ბრეთი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
უწყაროო 2010 წლიდან
No edit summary
ხაზი 49:
 
==ისტორია==
ცნობილია, რომ ცამეტი ასურელი მამებიდან ერთ-ერთმა, [[პიროს ბრეთელი|პიროს ბრეთელმა]] აქ დააარსა [[მონასტერი]]. მის მიერ აქ ჩამოყალიბებული სამონასტრო ცენტრი მთელი შუა საუკუნეების მანძილზე იყო კულტკულტურულ-საგანმანათლებლო, საგანმ. მწიგნობისმწიგნობრობის, ხელოსნობის მნიშვნელოვანი კერა. აქ შეიქმნა [[XI საუკუნე|XI საუკუნის]] ბრეთის ვერცხლის საომარი ჯვარი, წარწერით, [[XIII საუკუნე|XIII საუკუნის]] ბრეთის ტყავის სახარება და სხვა. ბრეთის მონასტერი მნიშვნელოვან როლს ასრულებდა როგორც საკუთვრივ სოფლის, ისე ბრეთის ხევის მოსახლეობის კულტურულ დაწინაურების საქმეში ბრეთის ხევი და სოფელ ბრეთის ფეოდალურ საქართველოს სახელმწიფოებრივი ერთიანობის ხანაში (XI-XIII საუკუნეები) უშუალოდ საქართველოს სამეფო კარს ექვემდებარებოდა. XIV-XVI საუკუნეების მიჯნაზე ბრეთის ხევი ალექსანდრე I-მა სვეტიცხოვლის მონასტერს შესწირა. XV-XVI საუკუნეებში ბრეთის ხევის ერთი ნაწილი და თვით სოფელი ურბნისის მონასტერმა თავისი გავლენის ქვეშ მოიქცია. აქ იგი საკმაო რაოდენობის ყმა-მამულს ფლობდა და თავისი მოურავიც ჰყავდა. XVII-XVIII საუკუნეებში ზემო ქართლში ავალიშვილების სათავადოს ჩამოყალიბების შემდეგ სოფელ ბრეთის დიდი ნაწილი ავალიშვილთა საკუთრება იყო. აქ მათ სასახლეც ჰქონდათ. XVI-XVIII საუკუნეების ადმმინისტრაციულ ტერიტორიული დაყოფით ბრეთის ზემო ქართლის სადროშოში შედიოდა, რომელსაც ამილახვრები სარდლობდნენ.<ref name="სძა">{{სძა|5|360|კახაძე კ.|არა}}</ref> სოფელი მოხსენიებულია [[იოანე ბაგრატიონი]]ს [[1794]]-[[1799]] წლების აღწერაში.<ref>''იოანე ბაგრატიონი'', „ქართლ-კახეთის აღწერა“ გვ. 42 — თბილისი 1986</ref>
სოფელი მოხსენიებულია [[იოანე ბაგრატიონი]]ს [[1794]]-[[1799]] წლების აღწერაში.<ref>''იოანე ბაგრატიონი'', „ქართლ-კახეთის აღწერა“ გვ. 42 — თბილისი 1986</ref>
 
ცნობილია, რომ ცამეტი ასურელი მამებიდან ერთ-ერთმა, [[პიროს ბრეთელი|პიროს ბრეთელმა]] აქ დააარსა [[მონასტერი]]. მის მიერ აქ ჩამოყალიბებული სამონასტრო ცენტრი მთელი შუა საუკუნეების მანძილზე იყო კულტ- საგანმ. მწიგნობის ხელოსნობის მნიშვნელოვანი კერა აქ შეიქმნა [[XI საუკუნე|XI საუკუნის]] ბრეთის ვერცხლის საომარი ჯვარი, წარწერით, [[XIII საუკუნე|XIII საუკუნის]] ბრეთის ტყავის სახარება და სხვა. ბრეთის მონასტერი მნიშვნელოვან როლს ასრულებდა როგორც საკუთვრივ სოფლის, ისე ბრეთის ხევის მოსახლეობის კულტურულ დაწინაურების საქმეში ბრეთის ხევი და სოფელ ბრეთის ფეოდალურ საქართველოს სახელმწიფოებრივი ერთიანობის ხანაში (XI-XIII საუკუნეები) უშუალოდ საქართველოს სამეფო კარს ექვემდებარებოდა. XIV-XVI საუკუნეების მიჯნაზე ბრეთის ხევი ალექსანდრე I-მა სვეტიცხოვლის მონასტერს შესწირა. XV-XVI საუკუნეებში ბრეთის ხევის ერთი ნაწილი და თვით სოფელი ურბნისის მონასტერმა თავისი გავლენის ქვეშ მოიქცია. აქ იგი საკმაო რაოდენობის ყმა-მამულს ფლობდა და თავისი მოურავიც ჰყავდა. XVII-XVIII საუკუნეებში ზემო ქართლში ავალიშვილების სათავადოს ჩამოყალიბების შემდეგ სოფელ ბრეთის დიდი ნაწილი ავალიშვილთა საკუთრება იყო. აქ მათ სასახლეც ჰქონდათ. XVI-XVIII საუკუნეების ადმმინისტრაციულ ტერიტორიული დაყოფით ბრეთის ზემო ქართლის სადროშოში შედიოდა, რომელსაც ამილახვრები სარდლობდნენ.
 
სოფელ ბრეთში დაიბადა გამოჩენილი ქართველი საბავშვო მწერალი [[შიო მღვიმელი (მწერალი)|შიო მღვიმელი]] (ქუჩუკაშვილი 1866-1933 წლები)
Line 74 ⟶ 72:
==ლიტერატურა==
{{ქსე|2|513}}
 
{{სძა|5|360|კახაძე კ.}}
 
==სქოლიო==
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ბრეთი“-დან