თავისუფალი ქალაქი: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
No edit summary |
||
ხაზი 1:
[[ფაილი:Holy Roman Empire 1648 Imperial cities.png|მინი|საღვთო რომის იმპერიაში 1648 წელს არსებული თავისუფალი ქალაქები]]
'''თავისუფალი ქალაქი''' — ქალაქი [[საღვთო რომის იმპერია|საღვთო რომის იმპერიაში]]
თავისუფალი ქალაქები იპოვებდნენ [[თვითმმართველობა]]ს. განსხვავებით [[საიმპერიო ქალაქი|საიმპერიო ქალაქებისგან]] თავისუფალი ქალაქები ვალდებულები არ იყვნენ გადასახადები ეხადათ და სამხედრო დახმარება მიეწოდებინათ წმინდა რომის იმპერიის იმპერატორისთვის. სამხედრო სამსახური თავისუფალი ქალაქის მოქალაქეებს ევალებოდათ მხოლოდ თვითონ ქალაქის დაცვის ან [[ჯვაროსნული ლაშქრობები|ჯვაროსნული ლაშქრობების]] დროს. თავისუფალი ქალაქები წარმოადგენდნენ ფაქტობრივად ქალაქ-რესპუბლიკებს. ▼
თავისუფალი ქალაქების სტატუსმა იარსება XIX საუკუნემდე. XIX საუკუნიდან თავისუფალი ქალაქის სტატუსი ქალაქს ეძლეოდა საერთაშორისო ხელშეკრულებით და მისი სტატუსი გარანტირებული იყო საერთაშორისო ორგანიზაციის მიერ. ამ პერიოდის თავისუფალი ქალაქებისთვის დამახასათებელი იყო [[დემილიტარიზაცია]] და [[ნეიტრალიტეტი]]. თავისუფალი ქალაქის ამ კლასიკურ განსაზღვრებას არ შეესაბამება [[გერმანული კავშირი|გერმანულ კავშირში]] [[1815]]-[[1866]] შემავალი ქვეყნების 4 „თავისუფალი ქალაქი“: [[ბრემენი]], [[ფრანკფურტ-ამ-მაინი]], [[ჰამბურგი]] და [[ლიუბეკი]]. 1815 წელს [[ვენის კონგრესი]]ს მიერ თავისუფალ ქალაქად გამოცხადდა [[კრაკოვი]], 1919 წელს თავისუფალ ქალაქად გამოცახდდა [[დანციგი]] რომელიც [[1939]] წლამდე [[ერთა ლიგა|ერთა ლიგის]] პროტექტორატის ქვეშ იყო.1947 წელს უნდა შექმნილიყო [[ტრიესტი]]ს თავისუფალი ტერიტორია, რომელიც [[გაერო]]ს კონტროლქვეშ იქნებოდა, მაგრამ საკითხი გადაწყდა იტალია-იუგოსლავიის შეთანხმებით. თავისუფალი ქალაქის სტატუსი ჰქონდა ტანჟერს (1923-1940, 1945-1956) და საარს (1919-1935, 1945-1955). 1947 წლის გაეროს რეზოლუცია ითვალისწინებდა თავისუფალი ქალაქის სტატუსის მინიჭებას [[იერუსალიმი]]სთვის. [[სსრკ]] ითხოვდა თავისუფალი ქალაქის სტატუსის მინიჭებას [[დასავლეთი ბერლინი]]სთვის.
▲განსხვავებით [[საიმპერიო ქალაქი|საიმპერიო ქალაქებისგან]] თავისუფალი ქალაქები ვალდებულები არ იყვნენ გადასახადები ეხადათ და სამხედრო დახმარება მიეწოდებინათ წმინდა რომის იმპერიის იმპერატორისთვის. სამხედრო სამსახური თავისუფალი ქალაქის მოქალაქეებს ევალებოდათ მხოლოდ თვითონ ქალაქის დაცვის ან [[ჯვაროსნული ლაშქრობები|ჯვაროსნული ლაშქრობების]] დროს.
== ლიტერატურა ==
{{ქსე|4|568}}
* Urs Hafner: ''Republik im Konflikt. Schwäbische Reichsstädte und bürgerliche Politik in der frühen Neuzeit''. Bibliotheca Academica, Tübingen 2001, ISBN 3-928471-36-8
* André Krischer: ''Reichsstädte in der Fürstengesellschaft. Politischer Zeichengebrauch in der Frühen Neuzeit''. Wissenschaftliche Buchgesellschaft, Darmstadt 2006, ISBN 3-534-19885-9.
* Richard Schmidt: ''Deutsche Reichsstädte.'' Hirmer, München 1957.
[[კატეგორია:საღვთო რომის იმპერიის ადმინისტრაციული დაყოფა]]
[[კატეგორია:
|