|
| რიგი = [[ქორისნაირნი]]
| ოჯახი = [[ქორისებრნი]]
| გვარი = [[ფასკუნჯი (გვარი)|ფასკუნჯი]]
| სახეობა = [[ფასკუნჯი]]
| ქვესახეობა =
}}
'''ფასკუნჯი''',<ref>{{ფნტ|80, 156, 220}}</ref> ''ყაჯირი'',<ref name="ყაჯირი" /> ''ძერძერუკი''<ref name="ძერძერუკი" /> ({{lang-la|Neophron percnopterus}}) — [[ფრინველი]] [[შავარდნისნაირნი|შავარდნისნაირთა]] [[რიგი (ბიოლოგია)|რიგის]] [[ქორისებრნი|ქორისებრთა]] [[ოჯახი (ბიოლოგია)|ოჯახისა]]. მისი სხეულის სიგრძეა 60–70 [[სმ]], ფრთების შლილი 155–180 სმ,<ref name="კოლხეთი" /> მასა 1,6–2,2 [[კგ]].<ref name="დრე" /> ზრდასრული ფრინველი თეთრია, აქვს შავი მომქნევი [[ბუმბული|ბუმბულები]], რომლებიც მკვეთრადაა გამიჯნული ფრთის დანარჩენი ნაწილისაგან,<ref name="კოლხეთი" /> გრძელი და ვიწრო [[ნისკარტი]], რომბისებური კუდი. სახე შეფერილია ყვითლად და შეუბუმბლავია.<ref name="არიდული" /> ნისკარტი მოყვითალოა, მუქი წვერით.<ref name="კოლხეთი" /> ფრთები ვიწრო. ფეხები სუსტი, მოვარდისფრო. თვალის ფერადი გარსი მუქი. ნესტოები განლაგებულია გრძივად.<ref name="დრე" /> კეფასა და კისერზე გაბურძგნული ბუმბული აქვს.<ref name="птицы" /> ახალგაზრდა ფრინველი მოყავისფრო-მორუხოა,<ref name="არიდული" /> ღია ფერის სახითა და ნისკარტით.<ref name="კოლხეთი" /> ზრდასრული შეფერილობას დაახლოებით 5 წელში იღებს. ფრენის დროს სხეულის კონტურით [[ბატკანძერი|ბატკანძერს]] წააგავს, თუმცა, მისგან განსხვავებით, უფრო მოკლე კუდი და შედარებით მოკლე, ნაკლებად წვეტიანი ფრთები აქვს.<ref name="არიდული" /> ფრენს ლივლივით, იშვიათად ფრთების ქნევით.<ref name="птицы" /> ხმა — წკრიალა რაკრაკი.<ref name="Птицы Грузии" /> გავრცელებულია [[სამხრეთ ევროპა]]ში, აფრიკაში, [[სამხრეთ-დასავლეთი აზია|სამხრეთ-დასავლეთ]] და [[შუა აზია]]ში, [[ინდოეთი|ინდოეთში]];<ref name="დრე" /> [[საქართველო]]ში გადამფრენი<ref name="კოლხეთი" /> და მობუდარია.<ref name="არიდული" /><ref name="Птицы Грузии" /> მთებში ადის [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 4500 [[მეტრი|მეტრამდე]]. ზამთარში [[ზომიერი სარტყლები|ზომიერი განედებიდან]] მიგრირებს [[ტროპიკები|ტროპიკებში]].<ref name="დრე" /> ბინადრობს სტეპის ლანდშაფტის მთებსა და მთისწინეთებში. ცხოვრობს მარტო ან ჯგუფებში.<ref name="Птицы Грузии" /> უმთავრესად იკვებება [[მძორი]]თ, შეუძლია [[ძვლები]]ს, [[მყესი|მყესები]]ს, [[ჩლიქები]]ს, [[ტყავი]]ს გამხმარი ნაფლეთების ჭამა, იჭერს [[ქვეწარმავლები|ქვეწარმავლებსაც]]. სამხრეთ რაიონებში ეტანება დასახლებებს, თამაშობს მენაგვის როლს; ხშირად იკრიბება დიდ გუნდებად.<ref name="დრე" /> ბუდობს კლდოვან ნიშებსა და ხელოვნურ გამოქვაბულებში,<ref name="არიდული" /> მიტოვებულ შენობებში, იშვიათად ხეებზე. ზოგჯერ ჰქმნიან რამდენიმე ათეული მობუდარი წყვილისაგან შემდგარ კოლონიებს.<ref name="დრე" /> აპრილში – მაისის დასაწყისში დებს 2 მოყვითალო-თეთრ კვერცხს მურა-წითელი ლაქებით.<ref name="Птицы Грузии" /> კრუხობს ორივე მშობელი 40 დღის განმავლობაში. ბარტყების გამოკვება 85 დღე გრძელდება. სრულწლოვანებას მე-4–5 წელს აღწევენ, ცოცხლობენ 37 წლამდე. არეალის დიდ ნაწილში ჩვეული ფრინველია.<ref name="დრე" /> [[ევროპა]]სა და [[საქართველო]]ში იშვიათია, შეტანილია [[IUCN]]-ისა<ref name="IUCN" /> და [[საქართველოს წითელი ნუსხა|საქართველოს წითელ ნუსხებში]].<ref>{{Cite web |url = http://matsne.gov.ge/ka/document/view/97288?publication=0 | title = საქართველოს „წითელი ნუსხის“ დამტკიცების შესახებ | publisher = საკანონმდებლო მაცნე. ''matsne.gov.ge'' | date = 2 მაისი, 2006 | accessdate = 3 ივნისი, 2020}}</ref>
== გალერეა ==
|
