ეთიოპია: განსხვავება გადახედვებს შორის

'''ეთიოპია''' ([[ეთიოპიური დამწერლობა|ეთიოპიურადეთიოპ.]]: ኢትዮጵያ, [[ორომო (ენა)|ორომოს ენა]] — Itoophiyaa) — ადრე აგრეთვე ცნობილი როგორც '''აბისინია''' — [[ზღვაზე გასასვლელის არმქონე სახელმწიფოები|ზღვაზე გასასვლელის არმქონე სახელმწიფო]] ([[ერიტრეა|ერიტრეის]] გამოყოფის შემდეგ 1993 წლის 24 მაისს) [[აღმოსავლეთი აფრიკა|აღმოსავლეთ აფრიკაში]], [[სომალის ნახევარკუნძული|სომალის ნახევარკუნძულზე]]. მისი ოფიციალური სახელწოდებაა '''ეთიოპიის ფედერაციული დემოკრატიული რესპუბლიკა''' ({{lang-am|የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዲሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ}}, [[ორომო (ენა)|ორომოს ენა]] — Federaalawaa Dimokraatawaa Repabliikii Itoophiyaa). 109 მილიონ ადამიანზე მეტი მოსახლეობით 2018 წლის მონაცემებით, ეთიოპია [[ნიგერია|ნიგერიის]] შემდეგ [[აფრიკა]]ში მეორე სახელმწიფოა ამ მაჩვენებლით,<ref>{{Cite web|url=https://data.worldbank.org/indicator/SP.POP.TOTL?end=2018&locations=ET&start=1982|title=Population, total {{!}} Data|website=data.worldbank.org|access-date=23 September 2019}}</ref> ხოლო ფართობით (1 104 300 კმ²) მეათე. დედაქალაქია [[ადის-აბება]]. მას ესაზღვრებიან [[ერიტრეა]] [[ჩრდილოეთი]]დან, [[სუდანი]] და [[სამხრეთი სუდანი]] [[დასავლეთი]]დან, [[ჯიბუტი]] და [[სომალი]] [[აღმოსავლეთი]]დან და [[კენია]] [[სამხრეთი]]დან.

სახელწოდება მომდინარეობს ლათინური „Aethiopia“-დან, რომელიც [[გეეზი|გეეზიდან]] ''{{Unicode|ʾĪtyōṗṗyā}}'' (ეთიოპიური) წარმოიშვა ({{lang-grc|Αἰθιοπία}} ან {{lang-grc|Αἰθίοψ}} 'ეთიოპი'„ეთიოპი“), რაც ნიშნავს „ადამიანს დამწვარი/გარუჯული (მზეზე) სახით“.<ref>Henry George Liddell, Robert Scott, ''A Greek-English Lexicon'' (s. v.); ''Αιθιοπηες'' ილიადა 1.423, properly, ''Burnt-face'', i.e. ''Ethiopian, negro''</ref> IV საუკუნის ზოგიერთ [[აქსუმის სამეფო|აქსუმურ]] წარწერებზე უკვე გამოიყენება ტერმინი — ეთიოპია.

ძველი [[ებრაელები]]ს მცირე ჯგუფი — ბეტა-ისრაელი, ცხოვრობს ეთიოპიის ჩრდილო-დასავლეთში, თუმცა მათი უმრავლესობა გადასახლდა [[ისრაელი|ისრაელში]] XX საუკუნის უკანასკნელ ათწლეულში, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც ისრაელის მთავრობამ ჩაატარა დამხმარე ოპერაციები: ოპერაცია «მოშე»„მოშე“ და ოპერაცია «სოლომონი»„სოლომონი“.<ref>{{cite web|url=https://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/Judaism/ejhist.html|title=The History of Ethiopian Jews|publisher=Jewishvirtuallibrary.org|accessdate=16 March 2009}}</ref><ref>Weil, Shalva (2011) [http://www.isn.ethz.ch/isn/Current-Affairs/ISN-Insights/Detail?ord538=grp1&ots591=eb06339b-2726-928e-0216-1b3f15392dd8&lng=en&id=129480&contextid734=129480&contextid735=129244&tabid=129244 "Operation Solomon 20 Years On"], International Relations and Security Network (ISN). isn.ethz.ch</ref>

10 რადიოსამაუწყებლო სადგურიდან, 8 AM დიაპაზონზე მაუწყებლობს და 2 [[მოკლე ტალღები|მოკლე ტალღებზე]], რომლებსაც აქვთ ლიცენზია ეთიოპიაში მუშაობისათვის. ეთიოპიის ძირითადი სამაუწყებლო სადგურებია: ეთიოპიის რადიო, რადიო ფანა<ref>[http://www.radiofana.com radiofana]</ref> (или "Факела") კერძო რადიოსადგურია, რადიო თავისუფალი ეთიოპიის პირველი ხმა და რადიო რევოლუციური ტიგრაის ხმა. ეთიოპიის ტელევიზიის ერთიანი, 24 საათიანი ტელემაუწყებლობის ქსელი და 3 რეგიონალური სადგური, კერძოდ: ადის TV, TV ორომია (ორი პირდაპირი სტუდია), და Dire TV. ხელისუფლების პოლიტიკიდან გამომდინარე, რადიოგადაცემები მიმდინარეობს სხვადასხვა ენებზე.<ref name=cp/>

'''ეთიოპიური კალენდარი''' ({{lang-am|የኢትዮጵያ ዘመን አቆጣጠር}} — ''{{Unicode|ye'Ītyōṗṗyā zemen āḳoṭaṭer}}'') — [[კალენდარი]], რომელიც გამოიყენება ეთიოპიაში, ასევე [[ეთიოპიის მართლმადიდებელი ეკლესია|ეთიოპიის]] და [[ერიტრეის მართლმადიდებელი ეკლესია|ერიტრეის]] ორთოდოქსალურ [[ეკლესია|ეკლესიებში]], [[ერიტრეის კათოლიკური ეკლესია|ერიტრეის კათოლიკურ ეკლესიაში]] და [[ერიტრეის ევანგელისტური ეკლესია|ერიტრეის ევანგელისტურ ეკლესიაში]]. ეს კალენდარი ეფუძნება უფრო ძველ, [[კოპტური კალენდარი|კოპტურ კალენდარს]], რომელიც თავის მხრივ წარმოიშვა ძველი [[ძველეგვიპტური კალენდარი|ძველეგვიპტური კალენდრიდან]], მაგრამ აქვს მსგავსება [[იულიუსის კალენდარი|იულიუსის კალენდართან]]: მასში ასევე გამოიყენება დამატებითი დღე ყოველ ოთხ წელიწადში. ეთიოპიურ კალენდარში წლის დასაწყისი უწევს 30 აგვისტოს იულიუსის კალენდრით, თუ შემდეგი წელი [[ნაკიანი წელიწადი|ნაკიანია]], ან 29 აგვისტოს, თუ შემდეგი წელი ჩვეულებრივია. კოპტური კალენდრის მსგავსად, ეთიოპიური კალენდარი მოიცავს 12 თვეს, თითოეული 30 დღის რაოდენობით, ასევე 5 ან 6 [[ეპაგომენი|ეპაგომენურ]] დღეს წლის ბოლოში, რომელიც ჩვეულებრივად გამოიყოფა 13მე-ე13 თვედ. ეპაგომენური დღეების რიცხვს განსაზღვრავს ჩვეულებრივი ან ნაკიანი წელი.