კალენდარი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ხაზი 37:
====გრიგორიანული კალენდარი====
{{მთავარი|გრიგორიანული კალენდარი}}
დროთა განმავლობაში უფრო და უფრო ნათელი ხდებოდა, რომ არც იულიუსის კალენდარი იყო ზუსტი. არ იყო საჭირო ადამიანი ყოფილიყო დიდი ასტრონომი, რომ დაენახა გაზაფხულის ბუნიობის თარიღის თანდათანობითი გადმონაცვლება უფრო და უფრო ადრეულ თარიღებზე. მიუხედავად იმისა, რომ ეს ფაქტი შემჩნეული იყო საკმაოდ ადრე, ახალი გაუმჯობესების პრაქტიკული მცდელობა იწყება მხოლოდ XIII საუკუნიდან, როდესაც დასავლეთში ასტრონომიის მიმართ გაჩნდა ახალი ინტერესი. ეს ცდომილება შემჩნეული იყო აღმოსავლეთშიც, სადაც გრიგორ ნიკიფორმა და ისააკ არგირმა, XIV საუკუნის ბიზანტიელმა ავტორებმა, თავის ნაშრომში მიუთითეს ამ ცდომილებაზე. მაგრამ ბიზანტიელები არ გვთავაზობდნენ რაიმე ცვლილებებს, ვინაიდან 1492 წელს სამყაროს დაარსებიდან 7000 წელი სრულდებოდა და მორწმუნეები, რომლებიც მაცხოვრის მეორედ მოსვლის მოლოდინში იყვნენ, არ წუხდნენ დროებითი კალენდრული რეალობის გაუმჯობესებით.
ბუნიობის დღის გადაწევამ წარმოშვა იულიუსის წელთაღრიცხვის სისტემის რეფორმის აუცილებლობა, რომელიც განახორციელა რომის პაპმა გრიგოლ XIII-მ. მისი 1582 წლის ბულის საფუძველზე დღეთა ანგარიში გადანაცვლებულ იქნა 10 დღით: 4 ოქტომბრის მომდევნო დღე გამოცხადდა 15 ოქტომბრად. ამის შემდეგ გაზაფხულის ბუნიობა კვლავ 21 მარტს დაემთხვა. ამავე რეფორმით ის წელი, რომლის საუკუნეების რიცხვი მთელია, მაგრამ უნაშთოდ 4-ზე არ იყოფა (წლების რიცხვი კი იყოფა), არ ჩაითვალა ნაკიანად (ნაკიანია 1600, 2000, 2400 წლები. ნაკიანი არ არის 1700, 1800, 1900, 2100 წლები). ამ წესის განხორციელება კიდევ უფრო მეტად აახლოებს სამოქალაქო წელთაღრიცხვას წელთა ბუნებრივ მიმდინარეობასთან. თუ იულიუსის კალენდარში სამი დღე-ღამის ცდომილება გროვდებოდა ყოველ 400 წელიწადში, გრიგორიანულ კალენდარში ერთი დღე-ღამის ცდომილება 3300 წელიწადის მანძილზე დაგროვდება.▼
▲
გრიგორიანულ კალენდარს უწოდებენ წელთაღრიცხვას ახალი სტილით. პირვალდ იგი შემოიღეს XVI საუკუნის 80-იან წლებში იტალიაში, ესპანეთში, პორტუგალიაში, პოლონეთში, საფრანგეთში, უნგრეთშა და ევროპის ზოგიერთ სხვა სახელმწიფოში, უფრო გვიან — გერმანიაში (XVII-XVIII საუკუნეებში), ინგლისში (XVIII საუკუნეში), იაპონიაში (XIX საუკუნეში). რევოლუციამდელ რუსეთში ახალი სტილი არ იყო შემოღებული. იგი შემოიღეს ოქტომბრის რევოლუციის შემდეგ 1918 წლის 24 იანვრის დეკრეტით. ამ დროისათვის იულიუსის კალენდარი 13 დღე-ღამით „ჩამორჩებოდა“, ამიტომ 1 თებერვალი 14 თებერვლად გამოცხადდა. კვირის დღეები ორივე კალენდარში ერთმანეთს ემთხვევა. ამჟამად მსოფლიოს ყველა განვითარებულ სახელმწიფოში გრიგორიანულ კალენდარს იყენებენ.
| |||