თრთვილი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 1:
[[ფაილი:Saint-Amant 16 Gelée blanche 2008.jpg|მინი|თრთვილი]]
[[ფაილი:Frosted rose 01.jpg|მინი|თრთვილი ვარდზე]]
'''თრთვილი''' — ყინულის[[ყინული]]ს წვრილი კრისტალები, რომელიც წარმოიქმნება ღამით დედამიწის ზედაპირის 0°C-ზე დაბლა რადიაციული გაცივებისას. ამ დროს წყნარ ამინდში [[ნიადაგი]]ს, [[ბალახი]]სა და სხვა საგნების მიმდებარე ჰაერის ფენის [[ტემპერატურა]] იმდენად ეცემა, რომ წარმოიქმნება ხელსაყრელი პირობა მათ ზედაპირზე ჰაერში მყოფი [[წყლის ორთქლის სუბლიმაცია|წყლის ორთქლის სუბლიმაციისათვის]]. თრთვილი გამოიყოფა [[თოვლი]]ს ფიფქის მსგავსი [[ყინული]]ს კრისტალების სახით.<ref>[https://bigenc.ru/geography/text/2011297 Иней | Большая российская энциклопедия]</ref>
 
თრთვილის წარმოქმნისათვის ყველაზე ხელსაყრელია ღია უქარო ღამეები და ზედაპირის უსწორმასწოროებანი, რომელსაც გააჩნია მცირეოდენი სითბოგამტარიანობა (მაგ., ღია ნიადაგური საფარი). [[ტყე]]ს დიდი გავლენა აქვს [[ნამი|ნამსა]] და თრთვილზე. იგი განსაკუთრებით შეიმჩნევა [[ზამთარი|ზამთარში]] ნისლიანი [[ამინდი]]ს დროს. მისგან გამოიყოფა წვრილი წყლის წვეთები და მომცრო მყინვარული კრისტალები. [[საქართველო]]ში თრთვილი ხშირად გვიან [[შემოდგომა]]ზე აღინიშნება.<ref>გობეჯიშვილი რ., კოტლიაკოვი ვ., გლაციოლოგია, თბ., 2006.</ref>
თრთვილის კრისტალებს სუსტი ყინვებისას აქვთ ექვსწახნაგა პრიზმის, ზომიერი ყინვებისას ფირფიტის, ხოლო ძლიერი ყინვებისას ბლაგვი ნემსის ფორმა. თრთვილის წარმოქმნისათვის ყველაზე ხელსაყრელია დაბალი ტემპერატურაგამტარობის მქონე ნათელი წყნარი ღამეები და სხეულის ხორკლიანი ზედაპირები. ძლიერი ქარი აბრკოლებს თრთვილის წარმოქმნას, თუმცა სუსტი ქარი, რომელიც იწვევს ნოტიო ჰაერის ყველა ახალი მასის ცივ ზედაპირთან ურთიერთშეხებას პირიქით, ხელს უწყობს თრთვილის წარმოშობას.<ref>Гляциологический словарь / Под ред В. М. Котлякова. — Л.: Гидрометеоиздат, 1984. — 528 с.</ref>
თრთვილის წარმოქმნისათვის ყველაზე ხელსაყრელია დაბალი ტემპერატურაგამტარობის მქონე ნათელი წყნარი ღამეები და სხეულის ხორკლიანი ზედაპირები. ძლიერი ქარი აბრკოლებს თრთვილის წარმოქმნას, თუმცა სუსტი ქარი, რომელიც იწვევს ნოტიო ჰაერის ყველა ახალი მასის ცივ ზედაპირთან ურთიერთშეხებას პირიქით, ხელს უწყობს თრთვილის წარმოშობას. ხალხში და მხატვრულ ლიტერატურაში კრისტალურ ჭირხლს ხშირად თრთვილს უწოდებენ, რაც შეცდომაა და იმისათვის, რომ არ აგვერიოს ცნებები, უნდა აღინიშნოს, რომ თრთვილი არ წარმოიქმნება ძაფისებრ ზედაპირებზე.
 
ხალხში და მხატვრულ ლიტერატურაში კრისტალურ ჭირხლს ხშირად თრთვილს უწოდებენ, რაც შეცდომაა და იმისათვის, რომ არ აგვერიოს ცნებები, უნდა აღინიშნოს, რომ თრთვილი არ წარმოიქმნება ძაფისებრ ზედაპირებზე. თრთვილის ნაწილაკები თოვლის ფიფქებს წააგავს, თუმცა მისგან ნაკლებად სწორი ფორმით განირჩევა.
 
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
 
* გობეჯიშვილი რ., კოტლიაკოვი ვ., გლაციოლოგია, თბ., 2006.
 
[[კატეგორია:გლაციოლოგია]]
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/თრთვილი“-დან