არ არის რედაქტირების რეზიუმე
[შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
GiorgiXIII (განხილვა | წვლილი) No edit summary |
||
ხაზი 4:
==ისტორია==
[[ფაილი:WilliamGodwin.jpg|მინი|[[უილიამ გოდვინი]]]]
ანარქიზმს საფუძველი ჩაეყარა [[უილიამ გოდვინი]]ს ნაწერებში. ის [[პრესვიტერიანელობა|პრესვიტერიანული]] ეკლესიის მღვდელი იყო, მიატოვა [[ეკლესია (ნაგებობა)|ეკლესია]] და [[მწერალი]] გახდა, დაწერა „კალებ უილიამსი“, სადაც ანარქისტული იდეოლოგია გადმოსცა, შექმნა ინტელექტუალთა წრე, რომელშიც შედიოდნენ მისი მეუღლე მერი უოლსთოუნქრაფთი, ახალგაზრდა მწერლები - უორდსუორთი, მისი სიძე - შელი. ისინი აკრიტიკებდნენ [[ავტორიტარიზმი|ავტორიტარიზმს]], ამტკიცებდნენ განათლების აუცილებლობას ადამიანისათვის, მიაჩნდათ, რომ თანადგომა ადამიანის ჭეშმარიტი, თანდაყოლილი თვისებაა. ანარქიზმი მოიცავდა [[უტოპია|უტოპიზმს]], [[ეკონომიკა|ეკონომიკური]] თავისუფლების იდეას, რაც [[პიერ-ჟოზეფ პრუდონი]]ს შრომებშია ასახული, ინდივიდუალისტურ ანარქიზმს, ლიბერტარიზმს, ეგოიზმს, ანარქო-კაპიტალიზმის თეორიებს, რევოლუციური ძალადობის კრიტიკას.
ანარქიიის წარმოშობა შტირნერის, [[მიხეილ ბაკუნინი]]ს, პრუდონის, ჟ. გრავის, შმიდტის და [[პეტრე კროპოტკინი]]ს სახელებთნ არის დაკავშირებული. ტერმინი ანარქიზმი შემოიღო პრუდონმა. შტირნერი და პრუდონი არანრიქმის თეორეტიკოსები იყვნენ. პრუდონი ქადაგებდა [[კაპიტალიზმი]]ს განვითარების შეჩერებას და მისი საწყისი ფაზის აღდგენას.
ბაკუნინი მიიჩნევა უფრო პრაქტიკულ პოლიტიკურ მოღვაწედ. ის მომავალი ანარქისტული საზოგადოებების სქემებს ქმნიდა. ბაკუნინი დიდხანს ცხოვრობდა [[მოსკოვი|მოსკოვში]], სადაც იგი ჰეგელის და ფიხტეს ნაშრომებს აქტიურად იკვლევდა, 1840 წელს იგი [[გერმანია]]ში იქნა ემიგრირებული სადაც შეუერთდა ახალგაზრდა ჰეგელიანელებს. 1848-49 წელს აქტიური მონაწილეობა მიიღო პარაღსასა და დრეზდენში განხორციელებულ რევოლუციაში. 1851 წელს იგი დააპატიმრეს და [[ციმბირი|ციმბირში]] ამოაყოფინეს თავი, საიდანაც მალევე გაიქცა [[დასავლეთი ევროპა|დასავლეთ ევროპაში]] და
1868 წელს ბაკუნინმა დააარსა [[სოციალისტური დემოკრატიის ალიანსი]] და შეეცადა შეეყვანა იგი მუშათა საერთაშორისო ორგანიზაციაში, მაგრამ ის არ მიიღეს [[პირველი ინტერნაციონალი|პირველ ინტერნაციონალში]]. ბაკუნინის მომხრეები დამარცხნდნენ პირველი ინტერნაციონალის ლონდონის კონფერენციაზე 1871 წელს და ჰააგის კონგრესზე 1872 წელს. ინტერნაციონალიდან გარიცხეს ბაკუნინი და დ. გილიომი. პირველი ინტერნაციონალის ოპოზიციონერმა ანარქისტებმა
მის საფუძველზე განვითარდა ახალი მიმართულება [[ანარქო-სინდიკალიზმი]]. XX საუკუნის დასაწყისიდან ანარიქზმმა განიცადა ხელახალი გამოცოცხლება. XX საუკუნეში ერთადერთი ქვეყანა, სადაც ანარქიზმს ჰქონდა შესამჩნევი გავლენა, იყო [[ესპანეთი]]. 1926 წელს შეიქმნა ანარქისტული პოლიტიკური პარტია „იბერიის ანარქისტთა ფედერაცია“. 1936-1939 წლებში [[ესპანეთის სამოქალაქო ომი]]ს დროს ესპანელი არანქისტები
== ანარქიზმი საქართველოში ==
== იხილეთ აგრეთვე ==
|