ამიტაბჰა: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
გადარჩენა 1 წყაროების და მონიშვნა 0 მკვდრად.) #IABot (v2.0.7 |
ოქროს ბოტი (განხილვა | წვლილი) მ clean up using AWB |
||
ხაზი 1:
[[ფაილი:Museum of Ethnology Vienna 001 retouched.jpg|thumb|ამიტაბჰას ქანდაკება, [[მონღოლეთი]], XVIII ს.]]
'''[[ბუდა]] ამიტაბჰა''' ([[სანსკრიტი|სანსკ.]] अमिताभ ''Amitābha''; ნიშნავს „უსაზღვრო სინათლე“; {{lang-zh|阿彌陀佛(ტრ.) / 阿弥陀佛(გმ.)}}, [[
''ამიტაბჰა'' [[დჰიანი-ბუდა|სიბრძნის ბუდათა შორის]] ყველაზე პოპულარული და ცნობილია. [[ვაჯრაიანა]]ში ამიტაბჰა დჰიანი ბუდათა შორის ერთ-ერთია, რომლებიც წარმოიშობიან თავდაპირველ [[ადი-ბუდა|ადი-ბუდებიდან]], ეს 5 ბუდა შეესაბამება ხუთ გონებრივ რეალობის ასპექტს და [[ხუთი სკანდჰა|ხუთ სკანდჰას]].
==სწავლება==
ხაზი 9:
== ბუდა ამიტაბჰა რელიგიურ ხელოვნებაში ==
[[ფაილი:Chinese temple bouddha.jpg|thumb|left|საკურთხეველი ტაივანში]]
ამიტაბჰას იკონოგრაფია თითქმის არ განსხვავდება ბუდა შაკიამუნისგან. ორივე გამოისახება ერთნაირი ატრიბუტებით და არ აქვთ რამე განმასხვავებელი ნიშანი, მაგრამ ამიტაბჰა, როგორც წესი, ''დჰიანა მუდრით''. ასევე, ამიტაბჰას იკონოგრაფიაში, თან ახლავს დამხმარეები, მარჯვნივ [[ავალოკიტეშვარა]] და მარცხნივ [[მაჰასთჰამაპრაპტა]]. [[გელუგპა|გელუგის]] სექტაში მიაჩნიათ, რომ [[პანჩენ ლამა|პანჩენ ლამები]] ამიტაბჰას ინკარნაციები არიან.
ამიტაბჰას, ძირითადად, წითლად გამოსახავენ; [[ტიბეტური ბუდიზმი|ტიბეტურ ბუდიზმში]] წითელი სიყვარულის, თანაგრძნობისა და ემოციური ენერგიის გამომსახველია.
მხარეთა მიმართულებებიდან ამიტაბჰას „ეკუთვნის“ [[დასავლეთი]]. ბუდა ამიტაბჰას უნიკალური ატრიბუტი და სიმბოლო [[ლოტოსი]]ა, სიწმინდის, სისუფთავისა და სილბოს სიმბოლო.
==მანტრები==
ამიტამბჰას ტიბეტურ-სანსკრიტული [[მანტრა]] არის „'''ომ ამი დევა ჰრი'''“. ჩინური და ტაივანური ამიდაისტური სკოლების [[სანგჰა|სანგჰის]] წევრები ერთმანეთს ბუდა ამიტაბჰას სახელით ესალმებიან.
== ისტორია ==
[[ფაილი:Kamakura Budda Daibutsu front 1885.jpg|thumb|right|ბუდა ამიდას გიგანტური ქანდაკება ([[დაიბუცუ]]). [[კამაკურა]], [[იაპონია]]]]
არქეოლოგიური გამოკვლევები გვაძლევენ საშუალებას ვთქვათ, რომ ამიტაბჰას კულტი, სავარაუდოდ, ვითარდებოდა ახ. წ. I-II სს-ში. ზოგიერთი მეცნიერი ფიქრობს, რომ ამიტაბჰას კულტი დაკავშირებულია ირანულ [[მითრა]]ს კულტთან.
პირველი ცნობილი ცნობები ამიტაბჰაზე მოდის ახ. წ. II საუკუნიდან, ეს არის წარწერები გოვინდა-ნაგარიდან, რომელიც ინახება მათჰურას მუზეუმში. ამიტაბჰასადმი მიძღვნილი ქანდაკება თარიღდება „ჰუვიშკას მმართველობის 28-ე წლით“, რაც შეეხება მეორე ნახევარს — II საუკუნის ნახევრით, ქუშანების იმპერიის ხანა.
პირველი [[სუტრა]], სადაც ამიტაბჰაა მოხსენიებული, ''პრათიუტპანნა სუტრის'' ჩინური თარგმანია ქუშანელი ბერის — ლოკაქსემას მიერ, დაახლ. 180 წელს ახ. წ.. ითვლება, რომ ეს ბერი დგას ჩინური „წმინდა მიწის ბუდიზმის“ სათავეებთან.
==იხილეთ აგრეთვე ==
|