'''მეტაფიზიკა'''-(სიტყვასიტყვით "მას რაც [[ფიზიკა|ფიზიკის]] შემდეგ მოდის) [[ფილოსოფია|ფილოსოფიის]] დარგი, რომელიც იკვლევს მხოლოდ [[გონება|გონებით]] გასაგებ უმაღლეს, გრძნობის ორგანოებისთვის მიუწვდომელ, და ყოველი არსებულისათვის უვლელ საწყისებს.
[[არისტოტელე]] მას [[ფილოსოფია|ფილოსოფიის]] დარგთა შორის უმნიშვნელოვანესად თვლიდა და "პირველად [[ფილოსოფია|ფილოსოფიას]]" ეძახდა. ის მეტაფიზიკას სამ ძირითად ნაწილად ყოფდა:
1) [[ონტოლოგია]] (იკვლევს ყოფიერებასა და არსებობას).
2) ბუნებრივი თეოლოგია (სწავლობს [[რმერთი|რმერთს]], [[რელიგია|რელიგიისა]] და [[სპირიტუალური|სპირიტუალურ]] საკითხებს)
3) უნივერსალური მეცნიერება (შეისწავლის [[ლოგიკა|ლოგიკისა]] და მსჯელობის პირველად პრინციპებს).
'''ისტორია'''
ტერმინი მეტაფიზიკა აღმოცენდა ძვ.წ. I-საუკუნეში, მის მამად ითვლება [[პარმენიდე]]. [[შუა საუკუნეები|შუა საუკუნეებში]] იგი [[თეოლოგია|თეოლოგიის]] პოზიციების გასამყარებლად გამოიყენებოდა და წარმოადგენდა მისი [[თეორია|თეორიის]] დასაბუთებას. უძველეს დროსა და [[რენესანსი|აღორძინების ეპოქაში]] მეტაფიზიკა ბუნებას განიხილავდა როგორც ერთ მთლიანობას. მე-17 დან მე-18 მდე იგი მჭიდრო კავშირში იმყოფებოდა [[საბუნებისმეტყველო მეცნიერებები|საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებთან]]. თუმცა შემდეგ მოხდა მათი დაშორება უკვე, ვოლფისა და სხვა [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსების]] ნაშრომებში, მსგავსი სახით გვხვდება მეტაფიზიკა თანამედროვე დროშიც.
'''თანამედროვე დრო'''
ახლანდელ რეალობაში მეტაფიზიკა გვევლინება [[დიალიქტიკური|ანტიდიალიქტიკური]] სახით, რა დროსაც საგნები და მოვლენები ერთმანეთისაგან დამოუკიდებლად და უცლელად მიიჩნევა. ახლა [[მეცნიერება|მეცნიერული]] ცოდნის გაღრმავებისა და დიფერენციაციის გამო იგი დაიშალა მრავალ დარგებად, რომლებსაც ერთმანეთთან არანაირი კავშირი არ აქვთ. მეტაფიზიკის ცნება, [[დიალიქტიკურად|ანტიდიალიქტიკურად]] პირველად ჰეგელმა გამოიყენა.
'''ბიბლიოგრაფია'''
1) ფილოსოფიური ლექსიკონი, გამომცემლობა საბჭოთა საქართველო, 1987-წ.
