კატერინა კორნარო: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
ჯეიმს —> ჯეიმზ
 
ხაზი 6:
|მამა = მარკო კორნარო
|დინასტია = კორნაროები
|შვილები = [[ჯეიმსჯეიმზ III (კვიპროსი)|ჯეიმსჯეიმზ III, კვიპროსის მეფე]]
|ქორწინება = [[ჯეიმსჯეიმზ II (კვიპროსი)|ჯეიმსჯეიმზ II, კვიპროსის მეფე]]
|გარდაცვალების ადგილი = [[ვენეცია]], [[ვენეციის რესპუბლიკა]]
|გარდაცვალების თარიღი = [[10 ივლისი]], [[1510]], (55 წლის)
ხაზი 18:
|ქვეყანა2 = [[კვიპროსი|კვიპროსის დედოფალ-კონსორტი]]
|მემკვიდრე = სამეფო გაუქმდა
|წინამორბედი = [[ჯეიმსჯეიმზ III (კვიპროსი)|ჯეიმსჯეიმზ III]]
|მმართველობის დასასრული = [[26 თებერვალი]], [[1489]]
|მმართველობის დასაწყისი = [[26 აგვისტო]], [[1474]]
ხაზი 24:
|წარწერა = კატერინა კორნარო, შესრულებულია 1542 წელს, [[ტიციანი]]ს მიერ
}}
'''კატერინა კორნარო''' ({{Lang-it|Caterina Cornaro}}; დ. [[25 ნოემბერი]], [[1454]], [[ვენეცია]], [[ვენეციის რესპუბლიკა]] — გ. [[10 ივლისი]], [[1510]], [[ვენეცია]], [[ვენეციის რესპუბლიკა]]) — [[ვენეცია|ვენეციელი]] არისტოკრატი. [[კვიპროსის სამეფო|კვიპროსის]] დედოფალ-კონსორტი 1472-1473 წლებში როგორც მეფე [[ჯეიმსჯეიმზ II (კვიპროსი)|ჯეიმსჯეიმზ II]]-ის მეუღლე. მეფე [[ჯეიმსჯეიმზ III (კვიპროსი)|ჯეიმსჯეიმზ III]]-ის დედა. კვიპროსის დედოფალი 1474-1489 წლებში. მის დროს შევიდა კვიპროსის სამეფო ვენეციის რესპუბლიკის დაქვემდებარებაში.
 
== ბიოგრაფია ==
 
=== ადრეული წლები ===
კატერინა დაიბადა 1454 წლის 25 ნოემბერს ვენეციაში. იგი იყო ადგილობრივი დიდებულისა და [[საღვთო რომის იმპერია|საღვთო რომის იმპერიის]] რაინდ მარკო კორნაროსა და მისი მეუღლის, ვენეციელი პატრიციის ასულ ფიორენცა კრისპოს ქალიშვილი. მამამისი იყო ვენეციის დოჟ მარკო კორნაროს შვილთაშვილი, რომელიც რესპუბლიკას 1365-1368 წლებში მართავდა. კატერინას მხოლოდ ერთი უფროსი ძმა ჰყავდა ჯორჯო კორნაროს სახით, რომელმაც შემდოგმში მამის მთელი ქონება მიიღო. აღსანიშნავია, რომ კატერინას დედის მამა, ნიკოლა კრისპო, იყო სიროსის სენიორი, ხოლო მისი მეუღლის მამა კი [[ლესბოსი|ლესბოსის]] მმართველი იყო.
 
კატერინა კორნარო ბავშვობიდანვე მიიჩნეოდა ერთ-ერთ ყველაზე ლამაზ დიდგვაროვნად მთელ ვენეციაში, რის გამოც იგი გახდა ისეთი დიდი მხატვრების მუზა, როგორებიც არიან: [[ალბრეხტ დიურერი|დიურერი]], [[ტიციანი]], [[ბელინი]] და [[ჯორჯონე]].
ხაზი 35:
=== დედოფალ-კონსორტი ===
[[ფაილი:Gentile Bellini 002.jpg|მარცხნივ|მინი|368x368პქ|კატერინა კორნარო, შესრულებულია ბელინის მიერ, ინახება ბუდაპეშტის მუზეუმში.]]
1468 წელს [[შარლოტა (კვიპროსი)|დედოფალ შარლოტას]] ჩამოგდების შემდეგ კვიპროსის ტახტი მისმა უკანონო ნახევარ-ძმამ, [[ჯეიმსჯეიმზ II (კვიპროსი)|ჯეიმსჯეიმზ II]]-მ დაიკავა. მალევე ვენეციელებმა კატერინას ჯეიმსზეჯეიმზზე დაქორწინება მოისურვეს, რითაც ამ კუნძულოვან სახელმწიფოში თავიანთ სავაჭრო კავშირებს გაამყარებდნენ. მოლაპარაკებები ძალიან სწრაფად დასრულდა, რასაც 1468 წლის 30 ივლისს ვენეციაში მოჰყვა მათი მარიონეტული ქორწინება, რა დროსაც კატერინა სულ 14 წლის იყო. ამის გამო ვენეციელებმა მოიცადეს, სანამ ცოტა კიდევ არ გაიზრდებოდა და მხოლოდ 1472 წელს გააგზავნეს იგი კვიპროსში. აქ ისინი ამავე წლის ნოემბერში დაქორწინდნენ, რითაც კატერინა საბოლოოდ გახდა კვიპროსის დედოფალი.
 
