ძველი ქართული ენა: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ხაზი 18:
ძველი ქართულისა და ახალი ქართულის თანხმოვნების გამოთქმებს შორის მსგავსება დიდია. ენისთვის დამახასიათებელია ჰარმონიული ჯგუფების შექმნა. როდესაც ორი თანხმოვანი ხვდება ერთად, ხშირად ხდება ასიმილაცია და თანაბრდება მათი ჟღერადობა მაგალითად "'''ტეხ'''ავს ზმნის ფუძეში - '''ტეხ''', იკარგება ორ თანხმოვანს შორის მყოფი ხმოვანი და რჩება ''ტხ'', რომელიც ასიმილირდება და მიიღება '''ტყ''' (ტყდება).
===ხმოვნები===
ძველი ქართულის ხმოვნების წარმოთქმაც თითქმის ანალოგიურია ახალისა.
{| class="prettytable"
| rowspan="2" |
! colspan="2" style="background-color:#FFDEAD" | წინა
! colspan="2" style="background-color:#FFDEAD" | ცენტრალური
! colspan="2" style="background-color:#FFDEAD" | უკანა
|- style="text-align:center"
| style="width:2em; background-color:#FFDEAD" |
| style="width:2em; background-color:#FFDEAD" |
| style="width:2em; background-color:#FFDEAD" |
| style="width:2em; background-color:#FFDEAD" |
| style="width:2em; background-color:#FFDEAD" |
|-
! style="background-color:#FFDEAD; text-align:left" | დახურული
| style="text-align:center" | [[ი]], [[ჲ]]
|
|
|
|
| style="text-align:center" | [[უ]], [[უ-ბრჯგუთი|უ̌]]
|-
! style="background-color:#FFDEAD; text-align:left" | საშუალო
|
| style="text-align:center" | [[ე]], [[ჱ]]
|
|
|
| style="text-align:center" | [[ო]]
|-
! style="background-color:#FFDEAD; text-align:left" | ღია
|
|
| style="text-align:center" | [[უ]]
|
|
|
|}
[[ა]], [[ე]], [[ჱ]], [[ი]], [[ო]] და [[უ]] ერთმარცვლიანი ხმოვნებია, [[ჲ|ჲოტას]] კი მარცვალი არ გააჩნია, მაგალითად სიტყვაში ''დედ'''აჲ''''', ბოლოკიდური მარცვალი არის '''აჲ''' და არა '''ჲ'''. ამიტომ [[ჲ|ჲოტას]] ზოგ შემთხვევაში ხმოვნად არც თვლიან. ძველ ქართულ ენაში [[უ]] ბგერით დაბოლოებული დიფტონგიც ხშირად ერთ მარცვლად გამოითქმოდა და [[უ]] მოკლდებოდა. მაგალითად სიტყვაში ''ჩ'''უ'''ენი'' უ მოკლეა. ასეთი უ-სათვის ანბანში ასო არ მოიპოვებოდა. მისი აღნიშვნა მხოლოდ XX აუკუნეში შემოიღეს - უ̌, რომელსაც "უ-ბრჯგუთი", ან უბრალოდ "უ-ბრჯგუ" უწოდეს. ხმოვანი [[ჱ]] (ჰე, ე-მერვე) ძველ ქართულ ენაში იხმარებოდა „ეჲ“ კომბინაციის ნაცვლად. მაგალითად:
: ქრისტ'''ეჲ''' — ქრისტ'''ჱ'''
: მთვარ'''ეჲ''' — მთვარ'''ჱ'''
[[კატეგორია:ქართული ენა]]
| |||