აბსტრაქტული ალგებრა: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 1:
'''უმაღლესი ალგებრა''' ან '''აბსტრაქტული ალგებრა''' არის [[მათემატიკა|მათემატიკის]] დარგი, რომელიც შეისწავლის [[ალგებრული სტრუქტურები|ალგებრულ სტრუქტურებს]], როგორიცაა [[ვექტორული სივრცე]] , [[ჯგუფი|ჯგუფი]], [[რგოლი| რგოლი]], [[ველი|ველის]], , [[მოდული| მოდული]], [[ალგებრა| ალგებრა]] და ა.შ. დღეს როგორც წესი სიტყვა ''ალგებრა'' იხმარება ''უმაღლესი ალგებრის'' აღსანიშნავად, ხოლო ეს უკანასკნელი უბრალოდ გამოიყენება თანამედროვე ალგებრის სასკოლო, ელემენტარული ალგებრისგან განსასხვავებლად.
 
თანამდეროვე მათემატიკის ყველა დარგი დაწყებული მათემატიკური ლოგიკითა და რიცხვთა თეორიით და დამთავრებული მათემატიკური ფიზიკით ფართოდ იყენებს აბსტრაქტული ალგებრის ცნებებს და მეთოდებს. მაგალითად [[ლის ალგებრები]] გამოიყენებიან ფიზიკაში.
ხაზი 11:
 
თანამედროვე ალგებრის განვითარებაზე უზარმაზარი როლი შეასრულა ჯგუფთა თეორიამ და ალგებრულმა რიცხვთა თეორიამ, რომლებიც მართალია მეცხრამეტე საუკუნეში შეიქმნენ, მაგრამ ძირიდად განვითარდნენ მეოცე საუკუნეში. ჯგუფის ცნების სათავეებთან დგანან აბელი, გალუა, გაუსი. კრონეკერმა პირველად მოგვცა აბელი ჯგუფის განსაზღვრა. ის დაინტერესებული იყო ძირითადად იდეალ კლასებით, და ალგებრულ რიცხთა რგოლებში მარტივ ნამრავლებად დაშლის პრობლემებით და ვერ შემჩნია გადანცვლებათა ჯუფებთან კავშირი,
რომელიც ფართოდ შეისწავლებოდა ალგებრულ განტოლებების რადიკალებში ამოხსნადობის საკითხის შესწავლაში ჯერ ლაგრანჟის, შემდეგ ვანდერმონდის, რუფინის და აბელის მიერ. საკითხთა ეს წრე დაგვირგვინდა ევარისტ გალუას თეორიით, რომელიც დიდი დაგვიანებით გამუქვეყნდა. გალუას თეორიის გაგებაში და ჯგუფთა თეორიის საწყის ეტაპზე განსაკუთრებული მნიშვნელობა ჰქონდა კოშის და ჟორდანის შრომებს. სხვა მნიშვნელოვან ცნებებთან ერთად იზომორფიზმის ცნება ჟორდანმა შემოიტანა. აბსტრაქტული ჯუფის ცნება პირველად გამოჩნდა 1854 წელს[[Arthur Cayley|არტურ კელის შრომებში. მეოცე საუკუნის დასაწყისში ალგებრაისტები უკვე ფლობდნენ [[ჯგუფი|ჯგუფის]], შრომებში[[რგოლის]] და [[ველი|ველის]] ცნებებს. ეს ცნებები და მათი უმნიშვნელოვანესი თვისებები ძირითადად დამუშავდა გერმანიაში ერნსტ შტაინიცის, დავიდ ჰილბერტის, ემა ნოეთერის და ემილ არტინის მიერ, რომლებიც ფართოდ ეყრდნობოდნენ ერნსტ კუმერის, ლეოპოლდ კრონეკერის, რიხარდ დედეკინდის შრომებს.
 
==იხილეთ ასევე==