დიდი სომხეთი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 1:
{{ინფოდაფა ყოფილი ქვეყანა
|სახელი = დიდი სომხეთი
|მშობლიური სახელი = Մեծ Հայք
|სტატუსი = [[სატრაპია]], [[სამეფო]], [[იმპერია]], [[პროვინცია]]
|ჰიმნი =
|დროშა = Artaxiad standard2.svg
|დროშის აღწერა = [[არტაშესიდები]]ს დროშა
|გერბი = Standard of the Arshakuni Arsacid dynasty.svg
|გერბის აღწერა = [[არშაკუნიანები]]ს დროშა
|რუკა = Maps of the Armenian Empire of Tigranes.gif|250პქ
|აღწერა = სომხეთი [[ტიგრან II]]-ის დროს
|p1 = არარატის სატრაპი
|flag_p1 = Yervanduni Armenia, IV-II BC.gif
|s1 = ბიზანტიის სომხეთი
|flag_s1 = Simple Labarum.svg
|s2 = სპარსეთის სომხეთი
|flag_s2 = Marzbanate.svg
|შექმნილია = =[[ძვ. წ. 190]]
|ლიკვიდერებულია = =[[428]]
|დევიზი =
|დედაქალაქი = =[[არტაშატი]]<br />[[ტიგრანაკერტი]]<br />[[ეჩმიაძინი]]
|ქალაქები =
|ენა = [[სომხური ენა|სომხური]]<br />[[ბერძნული ენა|ბერძნული]]<br />[[არამეული ენა|არამეული]]<br />[[ქართული ენა|ქართული]] ([[გოგარენე|გუგარქის]] და [[ტაიქი|ტაიქის]] ([[ტაო|ტაოს]]) პროვინციებში)
|რელიგია = =[[301]] წლიდან [[ქრისტიანობა]]
|ვალუტა =
|დამატებითი პარამეტრი =
|პარამეტრის შიგთავსი =
|ფართობი = 312.000 კმ² ([[ძვ. წ. 69]]
|მოსახლეობა = დაახ. 3 მილიონი
|მართველობის ფორმა = [[აბსოლუტური მონარქია]]
|დინასტია = [[არტაშესიდები]]<br />[[არშაკიდები]]
|მმართველის ტიტული = მეფე
|მმართველი4 = [[არტაშეს I]]<br />[[ტიგრან დიდი]]<br />[[ტრიდატე III]]
ხაზი 79:
|სქოლიო =
}}
'''დიდი სომხეთი''' ან '''დიდი არმენია''' ({{lang-hy|Մեծ Հայք}}) — ძველი [[სომხეთი]]ს სახელმწიფო. მოიცავდა სომხეთის ზეგნის ძირითად ნაწილს. [[ძვ. წ. 220]] სელევკიდმა [[ანტიოქე III]]-მ დაიპყრო აირარატის სამეფო და შეუერთა [[ტიგროსი]]ს ზემოთში და [[ვანივანის (ტბა)|ვანის ტბის]] აუზში ადრე დაპყრობილ სომხურ მიწებს. ამ ქვეყანას ეწოდა დიდი სომხეთი. მისმა ადგილობრივმა გამგებელმა [[არტაშეს I]]-მა [[ძვ. წ. 189]] დიდი სომხეთი დამოუკიდებელ სამეფოდ გამოაცხადა და სათავე დაუდო [[არტაშესიანთა დინასტია|არტაშესიანთა დინასტიას]]. არტაშეს I-მა მეზობელი ქვეყნების ხარჯზე გააფართოვა სამეფო; [[იბერია]]ს ჩამოაჭრა 3 ოლქი: [[ხორზენე]], [[გოგარენე]] და [[პარიადრის მთიანეთი]], დააარსა [[დედაქალაქი]] [[არტაშატი]], განამტკიცა კერძო საკუთრება. დიდმა სომხეთმა თავისი ძლიერების მწვერვალს მიაღწია [[ტიგრან II]]-ის ([[ძვ. წ. 95]] - [[ძვ. წ. 56]]) დროს. ტიგრანში დაიპყრო სოფენა, მიდია, ატროპატენა, [[სირია]], [[ფინიკია]], [[კილიკია]] და სხვა. დააარსა დედაქალაქი [[ტიგრანაკერტი]], მაგრამ მალე [[რომაელები|რომაელებთან]] ბრძოლაში დამარცხდა და თითქმის მთელი დაპყრობილი მიწები დაკარგა. არტიშესიანთა დინასტია დაეცა [[I საუკუნე|ახ. წ. I საუკუნის]] დასაწყისში. I საუკუნის 60-იან წლებამდე დიდ სომხეთს რიგრიგობით მართავდნენ რომაელთა და [[სპარსეთი|სპარსელთა]] მიერ დანიშნული პირები. 30-50-იან წლებში დიდი სომხეთის სამეფო ტახტზე იბერიელი უფლისწულებიც ისხდნენ - ჯერ [[მითრიდატე]], შემდეგ [[რადამისტი]]. 60-იანი წლებიდან გამეფდნენ პართელი არშაკიდები. [[301]] წელს [[თრდატ III]]-მ დიდ სომხეთში [[ქრისტიანობა]] სახელმწიფო [[რელიგია]]დ გამოაცხადა. დიდი სომხეთის არსებობა შეწყდა [[387]] წელს, იგი გაიყვეს [[ბიზანტია]]მ და [[სპარსეთი|ირანმა]].
 
== ლიტერატურა ==
{{ქსე|3|539|ჯანაშია ლ.}}
* История армянского народа, ч. 1, Ер., 1951.
 
[[კატეგორია:სომხეთის ისტორია]]
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/დიდი_სომხეთი“-დან