ანარქიზმი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 1:
{{ექსპერტი}}
[[ფაილი:Anarchy-symbol.svg|მინი|ანარქიზმის სიმბოლო]]
'''ანარქიზმი''' ({{lang-el|αναρχία}} - უხელისუფლეობა) — [[პოლიტიკური ფილოსოფიაფილოსოფიადა [[იდეოლოგია]], რომელიც ეწინააღმდეგება [[სახელმწიფო]] პოლიტიკური ხელისუფლების, სახელმწიფოს პოლიტიკური ორგანიზაციის ყველა ფორმის არსებობას. ანარქიზმი უარყოფს [[იერარქია|იერარქიული]] მმართველობის არსებობის საჭიროებას და მიისწრაფვის მათი აღმოფხვრისკენ. ანარქიზმი ქადაგებს პიროვნების აბსოლუტურ თავისუფლებას, ხოლო საზოგადოების ეკონომიკურ საფუძვლად თვლის კერძო სკაუთრებას, გარდა [[ანარქო–კომუნიზმიანარქო-კომუნიზმი]]სა.
 
[[ფაილი:WilliamGodwin.jpg|მარცხნივ|მინი|[[უილიამ გოდვინი]]]]
==ისტორია==
[[ფაილი:WilliamGodwin.jpg|მარცხნივ|მინი|[[უილიამ გოდვინი]]]]
ანარქიზმს საფუძველი ჩაეყარა [[უილიამ გოდვინი]]ს ნაწერებში. ის [[პრესვიტერიანელობა|პრესვიტერიანული]] ეკლესიის მღვდელი იყო, მიატოვა [[ეკლესია]] და [[მწერალი]] გახდა, დაწერა „კალებ უილიამსი“, სადაც ანარქისტული იდეოლოგია გადმოსცა, შექმნა ინტელექტუალთა წრე, რომელშიც შედიოდნენ მისი მეუღლე მერი უოლსთოუნქრაფთი, ახალგაზრდა მწერლები - უორდსუორთი, მისი სიძე - შელი. ისინი აკრიტიკებდნენ [[ავტორიტარიზმი|ავტორიტარიზმს]], ამტკიცებდნენ განათლების აუცილებლობას ადამიანისათვის, მიაჩნდათ, რომ თანადგომა ადამიანის ჭეშმარიტი, თანდაყოლილი თვისებაა. ანარქიზმი მოიცავდა [[უტოპია|უტოპიზმს]], [[ეკონომიკა|ეკონომიკური]] თავისუფლების იდეას, რაც [[პიერ-ჟოზეფ პრუდონი]]ს შრომებშია ასახული, ინდივიდუალისტურ ანარქიზმს, ლიბერტარიზმს, ეგოიზმს, ანარქო-კაპიტალიზმის თეორიებს, რევოლუციური ძალადობის კრიტიკას.
 
Line 13 ⟶ 12:
1868 წელს ბაკუნინმა დააარსა [[სოციალისტური დემოკრატიის ალიანსი]] და შეეცადა შეეყვანა იგი მუშათა საერთაშორისო ორგანიზაციაში, მაგრამ ის არ მიიღეს [[პირველი ინტერნაციონალი|პირველ ინტერნაციონალში]]. ბაკუნინის მომხრეები დამარცხნდნენ პირველი ინტერნაციონალის ლონდონის კონფერენციაზე 1871 წელს და ჰააგის კონგრესზე 1872 წელს. ინტერნაციონალიდან გარიცხეს ბაკუნინი და დ. გილიომი. პირველი ინტერნაციონალის ოპოზიციონერმა ანარქისტებმა შვეიცარიაში შექმნეს [[ანარქისტული ინტერნაციონალი]], რომელმაც 1878 წლამდე იარსება. XIX საუკუნის 70-იანი წლებიდან ანარქისმის გავლენა თანდათან შესუსტდა.
 
მის საფუძველზე განვითარდა ახალი მიმართულება [[ანარქო–სინდიკალიზმიანარქო-სინდიკალიზმი]]. XX საუკუნის დასაწყისიდან ანარიქზმმა განიცადა ხელახალი გამოცოცხლება. XX საუკუნეში ერთადერთი ქვეყანა, სადაც ანარქიზმს ჰქონდა შესამჩნევი გავლენა, იყო [[ესპანეთი]]. 1926 წელს შეიქმნა ანარქისტული პოლიტიკური პარტია „იბერიის ანარქისტთა ფედერაცია“. 1936-1939 წლებში [[ესპანეთის სამოქალაქო ომი]]ს დროს ესპანელი არანქისტები ორგანიძებულად იბრძოდნენ ესპანელი ნაციონალისტების წინააღმდეგ. [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს შემდეგ ანარქისტები აქტიურობდნენ ესპანეთში, იტალიასა და ლათინური ამერიკის ზოგ ქვეყანაში.
 
 
== ანარქიზმი საქართველოში ==
Line 23 ⟶ 21:
*[[ანარქო-კაპიტალიზმი]]
*[[ანარქო-კომუნიზმი]]
*[[ანარქო-პაციფიზმი]]
*[[ლიბერტარიანიზმი]]
 
== ლიტერატურა ==
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ანარქიზმი“-დან