აბრეშუმის დიდი გზა: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
მომხმარებლის 212.58.114.241 ცვლილებების გაუქმება (№4273750) (ტესტი)
იარლიყი: გაუქმება
ხაზი 19:
}}
{{მსოფლიო მემკვიდრეობა|1442}}
'''აბრეშუმის დიდი გზა''' ({{lang-zh|絲綢之路}}; [[გამარტივებული ჩინური დამწერლობა|გამარტ. ჩინ.]] 丝绸之路; {{lang-fa|راه ابریشم}}; {{lang-tr|İpekyolu}}; {{lang-ky|Жибек жолу}}) — ტრანსკონტინენტური სავაჭრო-საქარავნო გზა, რომელიც [[ჩინეთი|ჩინეთს]] [[ხმელთაშუა ზღვა|ხმელთაშუა]] და [[შავი ზღვა|შავი ზღვების]] სანაპიროებთან აკავშირებდა.
,ვჯხჰფვსდჰ;იგსჰ;უიგჰსგჰ;სუიჰგუ;ისრტგიჰ;სგუჰსტრუიტჰგუწ;ტჰსტგწჯტგკ25ტწგკჰგჰწბჯკგ7რრ7ვჰ{{მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები ჩინეთში}}
 
ამ გზით ვაჭრობას დასაბამი მიეცა ძვ. წ. II საუკუნეში. აბრეშუმის დიდი გზა იწყებოდა სიანში. ქ. დუნხუანიდან იგი ორ განშტოებად მიემართებოდა დასავლეთისაკენ. ორივე გზა - პირველი ლობნორის ტბის ჩრდილოეთით ქ. ტურფანის, მეორე კი იმავე ტბის სამხრეთით ქ. ხოტანისა და ქ. იარქენდის გავლით - ქ. კაშგარში იყრიდა თავს. აქედან ჩრდილოეთის გზა კასპიის ზღვით უკავშირდებოდა ამიერკავკასიას, გადაკვეთდა საქართველოს და ფასისიდან შავი ზღვით ბიზანტიანსა და რომს აღწევდა. მეორე გზა კაშგარიდან ბალხსა და ჩრდილოეთ ირანზე გავლით შუამდინარეთისაკენ, იქიდან კი ხმელთაშუა ზღვის ნაპირებისაკენ მიემართებოდა.
 
აბრეშუმის დიდი გზით უმთავრესად გაჰქონდათ მაღალხარისხოვანი ჩინური [[აბრეშუმი]], რომლის მთავარი მომხმარებელი რომის წარჩინებულები იყვნენ. აბრეშუმის [[ექსპორტი]] რომში (შემდეგ ბიზანტიაში) ახლო აღმოსავლეთის დიდი სახელმწიფოების - პართიისა და მოგვიანებით [[სასანიანთა ირანი]]ს - შუამავლობით ხორციელდებოდა. ჩინური აბრეშუმის შეტანა რომს ყოველწლიურად 100 ათასი სესტერციუსი უჯდებოდა. ჩინეთიდან შეჰქონდათ აგრეთვე [[ოქრო]]. აბრეშუმის დიდი გზის იმ მონაკვეთისათვის, რომელიც ახლო აღმოსავლეთზე გადიოდა, რომსა და [[ბიზანტია]]ს საუკუნოვანი ომები ჰქონდათ ჯერ [[პართია]]სთან, შემდეგ სასანიანთა ირანთან (აღსანიშნავია, რომ აბრეშუმის დიდი გზის მარშრუტები პართიაში სახელმწიფო საიდუმლოებად ითვლებოდა). VII-IX საუკუნებში ამ გზით შემოტანილი საქონლით ვაჭრობას [[არაბთა სახალიფო]] უწევდა კონტროლს. შემდეგ მასზე მონღოლებმა დაამყარეს მონოპოლია. აბრეშუმის დიდი გზამ მნიშვნელობა დაკარგა XVII საუკუნის მიწურულში, როდესაც ევროპელებმა საბოლოოდ აითვისეს საოკეანო გზა აფრიკის შემოვლით.
 
აბრეშუმის დიდმა გზამ ხელი შეუწყო ეკონომიკურ და კულტურულ ურთიერთობის განვითარებას აღმოსავლეთისა და დასავლეთის ქვეყნებს შორის. ამ გზით შევიდა ჩინეთში მინა, ფუფუნების საგნები, გავრცელდა ზოგიერთი კულტურული მცენარე, არაბული ცხენი და სხვა, შეაღწია აგრეთვე რელიგიურმა და ფილოსოფიურმა მოძღვრებებმა ([[ბუდიზმი]], [[მანიქეველობა]], [[იუდაიზმი]], [[ისლამი]], [[ნესტორიანელობა]]).
 
== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[ამიერკავკასიის ძველი სავაჭრო-სატრანზიტო გზები]]
 
== ლიტერატურა ==
{{ქსე|1|34-35|ჩოჩიევი ვ.}}
 
{{მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები ყაზახეთში}}
{{მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები ყირგიზეთში}}
{{მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები ჩინეთში}}
 
[[კატეგორია:ევრაზიის ისტორია]]