ნიკორწმინდის ეპარქია: განსხვავება გადახედვებს შორის

'''ნიკორწმინდის ეპარქია''' - ნიკორწმინდის[[საქართველო]]ს ეპარქიაეკლესიის სამღვდელმთავრო [[დასავლეთ საქართველოშისაქართველო]]ში, მოიცავს ისტორიულ კუთხეს - რაჭას მოიცავს და მდინარე რიონის ზემო წელის აუზზეა განვრცობილი[[რაჭა]]ს. სამღვდელმთავროს აღმოსავლეთიდან ესაზღვრება [[ნიქოზისა და ცხინვალის ეპარქია]], დასავლეთიდან - [[ცაგერისა და ლენტეხის ეპარქია|ცაგერისა და ლენტეხის]], სამხრეთიდან - [[ქუთაის-გაენათის ეპარქია|ქუთაის-გაენათისა]] და [[საჩხერე-ჭიათურის ეპარქია|საჩხერე-ჭიათურის ეპარქიები]], ჩრდილოეთი მიჯნა კავკასიონის[[კავკასიონი]]ს ცენტრალური ქედს მიჰყვება საქართველო-რუსეთის[[რუსეთი]]ს სახელმწიფო საზღვარზე.

თანამედროვე საქართველოს სინამდვილეში, რეგიონების მიხედვით, საეკლესიო დანაწილების მხრივ ერთადერთი შემთხვევაა, როდესაც ერთი ეპარქიის იურისდიქცია და საზღვრები ვრცელდება მხოლოდ ერთ ისტორიულად ჩამოყალიბებულ კუთხეზე. ისტორიული კუთხე - რაჭა და ნიკორწმინდის ეპარქია ერთსა და იმავე გეორგაფიულ საზღვრებში მდებარე ტერიტორიაა. ასე იყო ადრიდანვე, XIV ს-დან, რაჭის ერთ მსხვილ საეკლესიო იურიდულ ერთეულად, წმ. ნიკოლოზის სახელობის ეპარქიად ჩამოყალიბებისთანავე.

ნიკორწმინდის ეპარქია იმერეთის რეფორმატორი მეფის [[ბაგრატ III (იმერეთის მეფე)|ბაგრატ III]] ([[1510]]-[[1565]]) მეოხებით ჩამოყალიბდა. ბაგრატი სამეფოს გაერთიანებისათვის თავგასულ მთავრებთან ბრძოლაში მოკავშირედ ეკლესიას[[ეკლესია]]ს მიიჩნევდა და მუდამ მის მორალურ-მატერიალურ აღორძინებას ცდილობდა. მან საკუთრივ იმერეთის[[იმერეთი]]ს ტერიტორიაზე შექმნა და აღადგინა რამდენიმე საეპისკოპოსო. ამისათვის მეფემ ძველი ქუთაისის[[ქუთაისი]]ს საეპისკოპოსო რამოდენიმე სამწყსოდ დაჰყო და მის ბაზაზე დააარსა გელათის[[გელათი]]ს და შემდეგ ნიკორწმინდის საეპისკოპოსოები. ბაგრატს მანამდე არსებული, უკვე დაკნინებული, [შნიკორწმინდა (ძეგლი)|ნიკორწმინდის მონასტერი]] განუახლებია და მის ბაზაზე მონასტრის ნაცვლად საკათედრო, სამრევლო საყდარი დაუარსებია და პირველ ეპისკოპოსად მანოელი დაუდგენია.

ნიკორწმინდის ეპარქია საქართველოს ეკლესიის ავტოკეფალიის გაუქმებამდე (დას. საქართველოში [[1821]] წლამდე) არსებობდა. 1801 წ. ქართლ-კახეთის, [[1810]] წ. კი იმერეთის სამეფოების გაუქმების შემდეგ შეიცვალა ადგილობრივი საეკლესიო წყობილება. მანამდე არსებულ ეპარქიათა რიცხვი [[1819]]-21[[1821]] წლების ცნობილი [[იმერეთის აჯანყება|იმერეთის აჯანყებისთვის]] ოთხამდე შემცირდა - ქუთაისის, გელათის, ხონის[[ხონი]]ს და ნიკორწმინდის - აჯანყების სასტიკად ჩახშობის შემდეგ 1821 წ. რუსეთის სინოდის[[სინოდი]]ს 19 ნოემბრის ბრძანებით იმერეთი ერთ ეპარქიად გაერთიანდა. იმერეთში არსებული ეპარქიებიდან შეიქმნა მხოლოდ ერთი - [[იმერეთის ეპარქია]], კათედრის ცენტრით ქუთაისში. ეპარქიის მმართველობა, იმპერატორის[[იმპერატორი]]ს ნება-სურვილით, სოფრომს (წულუკიძეს), მანამდე ნიკორწმინდის ეპისკოპოსს მიანდვეს. სოფრომს რუსეთის სინოდმა არქიეპისკოპოსის[[არქიეპისკოპოსი]]ს წოდება მიანიჭა.

ავტოკეფალიის აღდგენის შემდეგ, [[1917]] წ. აღდგა ნიკორწმინდის ეპარქიაც. გასაგები მიზეზების გამო XX ს. 20-70 წწ. ეპარქია ფაქტობრივად მღვდელმთავრის გარეშე იყო, კათედრა შეთავსებული ჰქონდა ხან საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქს, ხან მეზობელ ეპარქიათა მღვდელმთავრებს.