გრიგორიანული კალენდარი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 1:
'''გრიგორიანული კალენდარი''', ''ახალი სტილი'' (<math>365,2425</math> დღე ''ან'' <math>365</math> დღე, <math>5</math> საათი, <math>49</math> წუთი და <math>12</math> წამი) — [[კალენდარი|წელთაღრიცხვის]] სისტემა, რომელიც შემოიღეს [[1582]] წლის 4 ოქტომბერს [[რომის პაპი]]ს [[გრიგოლ XIII|გრიგოლ XIII-ის]] დროს.
 
გრიგორიანული კალენდარი მეტწილად [[იულიუსის კალენდარი]]ა. იგი ასევე იყოფა 12 თვედ; თვეში დღეების ხანგრძლივობა 28-დან 31-მდე მერყეობს; ყოველ ოთხ წელიწადში ერთი წელიწადი ნაკიანია (366 დღე) და სამი — მარტივი (365). განსხვავება მხოლოდ იმაშია, რომ ყოველ 400 წელიწადში ყოველი მე-100, მე-200 და მე-300 წელიწადი მარტივია, რის გამოც საშუალო წლიური ხანგრძლივობა 365,25 დღიდან — 365,2425 დღეზე ჩამოდის, რითაც კიდევ უფრო უახლოვდება [[ტროპიკული წელიწადი|ტროპიკულ წელიწადს]] — 365,24217 დღეს.
 
==გრიგორიანული კალენდრის სტრუქტურა==
როგორც ცნობილია ტროპიკული წელიწადი შეადგენს <math>365,24217</math> დღეს. იულიუსის კალენდარი რომლითაც საუკუნეების მანძილზე იყენებდნენ უდრიდა <math>365 \frac{1}{4}</math> ანუ <math>365,25</math>, რის გამოც ყოველ 128 წელიწადში ერთ დღიან სხვაობას იძლეოდა. საჭირო შეიქმნა არსებული კალენდრიდან გარკვეული პერიოდულობით დაკლებულიყო დღეები, რათა საშუალო წლიური მნიშვნელობა ტროპიკულს დაახლოვებოდა. ასეთის განსახორციელებლად გადაწყდა ყოველ 400 წელიწადში მე-100, მე-200 და მე-300 წლები ყოფილიყო არა ნაკიანი, როგორც ეს იულიუსის კალენდრის შემთხვევაში გვექნებოდა, არამედ — მარტივი.
გრიგორიანულ კალენდარში წლის ხანგრძლივობა 365,2425 დღეს (365 დღეს, 5 საათს, 49 წუთსა და 12 წამს) შეადგენს. ჩვეულებრივი წელიწადი შედგენა — 365, ნაკიანი კი — 366 დღისგან.
 
ამრიგად, გრიგორიანულ კალენდარში [[ნაკიანი წელი|ნაკიანი]]/[[მარტივი წელი|მარტივი]] წლები შემდეგი პრინციპით ნაწილდებაგადანაწილდა:
#წელი, რომელიც იყოფა 400-ზე — ნაკიანია;
#სხვა წლები, რომლებიც იყოფიან 100-ზე — მარტივი;
#წლები, რომლებიც იყოფიან 4-ზე — ნაკიანია;
#სხვა დანარჩენი წლები — მარტივი.
 
აღნიშნული განსაზღვრება ფორმულის სახით შემდეგნაირად ჩაიწერება:
<math>365{,}2425 = 365 + 0{,}25 - 0{,}01 + 0{,}0025 = 365 + \frac{1}{4} - \frac{1}{100} + \frac{1}{400}=365 \frac{97}{400}.</math>
 
Line 12 ⟶ 19:
სხვაობა იულიუსის კალენდარსა და ტროპიკულ კალენდრებს შორის 11 წუთი და 13.9 წამია, ხოლო გრიგორიანულ კალენდარსა და ტროპიკულს შორის — 25,9 წამი.
 
 
გრიგორიანულ კალენდარში [[ნაკიანი წელი|ნაკიანი]]/[[მარტივი წელი|მარტივი]] წლები შემდეგი პრინციპით ნაწილდება:
#წელი, რომელიც იყოფა 400-ზე — ნაკიანია;
#სხვა წლები, რომლებიც იყოფიან 100-ზე — მარტივი;
#წლები, რომლებიც იყოფიან 4-ზე — ნაკიანია;
#სხვა დანარჩენი წლები — მარტივი.
 
ამრიგად, 1600 და 2000 წლები იყო ნაკიანი, ხოლო 1700, 1800 და 1900 წლები — მარტივი. ასევე მარტივი წელი იქნება 2100, 2200 და 2300 წლები, ხოლო ნაკიანი — 2400 წელი.