ონომატოპეა: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
მ ბოტის დამატება: cs:Onomatopoeia |
No edit summary |
||
ხაზი 1:
'''ონომატოპეა''' ([[ბერძნ.]] {{lang-el2|όνομα}} „სახელი“ და {{lang-el2|ποιέω}} „ვაკეთებ, ვქმნი“) — ხმაბაძვით წარმოშობილი სიტყვა, ხმაბაძვითი სიტყვა.
ხმაბაძვა არის სამეტყველო ბგერებით ბუნების მოვენათა თანმხლები ხმების, ცოცხალ არსებათა ხმიანობის (ყვირილის, სტვენის და სხვ.) მიახლოებითი გადმოცემა. ამის საფუძველზე შექმნილი სიტყვების რამდენიმე სახეობა განირჩევა მათი ფორმებისა და ფუნქციების მიხედვით:
#საკუთრივ ხმაბაძვა, ანუ ფორმაუცვლელი ბგერათკომპლექსით ხმიანობის მიახლოებითი გადმოცემა (და არა აღნიშვნა): მაგ., ყიყლიყო, გუგუ, ტკაც.
#ხმაბაძვის საფუძველზე ამა თუ იმ ხმიანობის აღნიშვნა ფორმაცვალებადი სიტყვებით: მაგ., შრიალი, ტკაცუნი, ხარხარი.
#ხმაბაძვის საფუძველზე მოვლენებისა და არსებების (და არა მათი ხმიანობის) აღნიშვნა ფორმაცვალებადი სიტყვებით: მაგ., გუგული, ჭრიჭინა, ტკაცუნა.
==ონომატოპეა სხვადასხვა ენაში==
ერთი და იგივე ხმიანობა სხვადასხვაგვარად ფასდება და გადმოიცემა სხვადასხვა ენაში ამ ენათა ბგერითი წყობის შესაბამისად. მაგალითად, მამლის ხმა სხვადასხვა ენაში გადმოიცემა შემდეგნაირად:
* [[არაბული ენა|არაბულში]] — კუკუ კუკუკუ
* [[ბულგარული ენა|ბულგარულში]] — კუკურიგუ (кукуригу)
* [[ფრანგული ენა|ფრანგულში]] — კოკორიკო (cocorico)
* [[ინგლისური ენა|ინგლისურში]] — კუკ ა დუდლ დუ (cock a doodle doo)
* [[გერმანული ენა|გერმანულში]] — კიკერიკი (kikeriki)
* [[ბერძნული ენა|ბერძნულში]] — კიკირიკუ (κικιρίκου)
* [[უნგრული ენა|უნგრულში]] კუკურიკუ (kukurikú)
* [[იტალიური ენა|იტალიურში]] — კიკირიკი (chicchirichi)
* [[იაპონური ენა|იაპონურში]] — კოკეკოკო (コケコッコー, kokekokko)
* [[პოლონური ენა|პოლონურში]] — კუკურიკუ (kukuryku)
* [[რუსული ენა|რუსულში]] — კუკარეკუ (кукареку)
* [[ესპანური ენა|ესპანურში]] — კიკირიკი (quiquiriquí) ან კოკორიკო (cocoricó)
* [[თურქული ენა|თურქულში]] — ჲუ-ჲურჲუ-ჲუ (ü-ürü-üüü {{IPA|[yʔyryʔyː]}})
* [[ფილიპინური ენა|ფილიპინურში]] — ტიკტილაოკ (tiktilaok)
* [[ტამილური ენა|ტამილურში]] — კაკარა-კო-კო (kokkara-ko-ko)
* [[ებრაული ენა|ებრაულში]] — კუკუ რიკუ (קוקוריקו, kúku ríku)
==ლიტერატურა==
*ზ. ჯაფარიძე, <i>ქსე</i>, ტ. VII, გვ. 536.
[[კატეგორია:ენათმეცნიერება]]
| |||