ვიკიპედია

მრგვალი მაგიდა — თავისუფალი საქართველო: განსხვავება გადახედვებს შორის

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა
[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
← წინა ცვლილებაშემდეგი ცვლილება →
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ვიზუალურივიკიტექსტი
No edit summary
No edit summary
ხაზი 1:
{{ინფოდაფა პოლიტიკური პარტია}} ▼
{{შესავალიაკლია}}
| პარტიის_სახელი = მრგვალი მაგიდა - თავისუფალი საქართველო
| პარტიის_ლოგო =
| პარტიის_ვიკიფერი =
| ლიდერი= [[ზვიად გამსახურდია]],
| გენერალური მდივანი =
| დაფუძნდა = [[მაისი]], [[1990]]
| იდეოლოგია = [[ნაციონალიზმი]]
| ევროპული =
| საერთაშორისო =
| ფერები =
| შტაბ-ბინა = [[თბილისი]], [[საქართველო]]
| ვებგვერდი =
}}
 
'''მრგვალი მაგიდა — თავისუფალი საქართველო''' - [[ზვიად გამსახურდია]]ს გარშემო გაერთანებული პოლიტიკური პარტიების ბლოკი [[საქართველო]]ში, რომელმაც შეასრულა გადამწყეტი როლი საქართველოს დამოუკიდებლობის გამოცხადებაში. იყო მმართველი ძალა [[1990]]-[[1991]] წლებში. გამსახურდიას გარდაცვალების შემდეგ, ფაქტობრივად, დაიშალა.
 
==დაარსება==
[[1990]] წლის 11-13 მარტს ფილარმონიაშითბილისში, მოწვეულიფილარმონიის იქნადიდ ანტისაბჭოთა დასაკონცერტო ეროვნულიდარბაზში ძალებისჩატარდა კონფერენცია, რომელზეც მიწვეული იყო იმ დროს საქართველოშიეროვნულ-გამნმათავისუფლებელ მოქმედიმოძრაობაში ჩართული ყველა არაფორმალური გაერთიანება. დაკონფერენციის რომლის მიზანიცმიზანი იყო შექმნილიყოსაკოორდინაციო ორგანოსაბჭოს -შექმნა. საკოორდინაციომასში საბჭოსუნდა სახითყოფილიყო (ორ-ორი წარმომადგენელი ყოველი პარტიიდან), რომელიც დაისახავდა ერთიან მიზნებს და კოორდინაციასმას გაუწევდაკოორდინაცია ანტისაბჭოთაუნდა დაგაეწია ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის ყველა აქციასაქციისათვის.
 
კონფერენციის დაწყებისთანავეკონფერენციაზე გამოიკვეთა ორი მკვეთრად განსხვავებული პოლიტიკური პოზიცია:
 
* რადიკალურიპარტიათა ეროვნულიერთ მოძრაობისნაწილს ძალები,აუცილებლად რომლებიც შემოიკრიბნენმიაჩნდა [[ზვიადსსრკ|საბჭოთა გამსახურდიაკავშირის]]ს გარშემო აუცილებლად თვლიდნენ საბჭოთა კანონების გამოყენებას, სსრკ კანონის ფარგლებშიკანონებით არჩევნების ჩატარებასჩატარება, არჩევნების მოგებასმოგება და ამ გზით დაფუძნებული ლეგიტიმურიმოპოვებული ხელისუფლების გამოყენებასგამოყენება საქართველოს [[საბჭოთა კავშირი]]ს შემადგენლობიდან კანონიერი, ლეგიტიმური გასვლისათვის<ref>. ამ გზას მაშინ „ლიტვის გზას“ უწოდებდნენ, რამდენადაც [[ლიტვა]]მ [[1990]] წლის 11 მარტს სწორედ ამ გზითასე დაიწყო სსრკ-დან გასვლა.</ref>
* სხვა პრო-დისიდენტური და ანტისაბჭოთა ძალები, რომელნიც შემოკრებილნი იყვნენ ეროვნულ-დემოკრატიული პარტის ([[გიორგი ჭანტურია]]), ეროვნული დამოუკიდებლობის პარტის (თავმჯდომარე [[ირაკლი წერეთელი]]), კონსერვატორული პარტის ([[თემურ ჟორჟოლიანი]]) საქართველოს "[[მხედრიონი]]ს" ([[ჯაბა იოსელიანი]]) გარშემო და იდეოლოგიურად მისდევდნენ [[ანდრეი სახაროვი|ანდრეი სახაროვს]], [[მერაბ მამარდაშვილი|მერაბ მამარდაშვილს]], [[ნიკო ჭავჭავაძეს]], [[რევაზ ჩხეიძე]]ს. ეს ძალები არჩევნების გზით პოლიტიკურ განვითარებას შეუძლებლად თვლიდნენ და მოითხოვდნენ პირველ რიგში მიღწეული ყოფილიყო [[საბჭოთა არმია|საბჭოთა არმიის]] გაყვანა საქართველოდან. ზოგადად მათი პოლიტიკური კრედო იყო: „ჯერ - თავისუფლება: შემდეგ - დამოუკიდებლობა“.
 
