სიცილია: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
91.184.107.140-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა InternetArchiveBot-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია
იარლიყი: სწრაფი გაუქმება
იარლიყები: გაუქმებულია რედაქტირება მობილურით მობილური აპლიკაციით რედაქტირება რედაქტირება ანდროიდის აპლიკაციით
ხაზი 56:
[[ფაილი:Sicily topo.png|მინი|250პქ|მარცხნივ|სიცილიის ტოპოგრაფიული რუკა]]
== გეოგრაფია ==
კუნძულს უხეშად სამკუთხედის მოყვანილობა აქვს. აღმოსავლეთით, კონტინენტური [[იტალია|იტალიისგან]] (კონკრეტულად [[კალაბრია|კალაბრიის]] რეგიონისგან) გამოყოფილია [[მესინის სრუტე|მესინის სრუტით]] და მათ შორის მანძილი 3 კმ-ია ჩრდილოეთ ნაწილში, სამხრეთში კი 16 კმ. ჩრდილოეთ სანაპიროს გასწვრივ გადაჭიმულია მადონიეს (2000 მ), ნებროდის (1800 მ), და პელორიტანის (1300 მ) მთაგრეხილები, რომლებიც კონტინენტურ ნაწილზე არსებული აპენინის მთების გაგრძელებას წარმოადგენს. აღმოსავლეთ სანაპიროსთან გამოირჩევა ვულკან ეტნას კონუსი. სამხრეთ-აღმოსავლეთით განფენილია შედარებით დაბალი იბლეის მთები (1000 მ).
სიცილია და მის გარშემო მდებარე პატარა კუნძულები მაღალი ვულკანური აქტივობით გამოირჩევიან. მათ შორისაა კუნძულის აღმოსავლეთ სანაპიროსთან მდებარე [[ეტნა]]სეტნას მთა, რომელიც 3 320 მეტრი სიმაღლით ერთ-ერთი უმაღლესი აქტიური [[ვულკანი]]ავულკანია [[ევროპა]]შიევროპაში და ერთ-ერთი ყველაზე აქტიური მთელ მსოფლიოში. ჩრდილო-აღმოსავლეთ სანაპიროსთან, [[ტირენიის ზღვა]]შიზღვაში მდებარე [[ლიპარის კუნძულები]] შეიცავს ვულკანურ კომპლექსს, რომელთა შორისაცაა [[სტრომბოლი]]. ბოლო დროს ასევე გააქტიურდა მიძინებული ვულკანები: [[ვულკანო]], [[ვულკანელო]] და [[ლიპარი]]. სამხრეთ სანაპიროს სიახლოვეს, მდებარეობს წყალქვეშა ვულკანი [[ფერდინანდეია]], უფრო ფართო [[ემპედოკლესი]]სემპედოკლესის ვულკანის ნაწილი, რომელიც ბოლოს [[1831]] წელსა ამოიფრქვა. იგი [[აგრიჯენტო]]საგრიჯენტოს სანაპიროსა და კუნძულ [[პანტელერია|პანტელერიის]] (რომელიც თავის მხრივ მიძინებული ვულკანიცაა) შორის მდებარეობს, ფლეგრაენის წყალქვეშა მინდორზე [[სიცილიის სრუტე]]შისრუტეში.
 
სიცილიის შიდა ნაწილი ძირითადად გორაკ-ბორცვიანია და ინტენსიურად კულტივირებული, სადაც კი ეს შესაძლებელია. ჩრდილოეთ სანაპიროს გასწვრივ გადაჭიმულია [[მადონიე]]ს (2000 მ), [[ნებროდი]]ს (1800 მ), და [[პელორიტანი]]ს (1300 მ) მთაგრეხილები, რომლებიც კონტინენტურ ნაწილზე არსებული [[აპენინის მთები]]ს გაგრძელებას წარმოადგენს. აღმოსავლეთ სანაპიროსთან გამოირჩევა [[ეტნა|ვულკან ეტნას]] კონუსი. სამხრეთ-აღმოსავლეთით განფენილია შედარებით დაბბალი [[იბლეის მთები]] (1000 მ). [[XIX საუკუნე]]ში, ენასა და კალტანისეტის რაიონები ლიდერობდნენ [[გოგირდი]]ს წარმოებით, მაგარამ 1950-იანი წლებიდან მარაგი მნიშვნელოვნად შემცირდა.
 
სიცილია და მის გარშემო მდებარე პატარა კუნძულები მაღალი ვულკანური აქტივობით გამოირჩევიან. მათ შორისაა კუნძულის აღმოსავლეთ სანაპიროსთან მდებარე [[ეტნა]]ს მთა, რომელიც 3 320 მეტრი სიმაღლით ერთ-ერთი უმაღლესი აქტიური [[ვულკანი]]ა [[ევროპა]]ში და ერთ-ერთი ყველაზე აქტიური მთელ მსოფლიოში. ჩრდილო-აღმოსავლეთ სანაპიროსთან, [[ტირენიის ზღვა]]ში მდებარე [[ლიპარის კუნძულები]] შეიცავს ვულკანურ კომპლექსს, რომელთა შორისაცაა [[სტრომბოლი]]. ბოლო დროს ასევე გააქტიურდა მიძინებული ვულკანები: [[ვულკანო]], [[ვულკანელო]] და [[ლიპარი]]. სამხრეთ სანაპიროს სიახლოვეს, მდებარეობს წყალქვეშა ვულკანი [[ფერდინანდეია]], უფრო ფართო [[ემპედოკლესი]]ს ვულკანის ნაწილი, რომელიც ბოლოს [[1831]] წელსა ამოიფრქვა. იგი [[აგრიჯენტო]]ს სანაპიროსა და კუნძულ [[პანტელერია|პანტელერიის]] (რომელიც თავის მხრივ მიძინებული ვულკანიცაა) შორის მდებარეობს, ფლეგრაენის წყალქვეშა მინდორზე [[სიცილიის სრუტე]]ში.
 
== ადმინისტრაციული დაყოფა ==
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/სიცილია“-დან