დასავლეთის მონადირე-შემგროვებელი: განსხვავება გადახედვებს შორის
ახალი იარლიყი: წყაროს რედაქტირება 2017 |
(განსხვავება არ არის)
|
11:33, 1 სექტემბერი 2021-ის ვერსია
დასავლეთის მონადირე-შემგროვებელი (ინგლ. Western Hunter-Gatherer; WHG), დასავლეთ ევროპელი მონადირე-შემგროვებელი — ტერმინი, რომელიც არქეოგენეტიკაში აღნიშნავს დასავლეთ, სამხრეთ და ცენტრალური ევროპის მეზოლითის მონადირე-შემგროვებლების წარმომავლობას. მეზოლითის ხანაში დასავლეთ მონადირე-შემგროვებლის განსახლების არეალი, დასავლეთით, ბრიტანეთის კუნძულებიდან, აღმოსავლეთით, კარპატებამდე ვრცელდებოდა.[1]
სკანდინავიელ მონადირე-შემგროვებლებთან (SHG) და აღმოსავლეთ მონადირე-შემგროვებლებთან (EHG) ერთად, დასავლეთ მონადირე-შემგროვებელი (WHG) შეადგენს პოსტ-გამყინვარების პერიოდის ადრეულ ჰოლიცენიური ევროპის სამიდან ერთ-ერთ გენეტიკურ ჯგუფს.[2] WHG-სა და EHG-ს შორის საზღვარი უხეშად იყოფოდა ქვემო დუნაიდან, ჩრდილოეთით, დნეპრისგან დასავლეთით მდებარე ტყეებით, ბალტიის ზღვის მიმართულებით.[1]
სკანდინავიელი მონადირე-შემგროვებლები (SHG) დასავლეთის მონადირე-შემგროვებლებისა (WHG) და აღმოსავლეთის მონადირე-შემგროვებლების (EHG) თანაბარ ნარევს წარმოადგენდნენ. ევროპის მაშტაბით ოდესღაც ფართოდ გავრცელებული დასავლეთ მონადირე-შემგროვებლები, მოგვიანებით, ადრეული ნეოლითის ხანაში, ჩაანაცვლა ადრეულმა ევროპელმა მიწათმოქმედებმა (EEF), მიუხედავად ამისა მათ შუა ნეოლითის ხანაში მაინც განიცადეს მამისეული ხაზის აღორძინება. გვიანი ნეოლითსა და ადრეული ბრინჯაოს ხანაში, დასავლეთის სტეპის მომთაბარეებმა (WHS) პონტო-კასპიის სტეპებიდან წამოიწყეს მასიური ექსპანსია, რამაც კიდევ უფრო შეავიწროვა დასავლეთის მონადირე-შემგროვებლები. დასავლეთის მონადირე-შემგროვებლის წარმომავლობა დღესდღეისობით ხშირია აღმოსავლეთ ბალტიისპირეთის ტერიტორიაზე.
გარეგნობა
გენომის ანალიზი მიუთითებს, რომ დასავლეთის მონადირე-შემგროვებელს გააჩნდა ლურჯი თვალები, მუქი ყავისფერი ან შავი თმა, ხოლო კანის ფერი ცვალებადი შუალედურიდან მუქ-შავამდე.[3][4]
ლიტერატურა
- Anthony, David W. (2019b) „Ancient DNA, Mating Networks, and the Anatolian Split“, Dispersals and Diversification: Linguistic and Archaeological Perspectives on the Early Stages of Indo-European. BRILL, გვ. 21–54. ISBN 978-9004416192.
- Antonio, Margaret L.; et al. (November 8, 2019). „Ancient Rome: A genetic crossroads of Europe and the Mediterranean“. Science. American Association for the Advancement of Science. 366 (6466): 708–714. Bibcode:2019Sci...366..708A. doi:10.1126/science.aay6826. PMC 7093155. PMID 31699931.
- Günther, Thorsten (January 1, 2018). „Population genomics of Mesolithic Scandinavia: Investigating early postglacial migration routes and high-latitude adaptation“. PLOS Biology. PLOS. 16 (1): e2003703. doi:10.1371/journal.pbio.2003703. PMC 5760011. PMID 29315301.