* სხვა ძალები არჩევნების გზით პოლიტიკურ განვითარებას შეუძლებლად თვლიდნენ და მოითხოვდნენ [[საბჭოთა არმია|საბჭოთა არმიის]] გაყვანას საქართველოდან. მათი ლოზუნგი იყო: „ჯერ - თავისუფლება: შემდეგ - დამოუკიდებლობა“.
ზვიად გამსახურდიამ კონფერენციაზე განაცხადა, რომ თუ საკოორდინაციო საბჭო პრო-დისიდენტური ძალების შემოთავაზებული მიზნით და პროგრამით შეიქმნებოდა მაშინ ეროვნული მოძრაობა გადაიქცეოდა „ანტიეროვნულ“ მოძრაობად და დატოვა კონფერენცია. მასთან ერთად კონფერენცია დატოვა კიდევ რამოდენიმე პოლიტიკურმა ორგანიზაციამ, რომელთაც შემდგომ შექმნეს პოლიტიკური ალიანსი "მრგვალი მაგიდა-თავისუფალი საქართველო".
 
პოზიციებზე შეუთანხმებლობის გამო [[ზვიად გამსახურდია]]მ და მისმა მომხრეებმა დატოვეს კონფერენცია. კონფერენციაზე დარჩნენ [[ეროვნულ-დემოკრატიული პარტია]], ([[გიორგი ჭანტურია]]), ეროვნული დამოუკიდებლობის პარტია ([[ირაკლი წერეთელი]]), კონსერვატორული პარტია (თემურ ჟორჟოლიანი), [[მხედრიონი]] ([[ჯაბა იოსელიანი]]), რომელთან ჩამოაყალიბეს "ეროვნული კონგრესი".
==სამოქმედო პროგრამა==
ამის შემდეგ შექმნილმა „მრგვალმა მაგიდამ“ დაიწყო შემდგომი სამოქმედო პროგრამის შემუშავება, რომელიც 1990 წლის მაისის ბოლოსთვის უკვე მზად იყო. პირველად ეს პროგრამა წარდგენილი იქნა [[თსუ]]-ს პროფესორ-მასწავლებელთა და ქართველი ინტელიგენციის წინაშე, თბილისის უნივერსიტეტის მთავარი კორპუსის სააქტო დარბაზში, მაისის მესამე დეკადაში.▼
 
ზვიად გამსახურდიამ კონფერენციაზე დარჩენილ ძალებს უწოდა „ანტიეროვნული მოძრაობა" და დატოვა კონფერენცია. პოლიტიკურმა ორგანიზაციებმა, რომლებმაც დატოვეს კონფერენცია,შემდგომ შექმნეს პოლიტიკური ალიანსი "მრგვალი მაგიდა-თავისუფალი საქართველო". მისი მთავარი პოლიტიკური მიზანი იყო ჯერ დამოუკიდებლობის შესახებ [[რეფერენდუმი]]ს ჩატარება, შემდეგ კი - ამ რეფერენდუმზე დაყრდნობით საქართველოს დამოუკიდებლობის აღდგენის დეკლარაციის მიღება
 
==ალიანსი და არა პარტია==
ანტიეროვნული ძალები მუდმივად ავრცელებდნენ და ავრცელებენ სიყალბეს, თითქოს „მრგვალი მაგიდა -- თავისუფალი საქართველო“ რომლის თავმჯდომარეც ზვიად გამსახურდია გახდა -- წარმოადგენდა ჩამოყალიბებულ, სტუქტურირებულ პოლიტიკურ პარტიას, რომელსაც გააჩნდა რაღაც სპეციფიკური ერთიანი საკადრო სისტემა და მონოლითური შინაგანი სტრუქტურა.
 
