კეთილშობილი ირემი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 19:
| არეალის ლეგენდა =
}}
'''კეთილშობილი ირემი''' (Cervus elaphus), [[წყვილჩლიქოსნები|წყვილჩლიქოსანი]] ცხოველი [[ირმისებრნი|ირმისებრთა]] ოჯახისა. მისი სხეულის სიგრძე 240 სმ აღწევს, წონა 300 კგ. რქიანი მხოლოდ ხარია. აქვს გრძელი და წვრილი ფეხები, მოკლე კუდი, დიდი და ოვალური ყურები. ნუკრები ხალებიანი არიან, მოზრდილებს კი ხალები ნაკლებად ემჩნევათ. გავრცელებულია ევროპაში (გარდა ჩრდილო-აღმოსავლეთ ნაწილისა), მცირე, შუა, ცენტრალური და აღმოსავლე აზიაში, ჩრდილოეთ ამერიკის ზომიერ სარტყელში. იკვებება მცენარეულობით. აქტიურია როგორც დღისით, ისე ღამით. დიდ ნაბიჯებს ადგამს, დამფთხალიდამფრთხალი კეთილშობილი ირმის ნახტომის სიგრძე 5-6 მ აღწევს, კარგად ცურავს. განვითარებული აქვს ყნოსვა და სმენა. ჯოგური, პოლიგამიური ცხოველია. მყვიტალობამყვირალობა 1 თვეს და მეტხანს გრძელდება. მასობრივი მყვირალობა სექტემბრის დასასრულს შეიმჩნევა. ხარები ამ პერიოდში ჩხუბობენ, ზოგჯერ ერთმანეთს რქებს ამტვრევენ და ჭრილობასაც აყენებენ. მაკეობა 8,5 თვე გრძელდება, შობს 1, იშვიათად 2 ნუკრს. სქესობრივად მე-3 წელს მწიფდება. ცოცხლობს 20 წლამდე (ტყვეობაში 25-30 წელს). კეთილშობილი ირემი ტქებსრქებს ყოველწლიურად იცვლის (უმთავრესად მარტ-აპრილში). ახალი რქების ზრდა ივნის-ივლისში მთავრდება. რქების ტოტების რიცხვი 20-მდე აღწევს. კეთილშობილი ირმის რამდენიმე ქვესახეობა არსებობს, რომელთაგან [[საქართველო]]ში გვხვდება 1. ჩვენში კეთილშობილი ირემი უმთავრესად ნაკრძალებში (ბორჯომის, ლაგოდეხის) ჰყავთ. სანადიროირემზე ობიექტია.ნადირობა იყენებენმე-20 ხორცსსაუკუნის დასაწყისში აიკრძალა, ტყავსჯერ განსაზღვრული, რქებსშემდეგ კი განუსაზღვრელი ვადით. შეტანილ იყო საქართველოს სსრ. წითელ წიგნში (პანტებს1982წ). აკლიმატიზებულიადა ავსტრალიაში,კვლავ ახალრჩება ზელანდიაშისაქართველოს ამჟამად მოქმედ ”წითელ ნუსხაში” (დამტკიცებული 2006 წლის 2 მაისს, არგენტინასასაქართველოს დაპრეზიდენტის ჩილეში#303 ბრძანებულებით ”საქართველოს წითელი ნუსხის შესახებ”).
 
 
==ლიტერატურა==
* ''ავალიანი რ.,'' ქსე, ტ. 5, გვ. 459, თბ., 1980
* საქართველოს სსრ წითელი წიგნი. გამომცემლობა ”საბჭოთა საქართველო”, თბილისი, 1982.
* საქართველოს პრეზიდენტის ბრძანებულება #303 საქართველოს ”წითელი ნუსხის” დამტკიცების შესახებ. 2 მაისი, 2006.
 
[[კატეგორია:ირმისებრნი]]