- Haak, Wolfgang (June 11, 2015). „Massive migration from the steppe was a source for Indo-European languages in Europe“. Nature. Nature Research. 522 (7555): 207–211. arXiv:1502.02783. Bibcode:2015Natur.522..207H. doi:10.1038/nature14317. PMC 5048219. PMID 25731166.
- Jones, Eppie R. (February 20, 2017). „The Neolithic Transition in the Baltic Was Not Driven by Admixture with Early European Farmers“. Current Biology. Cell Press. 27 (4): 576–582. doi:10.1016/j.cub.2016.12.060. PMC 5321670. PMID 28162894.
- Kashuba, Natalija (May 15, 2019). „Ancient DNA from mastics solidifies connection between material culture and genetics of mesolithic hunter–gatherers in Scandinavia“. Communications Biology. Nature Research. 2 (105): 185. doi:10.1038/s42003-019-0399-1. PMC 6520363. PMID 31123709.
- Lazaridis, Iosif (September 17, 2014). „Ancient human genomes suggest three ancestral populations for present-day Europeans“. Nature. Nature Research. 513 (7518): 409–413. arXiv:1312.6639. Bibcode:2014Natur.513..409L. doi:10.1038/nature13673. hdl:11336/30563. PMC 4170574. PMID 25230663.
- Lazaridis, Iosif (July 25, 2016). „Genomic insights into the origin of farming in the ancient Near East“. Nature. Nature Research. 536 (7617): 419–424. Bibcode:2016Natur.536..419L. doi:10.1038/nature19310. PMC 5003663. PMID 27459054.
- Mathieson, Iain (November 23, 2015). „Genome-wide patterns of selection in 230 ancient Eurasians“. Nature. Nature Research. 528 (7583): 499–503. Bibcode:2015Natur.528..499M. doi:10.1038/nature16152. PMC 4918750. PMID 26595274.
- Mathieson, Iain (February 21, 2018). „The Genomic History of Southeastern Europe“. Nature. Nature Research. 555 (7695): 197–203. Bibcode:2018Natur.555..197M. doi:10.1038/nature25778. PMC 6091220. PMID 29466330.
- Mittnik, Alisa (January 30, 2018). „The genetic prehistory of the Baltic Sea region“. Nature Communications. Nature Research. 16 (1): 442. Bibcode:2018NatCo...9..442M. doi:10.1038/s41467-018-02825-9. PMC 5789860. PMID 29382937.
- Saag, Lehti (July 24, 2017). „Extensive Farming in Estonia Started through a Sex-Biased Migration from the Steppe“. Current Biology. Cell Press. 27 (14): 2185–2193. doi:10.1016/j.cub.2017.06.022. PMID 28712569.
სქოლიო
- ↑ 1.0 1.1 Anthony 2019b, p. 28.
- ↑ Kashuba 2019: "Earlier aDNA studies suggest the presence of three genetic groups in early postglacial Europe: Western hunter–gatherers (WHG), Eastern hunter–gatherers (EHG), and Scandinavian hunter–gatherers (SHG)4. The SHG have been modelled as a mixture of WHG and EHG."
- ↑ Brace, Selina; Diekmann, Yoan; Booth, Thomas J.; Faltyskova, Zuzana (2019), "Population Replacement in Early Neolithic Britain", Nature Ecology & Evolution 3 (5): 765–771, , PMID 30988490 Supplementary Material. Page 22: "Two WHGs (Cheddar Man and La Braña from northern Spain) are predicted to have had dark or dark-to-black skin, whereas one (Loschbour44from Luxembourg) is predicted to have had intermediate skin suggesting but we find potential temporal and/or geographical variation in pigmentation characteristics, suggesting that diverse skin pigmentation levels coexisted in WHGs by at least ca.8 kBP. Sven was predicted to have had dark to intermediate to dark skin in line with the current hypothesis that alleles commonly associated with lighter skin in Europeans were introduced to north-western Europe by ANFs."
- ↑ Günther 2018.