იზოტოპები: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
ხაზი 3:
 
== დახასიათება ==
ტერმინი იზოტოპი [[1910]] წელს შემოიღო ინგლისელმა ფიზიკოსმა ფ. სოდიმ. იზოტოპების დასახელება და სიმბოლოები ანალოგიურია ქიმიური ელემენტის დასახელებისა და სიმბოლოების. როგორც წესი, ქიმიური ელემენტის სიმბოლოს მარცხნივ და ქვევით მიუთითებენ რიგით ნომერს Z (ქეის ატომბირთვში პროტონების რაოდენობა), მარცხნივ და ზევით კი — მასურ რიცხვს A (ატომბირთიზაბელავში პროტონების და ნეიტრონების საერთო რაოდენობა). მაგ., ქლორის[[ქლორი]]ს იზოტოპები არის 35 17Cl და 37 17Cl. გამონაკლისია წყალბადის იზოტოპები მასური რიცხვებით 1, 2 და 3, რომელთაც ერთმანეთისგან განსხვავებული დასახელებები და სიმბოლოები აქვს: პროთიუმი H, ანუ 1 1H (სტაბილური), დეიტერიუმი D, ანუ 2 1H (სტაბილური) და ტრიტიუმი თ, ანუ 3 1H (რადიოაქტიური). მასებს შორის დიდი განსხვავების გამო ამ იზოტოპების თვისებები მნიშვნელოვნად განსხვავდება ერთმანეთისაგან. ქიმიური ელემენტების უმეტესობა სხვადასხვა იზოტოპების ნარევს წარმოადგენს. თუ ელემენტი მხოლოდ რადიოაქტიური იზოტოპებისაგან შედგება, მას რადიოაქტიური ელემენტი ეწოდება. ასეთებია, [[ტექნეციუმი]] (z=43), [[პრომეთიუმი]] (z=61) და z=84-107. იზოტოპის მასის გასათვლელად უნდა შეჯამდეს მის შედგენილობაში შემავალი [[პროტონი|პროტონების]], [[ნეიტრონი|ნეიტრონების]] და [[ელექტრონი|ელექტრონების]] მასები. მას ფარდობით იზოტოპურ მასას უწოდებენ და იგი უგანზომილებო სიდიდეა. ქიმიური ელემენტის ფადობითი ატომური მასა იზოტოპური შემცველობის გათვალისწინებით გამოთვლილი ფარდობითი იზოტოპური მასების საშუალო სიდიდეა. იგი გამოითვლება თითოეული იზოტოპის ფადობითი იზოტოპური მასის იზოტოპურ შემცველობაზე ნამრავლთა შეჯამებით. მაგალითად: Ar (Cl)=34.97 0.7553+36.95 0. 2447=35.45, სადაც 34.97 და 36.95 არის Ar (Cl)-ისა და 37Cl-ის ფარდობითი იზოტოპური მასები, ხოლო 0.7553 და 0.2447, შესაბამისად, მათი შემცველობა (მასური წილი).
 
=== იზობარები ===
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/იზოტოპები“-დან