ეს მითი სსრკ სახუშკომმა, ანტიეროვნულმა ძალებმა შექმნეს საგანგებოდ იმისათვის, რათა მსოფლიოსათვის ზვიად გამსახურდია წარმოედგინათ რაღაც პოლიტიკური მონოლითის, ზეორგანიზაციის სათავეში მდგომ ყოვლისშემძლე და ყოვლისმმართველ დიქტატორად.
 
==ხელისუფლებაში მოსვლა==
ანტიეროვნული ძალები ცდილობენ მიჩქმალონ ის ფაქტი, რომ „მრგვალი მაგიდა -- თავისუფალი საქართველო“ სპეციალურად და საგანგებოდ პირველი არაკომუნისტური, თავისუფალი არჩვენებისათვის ბლოკის, ალიანსის სახით შეიქმნა იმ მოძრაობების მიერ, რომელთა მიზანი საქართველოს დამოუკიდებლობა წარმოადგენდა -- ანუ ეს იყო არა პოლიტიკური პარტია -- არამედ მხოლო და მხოლოდ საარჩვენო ბლოკი, საარჩევნო ალიანსი -- რომელშიც არჩევნების შემდგომი პერიოდისათვის რაიმე მტკიცედ დათქმული ურთიერთპირობა და გარანტიები არ არსებობდა!
საარჩევნო ბლოკში „მრგვალი მაგიდა -- თავისუფალი საქართველო“ შედიოდაბლოკად გაფორმდა 1990 წლის მაისი ბოლოს. საარჩევნო ბლოკში შევიდა 7 დამოუკიდებელი პარტია და ორგანიზაცია:▼
 
პოლიტიკური პარტიებისა და ორგანიზაციების საარჩევნო ბლოკის „მრგვალი მაგიდა -- თავისუფალი საქართველო“ მთავარი საარჩვენო პოლიტიკური მიზანი იყო საბჭოთა პოლიტიკური სისტემის ჩარჩოებში მყოფ საქართველოში ჯერ დამოუკიდებლობის რეფერენდუმის ჩატარება; შემდეგ კი - ამ რეფერენდუმზე დაყრდნობით საქართველოს დამოუკიდებლობის აღდგენის დეკლარაციის მიღება ანუ დე-ფაქტო, შიდა-სამართლებრივი დამოუკიდებლობის მიღწევა -- რაც უზრუნველყოფდა საქართველოს დე-იურე დამოუკიდებლობის მტკიცე გარანტიებს საბჭოთავე სამართლებრივ სივრცეში.
 
იმ პერიოდში საარჩევნო ბლოკს „მრგვალი მაგიდა -- თავისუფალი საქართველო“ ორი ძლიერი პოლიტიკური მოწინააღმდეგე გააჩნდა:
 
1) კომუნისტური პარტია -- რომლის გავლენა იმ დროს ჯერ კიდევ ძალზე ძლიერი იყო
2) „ეროვნული კონგრესი“ -- რომელიც შექმნეს ორგანიზაციებმა, რომლებიც არსებითად უარყოფდნენ დამოუკიდებლობისათვის ბრძოლას
ისტორიის გამყალბებლები ჩქმალავენ და მალავენ იმ ფაქტს, რომ სსრკ პოლიტიკურ სისტემაში კომპარტიას განკარგულებაში ჰქონდა არა მხოლოდ უზარმაზარი თვალსაჩინო სახელმწიფო რესურსები, არამედ და რაც უფრო არსებითია არანაკლები სიდიდის ფარული პარტიული რესურსები -- როგორც ფინანსური, ასევე -- საკადრო, ძალოვანი და სხვა. და თუ -- საქართველოში „მრგვალი მაგიდის“ არჩევნებში გამარჯვების შემდგომ კომპარტიან სახელმწიფო რესურსების არსებითი ნაწილზე კონტროლი დაჰკარგა, სამაგიეროდ -- მის ხელში კვლავ რჩებოდა კოლოსალური პარტიული რესურსები!
 
