თათრული მიეკუთვნება [[თურქული ენები|თურქულ ენათა]] ჩრდილოაღმოსავლურ (ყივჩაღურ) ჯგუფს. მასში შედის ე.წ. "ვოლგის„ვოლგის თათრული"თათრული“ და "ყაზანის„ყაზანის თათრული"თათრული“. რაც შეეხება ყირიმის თათრულს, მას [[ენათმეცნიერება|ენათმეცნიერებაში]] თათრულის [[ენათა ნათესაობა|მონათესავე]], ცალკე ენად განიხილავენ. <br />
== თათრული ენის ისტორია ==
[[VIII საუკუნე|VIII]] და [[XIII საუკუნე|XIII საუკუნეებამდე]] თათრეთის ტერიტორიაზე ცხოვრობდა ხალხი, რომელიც [[ბოლგარები|ბოლგარების]], ან ბოლღარების სახელითაა ცნობილი. ბოლგარების ენას [[ოგურული ენა|ოგურული]] ("r"„r“-თურქული) ერქვა. ისინი ჯერ [[ძველთურქული დამწერლობა|ძველთურქულ დამწერლობას]], ხოლო [[ისლამიზაცია|ისლამიზაციის]] შემდგომ კი, დაახლოებით [[IX საუკუნე|IX]]-დან საუკუნიდან, [[არაბული დამწერლობა|არაბულ დამწერლობას]] გამოიყენებდნენ. [[XI საუკუნე|XI]]-[[XIV საუკუნე|XIV საუკუნეებში]], როცა ამ [[გეოგრაფია|გეოგრაფიულ]] სივრცეში [[კუმანები]], [[ყივჩაღები]] და [[პაჭანიკები]] დასახლდნენ, წარმოიშვა ახალი ენა, რომელიც შეიცავდა [[ოგურული ენა|ბოლგარულისა]] და [[ყივჩაღური ენა|ყივჩაღურის]] ელემენტებს: '''თათრული ენა''' არის ყაზანური თათრულის წინაპარი ენა. არაბული ანბანის მქონე ეს ენა [[ოქროს ურდო|ოქროს ურდოსა]] და [[ყაზანის სახანო|ყაზანის სახანოს]] ენა იყო. [[ჩაგატაიური ენა|ჩაგატაიურის]], [[აზერბაიჯანული ენა|აზერბაიჯანულის]], [[თურქმენული ენა|თურქმენულისა]] და [[ოსმალური ენა|ოსმალურის]] მსგავსად თათრულიც ერთ-ერთი [[თურქული ენები|თურქული ენაა]], რომელსაც [[შუა საუკუნეები|შუა საუკუნეებში]] საკმაოდ მდიდარი [[ლიტერატურა]] ჰქონდა. თათრული ლიტერატურის მწვერვალად მიიჩნევა [[XII საუკუნე|XII საუკუნის]] [[პოემა]] "ყოლ„ყოლ-ღალიელი ყისა-ი-იოსიფი"იოსიფი“. <br />
=== თათრული ენის მდგომარეობა რუსთა მიერ ყაზანის ოკუპაციიდან დღემდე ===
[[1552]] წელს, როცა [[რუსები|რუსებმა]] დაიპყრეს [[ყაზანი]], თათრულმა ენამ დაკარგა ოფიციალური სტატუსი, რომლის მოპოვება მხოლოდ [[1917]] წელს გახდა შესაძლებელი. საბჭოურ ხანაში თათრულმა ევრო-რუსული [[ნასესხობება|ნასესხობები]] აითვისა, მაგრამ თავის მხრივ გავლენა მოახდინა მეზობელ ენებზეც. თურქული ძირის [[სიტყვა|სიტყვები]] რუსულში ძირითადად თათრული ენის შუალობით დამკვიდრდა. ასე მაგალითად; "утюг"„утюг“ (უთო) = > "ütüg"„ütüg-დანდან“, ხოლო "изюм"„изюм“ (ქიშმიში) = > "üzüm"„üzüm-დანდან“ მომდინარეობს. თათრულმა ენამ წარსულში მნიშვნელოვანი კვალი დაამჩნია [[კავკასიური ენები|კავკასიურ]], [[სლავური ენები|სლავურ]], ვოლგისპირა [[ფინურ-უგრული ენები|ფინურ-უგრულ, ან მადიარულ ენებს]]. <br />
