ორბელიანები: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ახალი გვერდი: '''ორბელიანები''' (იგივე ''ორბელიშვილები'', ''ყაფლანიშვილები'', მე-19 ...
 
No edit summary
ხაზი 1:
'''ორბელიანები''' (იგივე ''ორბელიშვილები'', ''ყაფლანიშვილები'', მე-19XIX საუკუნის პირველ ნახევარში ''ჯამბაკურ-ორბელიანებადაც'' იხსენიებოდნენ), ფეოდალური საგვარეულო XVII-XIX საუკუნეების [[საქართველო]]ში. [[ქაჩიბაიძეები|ქაჩიბაიძე]]-[[ბარათაშვილები]]ს ერთ-ერთი შტო. გვარის ფუძემდებელი იყო ორბელ ბარათაშვილი, რომელიც 1536 წ.წელს გაეყარა თავის სახლიკაცს იოთამ ბარათაშვილს. ორბელს ერგო 59 სოფელი, 617 კომლი გლეხითურთ ლოქის მთის ნახევარი, [[ფიტარეთი]]ს და [[დმანისი]]ს ეკლესიების ნახევარი (ეს ეკლესიები შემდეგ მთლიანად ორბელიანების საკუთრება გახდა). 1610-იან წწ.წელბში ორბელიანების შთამომავლებს შორის ამტყდარი საადგილმამულო შუღლის ნიადაგზე ბარათა ორბელიანმა გაწყვიტა თავისი სახლიკაცები და მათ მამულებს დაეპატრონა. გადარჩა მხოლოდ ყაფლან ორბელიანი, რომელმაც თავი [[ირანი|ირანს]] შეაფარა და 1625 წ. [[მარაბდის ბრძოლა]]ში ქართველთა წინააღმდეგ იბრძოდა. ამ ბრძოლაში დაიღუპა ბარათა და მის მამულებს ყაფლანი დაეუფლა. ყაფლანს აუშენებია „მკვიდრი მამული... სოფელი სამოცდაერთი“, განუახლებია ფიტარეთის მონასტერი, აუგია [[ხულუტის ციხე]] და სხვ. მან 80-მდე სოფელი დაუტოვა თავის შთამომავლობას. ორბელიანთა სამფლობელო (საორბელო ან საყაფლანიშვილო) მე-18 საუკუნეში მოიცავდა [[ქცია|ქციისა]] და დმანისის ხეობათა დიდ ნაწილს, აგრეთვე [[ტაშირი|ტაშირს]]. ორბელიანებს ჰყავდათ 100-მდე [[ვასალი]] [[აზნაური]] და 2000-მდე ყმა გლეხი., რომლებიც ცხოვრობდნენ 160-მდე სოფელში; სასახლეები და კარის ეკლესია ჰქონდათ სოფელ [[ტანძია]]ს, ციხე-კოშკები - დმანისს, [[ქვეში|ქვეშსა]] და ხულუტს, მონასტრები - ფიტარეთსა და დმანისს. მე-18 საუკუნის ბოლოს [[ქვემო ქართლი]]ს აოხრებასთან დაკავშირებით ორბელიანები გადმოსახლდნენ [[თბილისი|თბილისში]].
 
ორბელიანები იყვნენ მეწინავე [[სადროშო]]ს სარდლები, ქართლის [[სახლთუხუცესი|სახლთუხუცესები]], [[ეშიკაღასბაში|ეშიკაღასბაშები]], [[მდივანბეგი|მდივანბეგები]] და სხვ.
 
ორბელიანთა გვარიდან გამოვიდა ბევრიიყვნენ ცნობილი ქართველი მოღვაწე, მათ შორისმოღვაწეები:
*[[სულხან-საბა ორბელიანი]],
*[[პაპუნა ორბელიანი]],
ხაზი 11:
 
== ლიტერატურა ==
*''ლორთქიფანიძე ი.'', ქვემო ქართლი XVIII საუკუნის პირველ მეოთხედში, ნაწ., 3-4, თბ., 1938;
''ჯამბურია, გ''., „ორბელიანები“. [[ქსე]], ტ. 7, გვ. 555. თბილისი, 1984.
[[კატეგორია:საქართველოს ფეოდალური საგვარეულოები]]
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ორბელიანები“-დან