ვიკიპედია

კარლის სკალბე: განსხვავება გადახედვებს შორის

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა
[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
← წინა ცვლილებაშემდეგი ცვლილება →
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ვიზუალურივიკიტექსტი
No edit summary
No edit summary
ხაზი 1:
{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Beqabai|Beqabai]].|21|03|2021}}
 
 
{{ინფოდაფა მწერალი}}
'''კარლის სკალბე''' ([[7 ნოემბერი]]/[[ძველი სტილი|ძვ. სტ.]] [[26 ოქტომბერი]], [[1879]] — [[14 აპრილი]], [[1945]]) — [[ლატვიელები|ლატვიელი]] მწერალი, პოეტი და აქტივისტი. ყველაზე მეტად ცნობილია მისი ფერიების 72 ზღაპრით, რომლებიც უფროსებისთვისაა დაწერილი. მას უწოდებდნენ „ზღაპრების მეფეს“<ref>{{cite book |title=Baltic Literature: A Survey of Finnish, Estonian, Latvian, and Lithuanian Literatures |url=https://archive.org/details/balticliterature00rubu |url-access=registration |last=Rubulis |first=Aleksis |year=1970 |publisher=University of Notre Dame Press |page=[https://archive.org/details/balticliterature00rubu/page/n144 125] }}</ref>, ხოლო მისი სიტყვები „Tēvzemei un Brīvībai“ (სამშობლოსათვის და თავისუფლებისთვის) ამოტვიფრულია [[თავისუფლების ქანდაკება (რიგა)|რიგის თავისუფლების ქანდაკებაზე]].<ref>{{cite web |url=http://www.kultura.lv/en/icons/27/ |title=Monument of Freedom |access-date=2008-01-27 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080515195958/http://www.kultura.lv/en/icons/27/ |archive-date=2008-05-15 }}</ref>
Line 7 ⟶ 4:
სკალბე დაიბადა [[ვიძემე]]ს ცენტრალურ ნაწილში, იმავე წელს, რომელშიც კიდევ ერთი ცნობილი ლატვიური ლიტერატრის წარმომადგენელი, პოეტი აუსეკლისი (მიკელის კროგზემისი) და გარდაიცვალა გადასახლებაში. მამამისი იანისი იყო მჭედელი, დედამისი, ედე პიებალგადან იყო ისევე, როგორც კარლისის მამა. სკალბეს ოჯახში ათი ბავავში იყო, რომელთაგან კარლისი ყველაზე უმცროსი გახლდათ; მისი ხუთი და-ძმა ადრეულ ასაკში გარდაიცვალა.<ref name="KopRak">Ērnmanis, P. biographer, ''Kārlis Skalbe—Kopoti Raksti'' (Collected Works). Auseklis (UNRRA authorized), Stuttgart, 1947.</ref>
 
სკალბეს მშობლები ქრისტიანები იყვნენ. მამამისი აქტიურად ეცნობოდა როგორც თანამედროვე ლიტერატურას, ასევე თითქმის ზეპირად იცოდა ბიბლია. კარლისმა კითხვა 7 წლის ასაკში, დედის დახმარებით ისწავლა. დედამისი გახდა ოჯახის უფროსი მას შემდეგ, რაც კარლისს მამა 8 წლის ასაკში გარდაეცვალა. ოჯახის შემოსავლები მწირი იყო, რადგან დედამისი მეზობლად, მსახურ მუშახელად მუშაობდა. დედის რელიგიურობამ ახალგაზრდა სკალბეს შთაგონებაზე მნიშვნელოვანი გავლენა იქონია.<ref name=KopRak />
 
 
 
 
 