არსებითწილად კომპარტია და „ეროვნული კონგრესი“ ერთიანი, კრემლიდან მართული „პერესტროიკისეული“ პოლიტიკური გეგმის აღსრულებაში მონაწილეობდნენ: კომპარტიის პოლიტიკური მიზანი იყო უზენაესი საბჭოს არჩვენებში მოეპოვებინა მძლავრი პოზიციები -- რათა შემდგომ არსებითი ზეგავლენა მოეხდინა პარლამენტის მუშაობაზე. ხოლო „ეროვნული კონგრესის“ მიზანი იყო ეროვნულად განწყობილი ელექტორატის ერთი ნაწილი მოტყუებითა და ცბიერებით არჩვენების ბოიკოტის გზით ჩამოეშორებინათ არჩვენებისაგან -- რაც კომპარტიას მეტ შესაძლებლობებს მისცემდა.
 
აღსანიშნავია, რომ საბოლოო ჯამში საქართველოს კომპარტიამ უზენაესი საბჭოს არჩვენებში საკმაოდ სოლიდური 29,58% ანუ მესამედი მოიპოვა (რითაც მძლავრი ოპოზიციური პოტენციალი შეიძინა), მაშინ როდესაც „მრგვალმა მაგიდა -- თავისუფალმა საქართველომ“ 53,99% (ნახევარზე ოდნავ მეტი).
 
▲საარჩევნო ბლოკში „მრგვალი მაგიდა -- თავისუფალი საქართველო“ შედიოდა 7 დამოუკიდებელი პარტია და ორგანიზაცია:
 
* საქართველოს ჰელსინკის კავშირი
Line 43 ⟶ 41:
* საქართველოს ეროვნულ-ლიბერალური კავშირი
* საქართველოს ეროვნულ-ქრისტიანული პარტია
„მრგვალი მაგიდა -- თავისუფალი საქართველო“ გაფორმდა 1990 წლის მაისი ბოლოს და უკვე 6 თვის შემდეგ შესძლო მოეგო უზენაესი საბჭოს არჩვენები.▼
 
▲ამის შემდეგ შექმნილმა „მრგვალმა მაგიდამ“ დაიწყო შემდგომი სამოქმედო პროგრამის შემუშავება, რომელიც [[1990]] წლის მაისის ბოლოსთვის უკვე მზად იყო. პირველად ეს პროგრამა წარდგენილი იქნაწარადინა [[თსუ]]-ს პროფესორ-მასწავლებელთა და ქართველი ინტელიგენციის წინაშე, თბილისის უნივერსიტეტის მთავარი კორპუსის სააქტო დარბაზში, მაისის მესამე დეკადაში.
საკუთრივ იმ ორგანიზაციებს -- რომელთა ლიდერიც უშუალოდ ზვიად გამსახურდია იყო -- უპირატესად საქართველოს ჰელსინკის კავშირსა და ნაკლებად მ.კოსტავას „სრულიად საქართველოს წმინდა ილია მართლის საზოგადოებას“ (რომლმაც თავმჯდომარეც გამსახურდია მ.კოსტავას დაღუპვის შემდეგ მოიწვია) პარლამენტსა და „მრგვალ მაგიდაში“ წევრებისა და ხმების მხოლოდ მესამედი გააჩნდათ (9 წევრი 16ის წინააღმდეგ).
 
▲„მრგვალი მაგიდა -- თავისუფალი საქართველო“ გაფორმდა 1990 წლის მაისი ბოლოს და უკვე 6 თვის შემდეგ შესძლო მოეგო უზენაესი საბჭოს არჩვენები.
 
ძალზე არსებითი ფაქტორი იყო ის, რომ „მრგვალ მაგიდას“ არ გააჩნდა რაიმე არსებითი და მით უფრო ერთიანი ფინანსური ფონდები, დაფინანსება და არც სხვა რამ მატერიალური ბაზისი (საკუთარი მას-მედია და ასე შემდეგ) -- განსხვავებით კომპარტიისაგან (რომელიც აგრეთვე ფარულად აფინანსებდა „ეროვნული კონგრესის“ პოლიტიკურ საქმიანობას).
 
