ცნობები ეგვიპტეში მცხოვრები ქართველების შესახებ.

== ლიტერატურა ==

*''ლეონიძე გ.,'' ქართული თეატრის ქრონიკები, «დროშა», 1925, № 25;

[[კატეგორია:დაბადებული 1769]]