ფარვანასებრნი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
მომხმარებელმა გიო ოქრო გვერდი „ფარვანისებრნი“ გადაიტანა გვერდზე „ფარვანასებრნი“
// რედაქტირება Wikiplus-ით
ხაზი 1:
{{ტაქსოდაფა
| სახელი = ფარვანისებრნიფარვანასებრნი
| სურათის ფაილი = Doperwt rijserwt bloemen Pisum sativum.jpg
| სურათის წარწერა =
ხაზი 11:
| რიგი = [[პარკიანები]]
| ოჯახი = [[პარკოსნები]]
| ქვეოჯახი = '''ფარვანისებრნიფარვანასებრნი'''
| ლათ = {{Btname|Faboideae|[[Rudd]], 1968}}
| სექციის სახელი =
ხაზი 20:
| არეალის ლეგენდა =
}}
'''ფარვანისებრნიფარვანასებრნი''' ({{lang-la|Faboideae}}) — მცენარეთა ქვეოჯახი [[პარკოსნები|პარკოსანთა]] ოჯახისა. ცნობილია დაახლოებით 440 გვარი და 12 ათასამდე სახეობა. ფართოდ არიან გავრცელებული არამარტო ეკვატორულ, არამედ ზომიერ და ცივ ოლქებშიც. მრავლადაა მდელოებზე, ველებზე, ტყეებში, გზისპირა მდელობებზე. ხშირია [[ფოთლები]]ს ან მისი ნაწილების სახეცვლა პწკალებად ([[ღობის ცერცველა]]), [[ყლორტი|ყლორტებისა]] კი — ეკლებად ([[ინგლისური კურდღლისცოცხა]]). ყვავილის [[ჯამი (ბოტანიკა)|ჯამი]] შეზრდილფოთლიანია; [[გვირგვინი (ბოტანიკა)|გვირგვინს]] 5, ჩვეულებრივ თავისუფალი ფურცელი აქვს. მათგან ზედა, ყველაზე დიდ ფურცელს აფრა ან დროშა ეწოდება, 2 გვერდითას — ფრთა ან ნიჩაბი, 2 ქვედას (წინას) კი — კილი ან ნავი. [[მტვრიანა]] 10 ცალია, ისინი (9 ცალი) ხშირად ძირებით ერთმანეთს ეზრდება და ერთგვარ მილს წარმოქმნის, რომელიც [[ნასკვი|ნასკვზეა]] გარშემორტყმული, ერთი ცალი მტვრიანა კი თავისუფალი რჩება. თითქმის ყველა ფარვანისებრიფარვანასებრი გამოირჩევა [[ცილები]]ს მაღალი შემცველობით (განსაკუთრებით თესლი), რომლებიც მდიდარია შეუცვლელი ამინომჟავებით (მ.შ. ლიზინით, მეთიონინითა და ტრიპტოფანით). მრავალი მათგანი ([[ბარდა]], [[ოსპი]], [[ლობიო]], [[არაქისი]], [[სოია]], [[მუხუდო]], [[ცერცვი]] და სხვ.) კულტურაში ერთ-ერთი პირველი იყო შეტანილი როგორც ძვირფასი საჭმელი მცენარე. ძველი მიწათმოქმედებისთვის და ტროპიკებსა და სუბტროპიკებში მცხოვრები მრავალი თანამედროვე ხალხისათვის ამ მცენარეთა თესლი ცილების მთავარი წყაროა. მიწისზედა ყლორტები ცხოველების შესანიშნავი საკვებია. [[სამყურა]]ს, [[იონჯა]]ს, [[ესპარცეტი|ესპარცეტს]], [[ცერცველა]]ს სპეციალურად თესენ სათივედ. [[ხანჭკოლა]]ს ზოგიერთ სახეობას ამუშავებენ როგორც „[[მწვანე სასუქი|მწვანე სასუქს]]“, რომელიც ნიადაგის ნაყოფიერებას ამაღლებს, — მათ არ თიბავენ, არამედ მთელ მწვანე მასას ნიადაგში ჩახნავენ. ფარვანისებრთაფარვანასებრთა მრავალი კულტურული სახეობა [[თესლბრუნვა|თესლბრუნვის]] აუცილებელი კომპონენტია.<ref name="დრე">{{დრე წიგნი |ავტორი=Сытин А. К. |სათაური=Бобовые |ტომი=3 |გვ=621–622 |id=1871012}}</ref>
 
== სქოლიო ==
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ფარვანასებრნი“-დან