ტრისტან-და-კუნია: განსხვავება გადახედვებს შორის

| სახელი = ტრისტანიტრისტან-და-კუნია

| სურათის წარწერა = ტრისტანიტრისტან-და-კუნიას არქიპელაგის რუკა

| მთავარი კუნძული = [[ტრისტანიტრისტან-და-კუნია (კუნძული)|ტრისტანიტრისტან-და-კუნია]]

| ქვეყნის სახელი = {{დროშა|წმინდა ელენე, ამაღლება და ტრისტანიტრისტან-და-კუნია}}

'''ტრისტანიტრისტან-და-კუნია''' ({{lang-en|Tristan da Cunha}}) — [[არქიპელაგი]] [[ატლანტის ოკეანე|ატლანტის ოკეანის]] სამხრეთ ნაწილში, შედის [[ბრიტანეთის ზღვისიქითა ტერიტორიები]]ს [[წმინდა ელენე, ამაღლება და ტრისტანიტრისტან-და-კუნია]]ს შემადგენლობაში.

* მთავარ კუნძულს ასევე ჰქვია [[ტრისტანიტრისტან-და-კუნია (კუნძული)|ტრისტანიტრისტან-და-კუნია]]. ის ერთადერთი კუნძულია მუდმივი მოსახლეობით. ({{coord|37|06|S|12|16|W}}) — 98 [[კვადრატული კილომეტრი|კმ²]];

ტრისტანიტრისტან-და-კუნია — [[ვულკანი|ვულკანური]] წარმოშობის კუნძული, წარმოიშვა დაახლოებით 1 მილიონი წლის წინ. კუნძულზე მდებარეობს [[არქიპელაგი]]ს ყველაზე მაღალი წერტილი — [[დედოფალ მერის პიკი]], სიმაღლით [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 2055 [[მეტრი]]. ზამთარში [[მთა|მთის]] [[მწვერვალი]] დაფარულია [[თოვლი]]თ. დედოფალ მერის პიკი — [[ვულკანი]]ა, კუნძულის აღმოჩენის მომენტიდან ამოიფრქვა რამდენიმეჯერ.

ტრისტანიტრისტან-და-კუნიას კუნძულს აქვს კლდოვანი ნაპირი და მთიანი [[რელიეფი]], მრავალრიცხოვანი თხრილები, რომელსაც ადგილობრივი მაცხოვრებლები ეძახიან «ხეობას» («gulches»). კუნძულის ერთადერთი ტერიტორია, რომელიც მიესადაგება ადამიანის მუდმივ საცხოვრებელს — ჩრდილოეთი და ჩრდილო-დასავლეთი ნაწილია. აქვე შესაძლებელია ზღვიდან გადმოსვლა დიდი რისკის გარეშე.

ტრისტანიტრისტან-და-კუნიას კუნძულებზე არ არიან [[ძუძუმწოვრები]] (სანაპიროზე [[სელაპები]]ს და გოფის კუნძულზე ადამიანის შემოყვანილი [[სახლის თაგვი|თაგვის]] გამოკლებით), [[ქვეწარმავლები]], [[ქერცლფრთიანები|პეპლები]]. [[მატერიკი]]დან კუნძულების სიშორემ გავლენა იქონია ცხოველთა და მცენარეულ სამყაროზე. კუნძულებზე ბევრია მცენარე-[[ენდემები]], ინაკსესიბლეს კუნძულზე შენარჩუნებულია ყველაზე პატარა არამფრინავი [[ფრინველები|ფრინველი]] [[დედამიწა]]ზე — «ინაკსესიბლეს კუნძულის ლაინა» ანუ «[[ტრისტანის ლაინა]]» ({{lang-la|Atlantisia rogersi}}). კუნძულზე ასევე ბინადრობს [[მეკლდეური პინგვინი]] ({{lang-la|Eudyptes chrysocome}}).

[[შინაური ცხოველები|შინაური ცხოველებს]] და [[მსხვილი რქოსანი საქონელი|მსხვილ რქოსან საქონელს]] ტრისტანიტრისტან-და-კუნიას კუნძულის მაცხოვრებლები არ აველურებენ და ისინი ბუნებისათვის დიდ საფრთხეს არ წარმოადგენს.

ტრისტანიტრისტან-და-კუნიას კუნძული — არქიპელაგის ერთადერთი კუნძულია მუდმივი [[მოსახლეობა|მოსახლეობით]]. კუნძულის მთავარი დასახლებული პუნქტია — [[ედინბურგის შვიდი ზღვა]] კუნძულის ჩრდილო-დასავლეთ ნაწილში. სხვა დასახლებული პუნქტები დროებითია და წარმოადგენენ სამეცნიერო ბაზებს და [[მეტეოროლოგია|მეტეოროლოგიურ]] სადგურებს. 2016 წლის მონაცემებით კუნძულის მოსახლეობის რაოდენობა შეადგენს 293 ადამიანს<ref name="tristandc.com">[https://www.sainthelena.gov.sh/wp-content/uploads/2016/06/Census-2016-summary-report.pdf ტრისტანიტრისტან-და-კუნიას მოსახლეობის აღწერა (2016) გვ.11]</ref>. ყველა მაცხოვრებელი კუნძულზე 1816-1908 წლებში გადასახლებული 8 მამაკაცის ([[შოტლანდიელები|შოტლანდიელი]], [[ნიდერლანდელები|ნიდერლანდელი]], ორი [[ინგლისელები|ინგლისელი]], ორი [[იტალიელები|იტალიელი]] და ორი [[აშშ|ამერიკელი]]) და 7 ქალის (5 მულატი: 4 წმინდა ელენეს კუნძულიდან და ერთი კეიპტაუნიდან, და ორი [[ირლანდიელები|ირლანდიელი]]) შთამომავლები.

ტრისტანიტრისტან-და-კუნიას კუნძულების ადმინისტრატორი, დანიშნული წმინდა ელენეს კუნძულის გუბერნატორის მიერ, კუნძულების საბჭოს მეთაურია, რომელიც შედგება 11 ადამიანისგან: აქედან 8 — არჩევითია, 3 — დანიშნული. საბჭოს მინიმუმ ერთი წევრი აუცილებლად უნდა იყოს ქალი. საბჭოს წევრი, რომელმაც არჩევნებში მიიღო ხმათა უმრავლესობა, ინიშნება მთავარ კუნძულელად (Chief Islander).

კუნძულები რეგულარული სამგზავრო რეისებით არ არის დაკავშირებული [[მატერიკი|მატერიკთან]]. მაგრამ კუნძულზე ჩასვლა შეიძლება თევზსაჭერი და სამეცნიერო გემებით. სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის [[თევზჭერა|თევზსაჭერი]] გემები მიცურავენ ტრისტანიტრისტან-და-კუნიას კუნძულებამდე თვეში ერთხელ, მათზე მოწყობილია ადგილები მგზავრებისათვის. კუნძულებთან დასაკავშირებლად ექსპედიციები იყენებენ [[შვეულმფრენი|შვეულმფრენებს]].

[[კატეგორია:ტრისტანიტრისტან-და-კუნია]]