ვიკიპედია

ნეოდიმი: განსხვავება გადახედვებს შორის

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა
[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
← წინა ცვლილებაშემდეგი ცვლილება →
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ვიზუალურივიკიტექსტი
No edit summary
No edit summary
ხაზი 1:
{{ინფოდაფა ნეოდიმიუმი}}
'''ნეოდიმიუმი''' (νέος «ახალი» და δίδυμος «ტყუპისცალი».) — იშვიათმიწა მოვერცხლისფრო-თეთრი ფერის (ოქროსფერი ელფერით) [[ქიმიური ელემენტი]]ა. მიეკუთვნება [[ლანთანოიდები]]ს ჯგუფს. ადვილად იჟანგება ჰაერზე.▼
{{ქიმიური ელემენტი
|ნეოდიმიუმი / Neodymium (Nd) [[სურათი:Nd-TableImage.svg|300px]]<!-- ელემენტის სახელი და სურათი
-->|60<!-- ნომერი
-->|[[ფაილი:Neodymium2.jpg|220px|center]] მოვერცხლისფრო-თეთრი ფერის [[ლითონი]]<!-- ფიზიკური მდგომარეობა და აღწერილობა
-->|144,24<!-- ატომური მასა (მოლური მასა)
-->|182<!-- ატომის რადიუსი
-->|1): 531,5(5,51) 2): 3): <!-- იონიზაციის ენერგია
-->|[Xe] 4f<sup>4</sup> 6s<sup>2</sup><!-- ელექტრონული კონფიგურაცია
-->|184<!-- კოვალენტური რადიუსი
-->|99,(+3e) 5<!-- იონის რადიუსი
-->|1,14<!-- ელექტროუარყოფითობა
-->|Nd←Nd<sup>3+</sup> −2,32 ვ <br />Nd←Nd<sup>2+</sup> −2,2<!-- ელექტროდული პოტენციალი
-->|3<!-- ჟანგვის ხარისხი, ვალენტობა
-->|7,007<!-- სიმკვრივე
-->|27,42<ref name="ქე">{{წიგნი
|ავტორი = რედკოლ.: კნუნიანცი (მთ. რედ.)
|ნაწილი =
|სათაური = ქიმიური ენციკლოპედია: 5 ტომად
|ორიგინალი =
|ბმული =
|პასუხისმგებელი =
|გამოცემა =
|ადგილი = მოსკოვი
|გამომცემლობა = დიდი საბჭოთა ენციკლოპედია
|წელი = 1992
|ტომი = 3
|გვერდი = 209
|გვერდები = 639
|სერია =
|isbn = 5—85270—039—8
|ტირაჟი = 50 000
}}
</ref><!-- ხვედრითი თბოტევადობა
-->|(16,5)<!-- თბოგამტარობა
-->|1294<!-- დნობის ტემპერატურა
-->|7,1<!-- დნობის სითბო
-->|3341<!-- დუღილის ტემპერატურა
-->|289<!-- აორთქლების სითბო
-->|20,6<!-- მოლური მოცულობა
-->|ჰექსაგონალური<!-- მესრის სტრუქტურა
-->|3,658<!-- მესრის პერიოდი
-->|3,23n/<!-- შეფარდება
-->|<!-- დებაის ტემპერატურა -->}}
 
[[ფაილი:Electron shell 060 Neodymium.svg|thumb|left|150px|ნეოდიმიუმის ატომის სქემა]]
 
{{ელემენტის დაფა
|ფერი= #ffbfff
|ლათინური შემოკლება=Nd
|ნომერი=60
|მასა=144,24
|ფორმულა= [Xe] 4f<sup>4</sup> 6s<sup>2</sup>
|ქართული სახელი=ნეოდიმიუმი}}
 
▲'''ნეოდიმიუმი''' — იშვიათმიწა მოვერცხლისფრო-თეთრი ფერის (ოქროსფერი ელფერით) [[ქიმიური ელემენტი]]ა. მიეკუთვნება [[ლანთანოიდები]]ს ჯგუფს. ადვილად იჟანგება ჰაერზე.
 
== ისტორია ==
ნეოდიმიუმი აღმოჩენილი იქნა [[1885]] წელს ავსტრიელი ქიმიკოსის [[კარლ აუერ ფონ ველსბახი]]ს (Carl Auer von Welsbach) მიერ. მან გაჰყო იშვიათმიწა ლითონი, რომელიც ადრე ცნობილი იყო როგორც [[დიდიმიუმი]] და ითვლებოდა ერთ ელემენტად, ნეოდიმიუმიუმად და პრაზეოდიმიუმად. მაგრამ ნეოდიმიუმის სუფთა სახით გამოყოფა მოხერხდა მხოლოდ 1925 წელს.
 
== სახელწოდების წარმომავლობა ==
სახელწოდება «ნეოდიმიუმი» წარმოადგენს ორი ბერძნული სიტყვის შერწყმას νέος «ახალი» და δίδυμος «ტყუპისცალი».
 
== ბუნებაში ==
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ნეოდიმი“-დან