ვიკიპედია

დიაოხი: განსხვავება გადახედვებს შორის

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა
[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
← წინა ცვლილებაშემდეგი ცვლილება →
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ვიზუალურივიკიტექსტი
იარლიყები: რედაქტირება მობილურით საიტის რედაქტირება მობილურით
No edit summary
ხაზი 1:
 
{{ინფოდაფა ყოფილი ქვეყანა
|სახელი = დიაოხის სამეფოდიაოხი
|მშობლიური სახელი =
|სტატუსი =
ხაზი 10:
|გერბის აღწერა =
|რუკა = Diauehi.svg
|აღწერა = დიაოხის სამეფო [[ძვ. წ. XII საუკუნე|ძვ. წ. მე-12 საუკუნეში]].
|p1 =
|flag_p1 =
ხაზი 28:
|flag_s3 =
|დევიზი =
|დედაქალაქი = [[ზუა]]
|დედაქალაქი = [[ზუა]] — [[ძვ. წ. XII საუკუნე|ძვ. წ. XII]] - [[ძვ. წ. IX საუკუნე|IX]]<br/>[[ოლთისი (ქალაქი)|ოლთისი]] — [[ძვ. წ. IX საუკუნე|ძვ. წ. IX]] - [[ძვ. წ. VIII საუკუნე|VIII]]
|ქალაქები = [[ზუა]], [[შაშილუ]], [[ოლთისი (ქალაქი)|ოლთისი]]
|ენა = [[ქართველური ენები]]
|ვალუტა =
|ფართობი =
|მოსახლეობა =
|მართველობის ფორმა = [[მონარქია]]
|დინასტია =
|რელიგია = [[პაგანიზმი|კერპთაყვანისმცემლობა]]
ხაზი 76:
}}
 
'''დიაოხი''' ასევე '''დაიაენი''' და '''ტაოხი''' — ქართველ ტომთა ძველაღმოსავლური ტიპის სახელმწიფოებრივი გაერთიანება, რომელიც წარმოიქმნა [[ძვ. წ. XII საუკუნე|ძვ. წ. XII საუკუნეში]] [[შავი ზღვა|შავი ზღვის]] აღმოსავლეთ სანაპიროზე და განადგურებული იქნაგანადგურდა კიდევ ერთი ქართული სამეფოს [[კოლხა]]ს მიერ [[ძვ. წ. VIII საუკუნე]]ში. დიაოხი მოიხსენიება ასურულ, ბერძნულ და ურარტულ წარწერებში.<ref>A. G. Sagona. ''Archaeology at the North-East Anatolian Frontier'', p. 30.</ref>
 
==გეოგრაფია და ტოპონიმიკა==
დიაოხის სამეფოდიაოხი [[ასურეთი]]ს ჩრდილოეთითა და [[შავი ზღვა|შავი ზღვის]] აღმოსავლეთით მდებარეობდა, ანუ თანამედროვე [[საქართველო]]ს სამხრეთ-დასავლეთ ტერიტორიაზე. [[ასურელები]] ქვეყანას დაიანს უწოდებენ, ხოლო მეორე მეზობელი, [[ურარტუ]] დიაოხის სახელით მოიხსენიებს. დიაოხის სამეფოდიაოხი ბერძნულ წყაროებში, კერძოდ [[ქსენოფონტი]]ს ნაშრომებში ტაოხესტაოხის სახელწოდებით მოიხსენიება. ამ ტოპონიმიკური ერთეულის სახელწოდება დღესაცაა შემორჩენილი ერთ-ერთ რეგიონზე [[ტაო]]ს ფორმით.
 
==ისტორია==
 
===დიაოხის დაპირისპირება [[ასურეთი|ასურეთთან]]===
დიაოხი [[ძვ. წ. XII საუკუნე]]ში ჩამოყალიბდა. ამ პერიოდში მას უხდება დაპირისპირება [[ასურეთი|ასურეთთან]], კერძოდ, [[ტიგლათფილესერ I]]-თან (ძვ. წ. [[ძვ. წ. 1115|1115]] - [[ძვ. წ. 1077|1077]]). ამას მოწმობს [[ძვ. წ. 1112]] წლით დათარიღებული წარწერა, რომელშიც [[ტიგლათფილესერ I]] იხსენიებს „60 მეფის გაერთიანებას“ (ნაირის ქვეყნებს). სწორედ ეს გაერთიანება დაამარცხა [[ასურეთი|ასურეთმა]] [[ძვ. წ. 1112]] წელს და ჩრდილოეთის, ანუ [[შავი ზღვა|შავ ზღვამდე]] სდია.
 
===დიაოხის დაპირისპირება [[ურარტუ]]სთან===
ხაზი 92:
დასუსტებულ დიაოხს ამჯერად [[კოლხეთის სამეფო|კოლხას]] წინააღმდეგ უხდება წასვლა, რომელიც დღევანდელი [[საქართველო]]ს ტერიტორიაზე მდებარე ადრეკლასობრივი სახელმწიფოა. [[კოლხეთის სამეფო|კოლხას]] არ გასჭირვებია ძლიერ დასუსტებული დიაოხის დამარცხება. [[ძვ. წ. VIII საუკუნე]]ში დიაოხის ქვეყანამ არსებობა შეწყვიტა, იგი [[კოლხეთის სამეფო]]მ გაანადგურა. აღნიშნულ ფაქტს ადასტურებს [[არგიშთი I]]-ს მემკვიდრის [[სარდურ II]]-ს წარწერა, რომელიც ამ ტერიტორიაზე ლაშქრობისას აღარ იხსენიებს დიაოხს, მის წარწერაში მხოლოდ [[კოლხეთის სამეფო|კოლხა]] მოიხსენიება.
 
==დაიაენის (დიაოხის) „მეფეები“==
*[[სიენი]] -— დაახლ. [[ძვ. წ. 1120]] - [[ძვ. წ. 1100]] წწ.
*[[ასია]] -— დაახლ. [[ძვ. წ. 850]] - [[ძვ. წ. 825]] წწ.
*[[უტუფურსი]] -— დაახლ. [[ძვ. წ. 810]] - [[ძვ. წ. 770]] წწ.
 
==იხილეთ აგრეთვე==
ხაზი 108:
{{ისტორიული ქართული სახელმწიფოები}}
 
[[კატეგორია:დიაოხის სამეფო| *]]
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/დიაოხი“-დან