გოდერძიშვილების დარბაზი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
ხაზი 2:
 
==ისტორია==
„დარბაზული” საცხოვრებელი ძირითადად მდინარე ივრის ხეობაში, გარე კახეთში იყო გავრცელებული. სწორედ აქედან, საგარეჯოს რაიონის სოფელ გიორგიწმინდიდან გადმოიტანეს ღია ცის ქვეშ მუზეუმში გოდერძიშვილების დარბაზი [[1973]] წელს. ესაა ორდედაბოძიანი, რვაწახნაგოვანი, პარალელურწყობიანი გვირგვინითა და ორიარუსიანი თარო–კედლით აგებული. ხის მასალად მუხაა გამოყენებული დარბაზის გვირგვინი თოთხმეტ საფეხურიანია და შიდა სივრცეებისაკენ მოქცეული წიბოების ქვედა ნაწილები გრეხილის მსგავსი ჩუქურთმებითაა შემკული. ეს ის უნიკალური შემთხვევაა, როდესაც დარბაზის აგების თარიღი მხედრული ასოებით ამოკვეთილი იყო "დედაბოძზეც"„დედაბოძზეც“ და სახლის ფასადზეც ჩაშენებულ ქვაზეც. ეს
უკანასკნელი გვამცნობს: „წელსა ჩყნ სა აღშენდა სახლი კირისა/ შიგა სასხდომნი ლხინისა/ ქალნი და კაცნი ტურფანი/ გამქარვებელი ჭირისა/აღათონ გოდერძოვისა“. ამრიგად წარწერის მიხედვით გოდერძიშვილებს დარბაზის მშენებლობა 1850 წელს დაუწყიათ. ამჟამად აქ მოწყობილია XIX საუკუნის კახელი გლეხის ოჯახის ყოფა–ცხოვრების ამსახველი ექსპოზიცია.(ეზოში აგებულია "სათონე" სადაც ცხვება დედას პური და კახური შოთები).
 
{{ციტატა|წელსა ჩყნ სა აღშენდა სახლი კირისა/ შიგა სასხდომნი ლხინისა/ ქალნი და კაცნი ტურფანი/ გამქარვებელი ჭირისა/აღათონ გოდერძოვისა.}}
გიორგიწმინდის ანუ გოდერძიშვილების დარბაზის [[დედაბოძი|ორივედედაბოძი]],[[ბეღაური]] [[თავხე|დათავხეუხვადაა]] მოჩუქურთმებული კვეთილი ასტრალური გამოსახულებებითა და ამოჩუქურთმებული ფიგურებით. [[დედაბოძის|პირველიდედაბოძისთავხეზე]] სხივოსან წრეში ჩასმული მბრუნავი მზის გამოსახულება [[ბორჯღალია|ანუბორჯღალია]]. მის ორივე მხარეს შედარებით მომცრო ბორჯღალები და ვარსკვლავთა გამოსახულებანია. მზის გამოსახულების ქვემოთ გეომეტრიული ორნამენტებით შექმნილი მმრავალკუთხედი ორ ნაწილადაა გაყოფილი. ორ დედაბოძს [[კერაა|შორიკერააგამართული]] ,რომელიც დედაბოძთან ერთად , ტრადიციული ქართული სტილით, [[თევზიფეხურა]]". [[დერეფნის სვეტები]], [[თახჩების]] ე.წ. საპირეები ქართული აგურითაა გამოყვანილი. შესასვლელის მოპირდაპირე მხარე სანახევროდ მიწაშია შედგმული, სადაც [[თარო–კედელი,|გამართულთარო–კედელი,]] [[თახჩა–ნიშები]] პირველი იარუსის დიდი ზომის ნიშები [[ხალმებისათვი|განკუთნილიახალმებისათვი]](ანუ დერგები), თუჯისა და [[თანგირა|სპილენძთანგირა]] ქვაბებისათვის. ზედა იარუსზე განთავსებულია საოჯახო ჭურჭელი – თიხის, რქის,სპილენძის ნივთები, მოჭიქული და მოუჭიქავი ქილები მაწვნისთვის,მურაბებისა და სხვა ნუგბარისათვის. დარბაზის განიერ ერთ მეტრზე მეტი საგნის კედლებში გამოყვანილია განჯინები, წალოები, ნიშები საოჯახო ნივთებისთვის, ლოგინისა და სხვა საოჯახო ინვენტარისთვის. დარბაზი ორად, საქალოდ და სამამაკაცო ნაწილადაა გაყოფილი. საქალებო მხარეს ტახტი გაწყობილია ხალიჩ–ფარდაგებით, ამოქარგული ბალიშ – მუთაქებით, საფეიქრო დანიშნულების ხელსაწყოებით, ჯარათი, საჩეჩელით, სახრელ– თითისტარით. სამამკაცო ნაწილში შსაბამისად მამაკაცთათვის განკუთვნილი საოჯახო და სამეურნეო ნივთებია განთავსებული.
 