სკალბე პირველად სკოლაში ველკეში შევიდა, სადაც [[1887]] წლიდან [[1890]] წლამდე სწავლობდა. მისი საყვარელი საგანი იყო ბიბლია. აქ მან მჭიდრო ურთიერთობა დაამყარა ერნესტ ფელსბერგთან, რომელიც მოგვიანებით ხელოვნების პროფესორი და [[ლატვიის უნივერსიტეტი]]ს რექტორი გახდა. სკალბე პოეზიას პირველად ეზიარა მაშინ, როდესაც ოთხწლიანი მწყემსობის პერიოდში, საკუთარი თივის საწოლის ქვეშ პეტერის ჩენრის პოემების წიგნი იპოვა. სკალბემ საკუთარი პირველი პოემა თორმეტი წლის ასაკში დაწერა და დიდი დრო არ დასჭირდა იმისათვის, რომ პირველი ზღაპარიც დაეწერა.<ref name=KopRak />
 
== კარიერა ==
სკალბე მუშაობდა მასწავლებლად და ჟურნალისტად. [[1905]] წლის რევოლუციის შემდეგ ის [[შვეიცარია]]ში, [[ფინეთი|ფინეთში]] და [[ნორვეგია]]ში გადავიდა. ლატვიაში ის [[1909]] წელს დაბრუნდა და მოგვიანებით 18 თვით რევოლუციური ქმედებების გამო ციხეში დაიჭირეს. [[1916]] წელს ის ლატვიელ მსროლელად იბრძოდა.
 
საკუთარ სამშობლოში ის [[1944]] წლამდე დარჩა და ქვეყანა დატოვა მას შემდეგ, რაც აშკარა გახდა, რომ [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს შემდეგ [[სსრკ]] ლატვიას ისევ დაიპყრობდა. ის გადავიდა [[შვედეთი|შვედეთში]] და რამდენიმე თვეში გარდაიცვალა.<ref>{{cite book |title=Walking Since Daybreak: A Story of Eastern Europe, World War II, and the Heart of Our Century |url=https://archive.org/details/walkingsincedayb0000ekst |url-access=registration |last=Eksteins |first=Modris |year=1999 |publisher=Houghton Mifflin Books |isbn=0-618-08231-X |page=[https://archive.org/details/walkingsincedayb0000ekst/page/101 101] }}</ref>
She found strength in her faith; she was an active member of the Herrnhuter Brüdergemeine, participating in meetings and services, and reportedly an excellent singer. Her religiosity was a strong influence on the young Skalbe—later to capture this period of his childhood in his poem Gurstot (Wearied), part of his collection Cietumnieka sapņi (Prisoner's Dreams).[3]
 
[[1987]] წელს მისი ყოფილი საზაფხულო სახლი საჯარო მუზეუმად გადაკეთდა და ასახავდა მის ცხოვრებასა და მოღვაწეობას.<ref>{{cite web |url=http://www.muzeji.lv/guide/pages_e/karlaskalbes.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20021201045316/http://www.muzeji.lv/guide/pages_e/karlaskalbes.html |url-status=dead |archive-date=2002-12-01 |title=KARLIS SKALBE MEMORIAL MUSEUM "SAULRIETI" |access-date=2008-01-27 }}</ref>
Skalbe first entered school in Veļķe parish, attending from 1887 to 1890, where his favorite subject was Bible studies. There he developed a close relationship with Ernests Felsbergs, later art history professor and rector of the University of Latvia, as a teacher. Skalbe's first encounter with poetry, however, was not at school but during his four summers as a shepherd, where in his bed under the hay mattress he found a long mislaid book of poems by Pēteris Ceriņš, a lyric poet active in the 1860s and 70's. Skalbe wrote his first poem at 12, and tried his hand at his first fairy tale not long after.[3]
 
From 1890 to 1895 (approximate), Skalbe attended the Vecpiebalga congregational school, where his sister Līze helped pay for his studies. His schoolmates included H. Albāts, to become a diplomat; and Jānis Roze, to become a book publisher whose premier publishing house is still active today. Skalbe furthered his religious studies, was schooled in essay writing, and was exposed to and deeply influenced by the novels of Turgenev and Dostoyevsky.
 
==სქოლიო==
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/კარლის_სკალბე“-დან