=== მმართველობა ===
ქორწილიდან სულ რამდენიმე თვეში, 1473 წლის 10 ივლისს ჯეიმსჯეიმზ II მოულოდნელად გარდაიცვალა გაურვეველი დაავადებით. ამ დროს დედოფალი კატერინა უკვე ორსულად იყო, რის გამოც კვიპროსელებმა იგი რეგენტად დასვეს, სანამ მომავალი მონარქი გაჩნდებოდა. მალევე მან ახალი მეფე, [[ჯეიმსჯეიმზ III (კვიპროსი)|ჯეიმსჯეიმზ III]] გააჩინა, რომლის მაგივრადაც ისევ თავად მართავდა ქვეყანას, თუმცა პატარა მეფე სულ ერთ წელიწადში, 1474 წლის 26 აგვისტოს გარდაიცვალა. დადიოდა ჭორები, რომ ჩვილი მეფის სიცოცხლე ვირუსმა შეიწირა, მაგრამ ასევე მუსირებდა ის აზრი, რომ იგი იტალიაში გაქცეულმა დედოფალმა შარლოტამ მოაწამვლინა, რომელსაც ტახტის დაბრუნება სურდა. კვიპროსელებს არ უნდოდათ ტახტზე შარლოტას დაბრუნება, თუმცა ტახტის სხვა კანონიერი მემკვიდრეები ცოცხლები აღარ იყვნენ, ქვეყანას კი მმართველი სჭირდებოდა, რათა მამლუქთა გამუდმებული შეტევები მოეგერიებინათ. ამის გამო, 1474 წელსვე კატერინა კორნარო გამოაცხადეს კვირპოსის დედოფლად.
 
როგორც ცნობილია, კატერინას მმართველობის პერიოდში კვიპროსს მთლიანად ვენეციელი ვაჭრები განაგებდნენ, 1489 წლის 26 თებერვალს კი დედოფალმა მთელი კვიპროსის სამეფო უბრალოდ მიჰყიდა ვენეციელებს. ისტორიკოსთა ცნობით დედოფალმა ამ ამბამდე ცოტა ხნით ადრე, 15 თებერვალს დატოვა დედაქალაქი [[ნიქოზია]], რა დროსაც კვიპროსელები მას ცრემლებით აცილებდნენ.
 
ამრიგად, კატერინა კორნარო გახდა კვიპროსის უკანასკნელი მონარქი, რადგან ამის შემდეგ კვიპროსი ჯერ ვენეციის, შემდეგ ოსმალეთის, საბოლოოდ კი დიდი ბრიტანეთის ხელში გადავიდა.
 
=== დარჩენილი ცხოვრება ===
1489 წელს კატერინა კორნარო დაბრუნდა მშობლიურ ვენეციაში, სადაც კვიპროსის სანაცვლოდ დოჟმა მას ასოლოს სენიორობა უბოძა. მან სწორედ ვენეციაში გაატარა მთელი თავისი დარჩენილი ცხოვრება და გარდაიცვალა 1510 წლის 10 ივლისს, 55 წლის ასაკში.
 
== ლიტერატურა ==
* Hunt, David; Hunt, Iro; Edbury, P. W; Joachim, Joachim G; Mullaly, Terence (1 January 1989). Caterina Cornaro, Queen of Cyprus. London: Trigraph in association with the Bank of Cyprus. ISBN 9780947961046.
* Hurlburt, Holly (1 January 2013). "À la Cypriota: Gentile Bellini, the Queen of Cyprus, and Familial Ambition.". In Frank, Mary E; De Maria (eds.). Reflections on Renaissance Venice: a celebration of Patricia Fortini Brown. Milan: Harry N. Abrams. pp.  32–39. ISBN 8874396341.
* Hurlburt, Holly (2015). Daughter of Venice: Caterina Corner, Queen of Cyprus and Woman of the Renaissance. Yale University Press. ISBN 978-0-300-20972-3.
* Hadjikyriakos, Iosif. Caterina Depicted. Actual Problems of Theory and History of Art: Collection of articles. Vol. 9. Ed: A. V. Zakharova, S. V. Maltseva, E. Iu. Staniukovich-Denisova. Lomonosov Moscow State University / St. Petersburg, NP-Print, 2019, pp.  686–691. ISSN 2312-2129.
{{კვიპროსის მონარქები}}
 
[[კატეგორია:დაბადებული 25 ნოემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1454]]