ჰიდროდინამიკა: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary იარლიყი: მრავალმნიშვნელოვანი ბმულები |
No edit summary |
||
ხაზი 3:
იდეალური სითხის მოძრაობა მათემატიკურად უწყვეტობისა და მოძრაობის პირველი რიგის კერძოწარმოებულებიან არაწრფივ დიფერენციალურ განტოლებათა სისტემით აიწერება ([[ეილერის განტოლება]]), ბლანტი სითხისა კი — უწყვეტობისა და მოძრაობის მეორე რიგის კერძოწარმოებულებიან არაწრფივ დიფერენციალურ განტოლებათა სისტემით ([[ნავიე-სტოქსის განტოლებები]]).
თუ სითხე იდეალურია და მოძრაობა — უგრიგალო,
თუ იდეალური სითხის მოძრაობა სტაციონარულია, მაშინ სითხის ნაწილაკთა ტრაექტორიები და დენის წირები ერთმანეთს ემთხვევა და მოძრაობის დიფერენციულ განტოლებებს აქვთ პირველი ინტეგრალი — [[ბერნულის ინტეგრალი]], ხოლო არასტაციონარული უგრიგალო მოძრაობისას — [[ლაგრანჟ-კოშის ინტეგრალი]]. იდეალურ უსასრულო სითხეში მოთავსებულ სხეულზე მოქმედ ძალთა ტოლქმედი ნულის ტოლია და ადგილი აქვს [[დ'ალამბერ-ეილერის პარადოქსი|დ'ალამბერ-ეილერის პარადოქსს]]. ძალთა ეს ტოლქმედი ნულის ტოლი არ არის, თუ სითხეს თავისუფალი ზედაპირი აქვს ან სხეული აჩქარებულად მოძრაობს.
ბლანტი სითხის მოძრაობა თითქმის ყოველთვის გრიგალურია. ეს მოძრაობა [[რეინოლდსის რიცხვი]]თ ხასიათდება. თუ რეინოლდსის რიცხვი მცირეა, მაშინ მოძრაობის ამოცანების გაწრფივება შეიძლება ([[სტოქსისა და ოზეენის მიახლოებები]]). როცა რეინოლდსის რიცხეი დიდია, მაშინ გვაქვს პრანდტლის მიახლოება ([[სასაზღვრო შრის თეორია]]). თუ წინასწარ დავასახელებთ სითხის ნაწილავთა ტრაექტორიებს, მაშინ მოძრაობის განტოლებვბი შვიძლება გამარტივდვს და მივიღოთ რამდვნიმე ზუსტი ამონახსნი ([[პუაზეის დინება]], დინება ორ პარალელურ კედელსა და მბრუნავ კოაქსიალურ ცილინდრებს შორის, კუეტისა და სტოქსის ამოცანები). არაწრფივ ამოცანებს შორის შესწავლილია [[კარმანის ამოცანა]], [[ლანდაუს ამოცანა]]. შესწაელილია აგრეთვე სფეროსა და ცილინდრის გარსდენის გაწრფივებული ამოცანები. ამ დროს სფეროს წინაღობის ძალა სტოქსის ფორმულით განისაზღვრება. უკანასვნელ ხანებში ფართოდ იყენებენ მიახლოებითს მეთოდებს. წარმოებს კვლევა ნავიე-სტოქსის განტოლებების ამოხსნის მდგრადობის თეორიაში. რეინოლდსის რიცხვის ნიხვდვით არჩევენ ლამინარულსა და ტურბულენტურ დინებებს.
ჰიდროდინამიკაში ექსპერიმენტული მეთოდების საფუძვვლია მოდელირება. მოდელებზე ჰიდროდინამიკის კანონზომიერებებს იკვლევენ აეროდინამიკული და საკავიტაციო მილებში, საექსპერიმენტო აუზებსა და ჰიდროდინამიკულ ნავებში.
ჰიდროდინამიკის მეთოდებს წარმატებით იყენებენ [[ჰიდრავლიკა]]ში, [[ჰიდროლოგია]]ში, [[ჰიდროტექნიკა]]ში, [[კოსმოსური პლაზმის თეორია]]ში.
==ლიტერატურა==
| |||