ჟანგვის რიცხვი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
მ საერთაშ. ბმულები |
No edit summary |
||
ხაზი 1:
'''ჟანგვის რიცხვი''', ''ჟანგვის ხარისხი''
ჟანგვის ხარისხი შეესაბამება [[იონი]]ს მუხტს, ან მოლეკულაში ან ქიმიურ ერთეულში ატომის ფორმალურ მუხტს, მაგ.:
<math> \stackrel{+1}{\mbox{Na}} \stackrel{-1}{\mbox{Cl}}, </math> <math> \stackrel{+2}{\mbox{Mg}} \stackrel{-1}{\mbox{Cl}}_{2}, </math> <math> \stackrel{-3}{\mbox{N}} \stackrel{+1}{\mbox{H}}_{3}, </math> <math> \stackrel{+2}{\mbox{C}} \stackrel{-2}{\mbox{O}}, </math> <math> \stackrel{+4}{\mbox{C}} \stackrel{-2}{\mbox{O}}_{2}, </math>
<math> \stackrel{+1}{\mbox{Cl}} \stackrel{-1}{\mbox{F}}, </math> <math> \stackrel{+1}{\mbox{H}} \stackrel{+5}{\mbox{N}} \stackrel{-2}{\mbox{O}}_{3}, </math> <math> \stackrel{-4}{\mbox{C}} \stackrel{+1}{\mbox{H}}_{4}, </math> <math> \stackrel{+1}{\mbox{K}} \stackrel{+7}{\mbox{Mn}} \stackrel{-2}{\mbox{O}}_{4}. </math>
ჟანგვის რიცხვი მიეთითება ელემენტის სიმბოლოს თავზე. ატომის მუხტის მითითების წესისგან განსხვავებით, ჟანგვის ხარისხის მითითებისას ჯერ იწერება ნიშანი, შემდეგ კი მნიშვნელობა და არა პირიქით:
<math> \stackrel{+1}{\mbox{H}} \stackrel{+3}{\mbox{N}} \stackrel{-2}{\mbox{O}}_{2} </math> — ჟანგვის ხარისხი,
<math> {\mbox{H}}^{+} {\mbox{N}}^{3+} {\mbox{O}}_{2}^{2-} </math> — მუხტი.
მოლეკულაში ატომების ჟანგვის ხარისხის ალგებრული ჯამი ყოველთვის 0-ის ტოლია:
<math> \stackrel{+1}{\mbox{H}}_{2} \stackrel{+6}{\mbox{S}} \stackrel{-2}{\mbox{O}}_{4}, </math>
<math> (+1 \cdot 2) + (+6 \cdot 1) + (-2 \cdot 4) = +2 +6 -8 = 0 </math>
==გამოყენება==
ჟანგვის რიცხვი გამოიყენება [[ჟანგვა-აღდგენითი რეაქციები]]ს ტოლობების შესადგენად [[არაორგანული ნაერთები]]ს, განსაკუთრებით კი [[კომპლექსნაერთები]]ს კლასიფიკაციაში. ხშირად ჟანგვის რიცხვი არ ემთხვევა არც [[ვალენტობა]]ს (მაგ. ორგანულ ნაერთებში [[ნახშირბადი]] ყოველთვის ოთხვალენტოვანია, ხოლო ნახშირბადატომის ჟანგვის რიცხვი CH<sub>4</sub>, CH<sub>3</sub>OH, HCOOH-ში შესაბამისად უდრის -4, -2 და +2) და არც ბმის წარმომქნელი ელექტრონების რაოდენობას. როდესაც სხვადასხვა სახის ატომების ელექტროუარყოფითობა ახლოა ერთმანეთთან, ჟანგვის რიცხვის განსაზღვრა ცალსახად არ ხერხდება.
==ლიტერატურა==
| |||