პასქალია: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 2:
'''პასქალია''' — აღდგომის დღის (პასექის) გაანგარიშების მეთოდიკა.
 
თარიღისაღდგომის გამოთვლის მეთოდიკა წარმოადგენს ძველი ებრაელებისძველებრაული კალენდრის დროის გამოთვლის პრაქტიკის მოდელირებას, რათა განისაზღვროს ძველი აღთქმის პასექის დღე მზისმზისიერი კალენდრის თარიღებში (იულიუსის, გრიგორიანული ან ალექსანდრიული) და ამ დღისამის შემდეგ კვირასკვირა დღის დადგენა ქრისტიანული აღდგომის დღედ. ვინაიდან ძველი ებრაელები სარგებლობდნენ მთავარისმიერ კალენდარკალენდარს, რომლის ერთეული იყო მთვარის სინოდური თვე, სიმულაციათვლა ხორციელდებახორციელდებოდა მთვარის თვეების დაგეგმვითდაჯამებით რამდენიმე წლის ინტერვალით. როგორც ასეთი ინტერვალი, ე.წ. მეტონიური ციკლი, რომელიც ეფუძნება იმ ფაქტსიმას, რომ 235 სინოდური თვის ხანგრძლივობა მისაღები სიზუსტითმიახლოებით უდრიდა 19 ტროპიკულ წელს. ამრიგად, მე-19 წლისთავისთვის შედგენილი მთვარის ფაზების განრიგი ზუსტად მეორდებაუნდა განმეორებულიყო მომდევნო მე-19 წლებში, რაც შესაძლებელს ხდისგახდია აღდგომის თარიღების ცხრილის შედგენას ანდა მათი გამოთვლის ალგორითმის ფორმულირებას მრავალი წლის განმავლობაში.
 
აღდგომის დღის გამოთვლის წესს აქვს შემდეგი ფორმულირებასახე: აღდგომა აღინიშნებაიზეიმება პირველიგაზაფხულის სავსემთვარეობისბუნიობის შემდეგ პირველპირველივე კვირას,სავსემთვარეობის რომელიცმომდევნო ხდება არა უადრეს გაზაფხულისკვირა ბუნიობისადღეს.
 
უნდა გვახსოვდეს, რომ სავსე მთვარე და ბუნიობა არ არის ასტრონომიული ფენომენი, არამედ გაანგარიშებით მიღებული თარიღები. აღდგომის სავსემთვარეობა გაგებულია, როგორც ე.წ. "მე-14 მთვარის დღე" (მთვარის ასაკი = 14) მთვარის ფაზის განრიგიდან, რომელიც დაფუძნებულია მეტონიურ ციკლზე. გაზაფხულის ბუნიობა არის კალენდარული გაზაფხულის ბუნიობა ჩრდილოეთ ნახევარსფეროში, 21 მარტი.
 
ამჟამად გამოიყენება ორი განსხვავებული პასქალია. 1583 წლიდან დაწყებული კათოლიკური ეკლესია იყენებს გრიგორიანულ პასქალსპასქალიას, რომელიც იღებს ბუნიობას 21 მარტს გრიგორიანული კალენდრით, ხოლო მართლმადიდებლური ეკლესიების უმეტესობა იცავს ალექსანდრიის პასქალსპასქალიას 21 მარტიდან იულიუსის კალენდრით. გარდა ამისა, ალექსანდრიის აღდგომაში, გამოთვლილი აღდგომის სავსე მთვარე ხდება XX-XXI საუკუნეებში 4-5 დღით გვიან, ვიდრე რეალური ასტრონომიული სავსემთვარეობა მეტონიური ციკლის დაგროვილი შეცდომის გამო.
 
==ისტორია==
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/პასქალია“-დან