[[საქართველოს საკანონმდებლო ორგანოს არჩევნები (1990)|1990 წლის 28 ოქტომბრის არჩევნებში]] ბლოკმა „მრგვალი მაგიდა - თავისუფალი საქართველო“ მიიღო ხმათა 53,99% და მოიპოვა უმრავლესობა [[საქართველოს სსრ]] უმაღლეს საბჭოში.
არანაკლებ მნიშვნელოვანი ფაქტორი იყო თუნდაც ის, რომ „მრგვალი მაგიდის“ ორგანიზაციების წევრები ნაკლებად იცნობდნენ პირადად ურთიერთს (გამგეობების დონეზეც კი) და უმეტესწილად რაიმე წინარე სოციალური ან სხვა კავშირები არ გააჩნდათ. ანუ -- „მრგვალ მაგიდას“ სავსებით არ ახასიათებდა რაიმე ამქრული, კორპორატიული ანუ გილდიური (მაფიოზური) თვისებები და რაიმე ერთიანი სტიმულები.
 
[[1991]] წლის [[31 მარტი]]ს [[რეფერენდუმი]]ს საფუძველზე იმავე წლის [[9აპრილი|9 აპრილს] უმაღლესი საბჭო სესიამ მიიღო საქართველოს დამოუკიდებლობის აქტი. [[საქართველოს საპრეზიდენტო არჩევნები (1991)|იმავე წლის საპრეზიდენტო არჩევნებში]] ხმების 87% მოიპოვა "მრგვალი მაგიდა - თავისუფალი საქართველოს" კანდიდატმა, [[ზვიად გამსახურდია]]მ, და გახდა დამოუკიდებელი საქართველოს პირველი პრეზიდენტი.
საბოლოო ჯამში ზვიად გამსახურდიამ ვირტუოზულად, უდიდესი პოლიტიკური ტაქტითა და მოქნილობით (ძირითადად მისი შესანიშნავი ნიჭისა და ქარიზმის მეშვეობით), რაიმე ფინანსური ან ადმინისტრაციული რესურსების გარეშე -- შესძლო შემოეკრიბა და არჩევნებში მონაწილეობისათვის კონსოლიდირება მოეხდინა ჭრელი, განსხვავებული შეხედულებებისა და პოლიტიკური მრწამსის, ხშირად ერთმანეთთან დაპირისპირებული და მოქიშპე -- სულ ახლახანს „არაფორმალური“ ორგანიზაციებისთვის -- და, საბოლოოდ არა მხოლოდ მოეგო საპარლამენტო არჩვენები, არამედ (რაც უფრო არსებითია) შეენარჩუნებინა საარჩვენო ალიანსის, ბლოკის შინაგანი ერთიანობა, ინტეგრაცია, დაეცვა იგი შინაგანი განხეთქილებისაგან არჩევნების შემდგომ პერიოდშიც (უდიდესი გარეგანი დეზინტეგრაციული სტიმულების მიუხედავად) -- იმისათვის, რათა განეხორციელებინა „მრგვალი მაგიდის“ საბოლოო მიზანი -- დამოუკიდებლობის რეფერენდუმის ჩატარება და შემდგომ დამოუკიდებლობის აღდგენის დეკლარაციის მიღება.
 
ბლოკი "მრგვალი მაგიდა - თავისუფალი საქართველო" ხელისუფლებაში იყო [[1992]] წლამდე, ხოლო [[1993]]
==სქოლიო==
წელს [[ზვიად გამსახურდია]]ს გარდაცვალების შემდეგ დაიშალა.
{{სქოლიოს სია}}
 
▲{{პოლიტიკური პარტია}}
[[კატეგორია:საქართველოს პოლიტიკა]]
[[კატეგორია:ეროვნული მოძრაობა]]
[[კატეგორია:ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობა]]
[[კატეგორია:საქართველოს პოლიტიკური პარტიები]]
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/მრგვალი_მაგიდა_—_თავისუფალი_საქართველო“-დან