ამრიგად, წარწერის მიხედვით, გოდერძიშვილებს დარბაზის მშენებლობა [[1850]] წელს დაუწყიათ. ამჟამად აქ მოწყობილია XIX საუკუნის კახელი გლეხის ოჯახის ყოფა–ცხოვრების ამსახველი ექსპოზიცია. (ეზოში აგებულია „სათონე“ სადაც ცხვება დედას პური და კახური შოთები).
 
გიორგიწმინდის ანუ გოდერძიშვილების დარბაზის [[ორივე დედაბოძი|ორივედედაბოძი]],[[ბეღაური]] [[თავხე|დათავხეუხვადაა]]თავზე უხვადაა მოჩუქურთმებული კვეთილი ასტრალური გამოსახულებებითა და ამოჩუქურთმებული ფიგურებით. [[პირველი დედაბოძის|პირველიდედაბოძისთავხეზე]] თავხეზე სხივოსან წრეში ჩასმული მბრუნავი მზის გამოსახულება ანუ [[ბორჯღალა|ბორჯღალია|ანუბორჯღალია]]. მის ორივე მხარეს შედარებით მომცრო ბორჯღალები და ვარსკვლავთა გამოსახულებანია. მზის გამოსახულების ქვემოთ გეომეტრიული ორნამენტებით შექმნილი მმრავალკუთხედი ორ ნაწილადაა გაყოფილი. ორ დედაბოძს შორის [[კერა|კერაა|შორიკერააგამართული]] გამართული, რომელიც დედაბოძთან ერთად , ტრადიციული ქართული სტილით, [[თევზიფეხურა]]"თევზიფეხურადაა წარმოდგენილი. [[დერეფნის სვეტები]], [[თახჩების]] ე.წ. საპირეები ქართული აგურითაა გამოყვანილი. შესასვლელის მოპირდაპირე მხარე სანახევროდ მიწაშია შედგმული, სადაც [[გამართულია თარო–კედელი,|გამართულთარო–კედელი,]] [[თახჩა–ნიშები]]. პირველი იარუსის დიდი ზომის ნიშები [[ხალმებისათვი|განკუთნილიახალმებისათვი]]განკუთნილია ხალმებისათვის (ანუ დერგები), თუჯისა და [[სპილენძის თანგირა|სპილენძთანგირა]] ქვაბებისათვის. ზედა იარუსზე განთავსებულია საოჯახო ჭურჭელი – თიხის, რქის,სპილენძის ნივთები, მოჭიქული და მოუჭიქავი ქილები მაწვნისთვის, მურაბებისა და სხვა ნუგბარისათვის. დარბაზის განიერ ერთ მეტრზე მეტი საგნის კედლებში გამოყვანილია განჯინები, წალოები, ნიშები საოჯახო ნივთებისთვის, ლოგინისა და სხვა საოჯახო ინვენტარისთვის. დარბაზი ორად, საქალოდ და სამამაკაცო ნაწილადაა გაყოფილი. საქალებო მხარეს ტახტი გაწყობილია ხალიჩ–ფარდაგებით, ამოქარგული ბალიშ – მუთაქებითბალიშ–მუთაქებით, საფეიქრო დანიშნულების ხელსაწყოებით, ჯარათი, საჩეჩელით, სახრელ– თითისტარითსახრელ–თითისტარით. სამამკაცო ნაწილში შსაბამისადშესაბამისად მამაკაცთათვის განკუთვნილი საოჯახო და სამეურნეო ნივთებია განთავსებული.
 
==ლიტერატურა==