მოსკოვის ისტორია: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
|||
ხაზი 28:
==მოსკოვი — განაპირა სამთავროს ცენტრი==
მთელი XII ს.და XIII ს. პირველი ათწლეულის განმავლობაში მოსკოვი შედიოდა [[ვლადიმირ-სუზდალის სამთავრო|ვლადიმირის დიდი სამთავრო]]ს შემადგენლობაში.
ვლადიმირის დიდი მთავრის [[ვსევოლოდ დიდი ბუდე|ვსევოლოდ დიდბუდის]] ([[იური დოლგორუკი]]ს უმცროსი ვაჟი და [[ანდრია ბოგოლიუბსკი]]ს უმცროსი ძმა) გარდაცვალების შემდეგ მოსკოვი წილად ხვდა მის მეორე ვაჟს იური ვსევოლოდის ძეს; მაგრამ ერთი წლის შემდეგ ქალაქი მცირე ხნით ხელთ იგდო იურის უმცროსმა ძმამ ვლადიმირ ვსევოლოდის ძემ. ვლადიმირი მალე იძულებული გახდა მოსკოვი უკან დაებრუნებინა. [[ვასილი ტატიშჩევი|ბ.ნ. ტატიშჩევი]]ს მტკიცებით, მოგვიანებით ვლადიმირი ისევ დაბრუნდა მოსკოვში და აქ სიკვდილამდე 1228 წლამდე ცხოვრობდა. იური ვსევოლოდის ძემ, როგორც დიდმა მთავარმა მოსკოვი თავის უმცროს ვაჟიშვილს ვლადიმირ იურის ძეს გადასცა, რომელიც რუსეთში მონღოლ-თათართა შემოსევებამდე მთავრობდა. 1238 წლის იანვარში მონღოლებმა მოსკოვი ხუთდღიანი ალყის შემდეგ გაძარცვეს და გადაწვეს. ბრძოლაში დაიღუპა [[ვოევოდა]] ფილიპე ნიანკა, მოსკოვის მთავრი ვლადიმირ იურის ძე კი ტყვედ ჩავარდა და მოგვიანებით ვლადიმირის კედლებთან თავი მოჰკვეთეს. სხვადასვხა ისტორიული ცნობებით, მოსკოვის მიმდებარე "ეკლესიები, მონასტრები, სოფლები", ამ პერიოდის ქალაქის მნიშვნელობასა და სიდიდეზე მიანიშნებს.
დიდი მთავრის იაროსლავ ვსევოლოდის ძის გარდაცვალების შემდეგ (1246), მის ვაჟებს შორის ატყდა ბრძოლა [[ვლადიმირ-სუზდალის სამთავრო]]ს ტახტის ხელში ჩასაგდებად. ამ ბრძოლაში მოსკოვი მიხეილ ხორობრიტს ("მამაცს") დარჩა. იგი იაროსლავ ვსევოლოდის ძის მეოთხე ვაჟი გახლდათ. 1248 წელს მიხეილი გახდა ვლადიმირის დიდი მთავარი, ხოლო 1249 წლის დასაწყისში მიხეილი მოკლეს მოსკოვის სამთავროს საზღვარზე, მდინარე პროტვაზე ლიტვებთან ბრძოლაში. ვინ იყვნენ მოსკოვის მმართველები შემდეგ წლებში დანამდვილებით ცნობილი არ არის. მეცნიერთა უმეტესობას მიაჩნია, რომ მოსკოვის მიწები უშუალოდ ვლადიმისრ-სუზდალის დიდ სამთავროში შედიოდა, მაგრამ არსებობს მოსაზრებებიც, რომ მოსკოვში მთავრობდა მიხეილ ხორობრიტის ("მამაცის") ვაჟი ბორის მიხაილოვიჩი.
მოსკოვის სამთავროს დინასტიურ ისტორიაში გარდამტეხი მომენტი იყო 1263 წელი, როდესაც [[ალექსანდრე ნეველი]]ს გარდაცვალების შემდეგ მოსკოვი გადავიდა მისი უმცროსი ვაჟის, 2 წლის [[დანიელი (რუსეთი)|დანიელ ალექსანდროვიჩის]] მემკვიდრეობაში. დანიელი თავდაპირველად იმყოფებოდა ბიძის [[ტვერი]]ს დიდი მთავრის იაროსლავ იაროსლავის ძის მეურვეობაში, ხოლო 1271 წლიდან სიკვდილამდე 1303 წლამდე დამოუკიდებლად მართავდა ქალაქს. დანიელის დროს გაფართოვდა მოსკოვი. მას შეუერთდა მეზობელი კოლომნასა და მოჟაისკის სამთავროები, დაარსდა დღემდე მოქმედი მოსკოვის უძველესი ტაძრები: [[მოსკოვის ნათლისღების მონასტერი|ნათლისღების]] და [[დანილოვის მონასტერი|დანილოვსკის]]. 1293 წელს მოსკოვი კიდევ ერთხელ გაძარცვეს მონღოლ-თათრებმა. გარდაცვალების შემდეგ დანიელს დარჩა ხუთი ვაჟი, რომელთაგან უფროსებმა [[იური (რუსეთი)|იურიმ]] და [[ივანე I (რუსეთი)|ივან კალიტამ]] უდიდესი წვლილი შეიტანეს ქალაქის ისტორიაში.
==მოსკოვის დაწინაურება==
| |||