იტალიის სოციალური რესპუბლიკა: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
იარლიყები: რედაქტირება მობილურით საიტის რედაქტირება მობილურით
ხაზი 38:
'''იტალიის სოციალური რესპუბლიკა''' ({{lang-it|Repubblica Sociale Italiana}}), არაოფიციალურად ასევე ცნობილი როგორც '''სალოს რესპუბლიკა''' ({{lang-it|Repubblica di Salò}}) — მარიონეტული სახელმწიფო [[ჩრდილოეთ იტალია|ჩრდილოეთ იტალიის]] (და ნაწილობრივ [[ცენტრალური იტალია|ცენტრალური იტალიის]]) ტერიტორიაზე, რომელმაც იარსება 1943 წლის სექტემბრიდან 1945 წლის მაისამდე.
 
იტალიის სოციალური რესპუბლიკის ჩამოყალიბებას წინ უძღოდა [[სახელმწიფო გადატრიალება იტალიაში (1943)|სახელმწიფო გადატრიალება იტალიაში]], რომლის დროსაც მუსოლინი გადააყენეს იტალიის პრემიერ-მინისტრის თანამდებობიდან და დააპატიმრეს 1943 წლის 25 ივლისს. ამ დროს [[ადოლფ ჰიტლერი]]ს ინიციატივით [[ვერმახტის უმაღლესი მთავარსარდლობა|ვერმახტის უმაღლესმა მთავარსარდლობამ]] დაიწყო იტალიის ოკუპაციის გეგმის შედგენა. 1943 წლის 3 სექტემბერს იტალიამ ხელი მოაწერა სამშვიდობო შეთანხმებას [[მოკავშირეები|მოკავშირეებთან]], რითაც გამოეთიშა [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომს]]. საპასუხოდ, 8 სექტემბერს ჰიტლერის განკარგულებით ვერმახტი[[ფალშირმიაგერი|გერმანელმა იტალიაშიმედესანტეებმა]] შეიჭრა[[ვაფენ-სს]]-ის დამხარდაჭერით 11 დღიანი ოპერაციის შედეგად პატიმრობიდან გაათავისუფლაგაათავისუფლეს მუსლონი და აიღოაიღეს ჩრდილოეთ იტალია და ცენტრალური იტალიის მნიშვნელოვანი ნაწილი, მათ შორის ქალაქი [[რომი]]. გერმანიის მიერ ოკუპირებულ ტერიტორიაზე ჩამოყალიბდა იტალიის სოციალური რესპუბლიკა.
 
ქვეყნის სათავეში იყო [[იტალიის რესპუბლიკური ფაშისტური პარტია]] [[ბენიტო მუსოლინი]]ს მეთაურობით. მან თავი იტალიის ერთადერთ კანონიერ მთავრობად გამოაცხადა და იტალიის მეფე [[ვიტორიო ემანუელე III]], რომლის მოწვეულმა ახალმა მთავრობამაც გააფორმა საშვიდობო ხელშეკრულება მოკავშირეებთან, ქვეყნის ღალატში დაადანაშაულა. იტალიის სოციალურმა რესპუბლიკამ საერთაშორისო აღიარება მხოლოდ [[ნაცისტური გერმანია|ნაციონალ-სოციალისტური გერმანიისგან]], [[იაპონიის იმპერია|იმპერიული იაპონიისგან]] და მათი მარიონეტული სახელმწიფოებისგან მოიპოვა.