ქართველთა ლაშქრობა ხალდიაში: განსხვავება გადახედვებს შორის

ქართველთა ლაშქრობის ზუსტი მარშრუტი უცნობია და ის თანამედროვე ისტორიკოსების სპეკულაციებს ექვემდებარება. ნაკლებად სავარაუდოა, რომ ლაშქრობა საზღვაო ექსპედიციით დაწყებულიყო, რადგან თამარის პერიოდში საქართველოს არ გააჩნდა შესაბამისი პორტები შავი ზღვის სანაპიროზე, გარდა ქ. [[ფოთი|ფოთისა]] (ფაზისი) [[ოდიშის საერისთავო|ოდიშის საერისთავოში]], მაგრამ ნაკლებად სავარაუდოა ექსპედიცია აქედან დაწყებულიყო. გარდა ამისა, ამ პერიოდის ქრონიკები არ გადმოგვცემენ ცნობებს საქართველოს მიერ წარმოებულ საზღვაო ექსპედიციის შესახებ. ამის საწინააღმდეგოდ, არსებობს ცნობები თანმიმდევრული გეოგრაფიული პუნქტებისა, რომელიც ლაზეთიდან იწყება, მასვე მოყვება ტრაპიზონი, რაც მიუთითებს, რომ ლაშქარი ლაზეთიდან დაიძრა. ცნობილია რომ თბილისიდან ტრაპიზონამდე მოგზაურობას 8 დღე დასჭირდა, მაგრამ უცნობი რჩება მარშუტი. ტრაპიზონისკენ მიმავალი ცნობილი გზა [[ერზურუმი|ერზრუმიდან]] (თეოდოსიპოლისითეოდოსიოპოლისი) მიემართებოდა. შემორჩენილი ფოლკლორული სიმღერა შესაძლოა ასახავდეს ამ პრობლემას: იქ თამარი გვევლინება შემდეგნაირად: „''მე თამარმან, დავიპყარი ერზრუმი და დავხარკე [[ისპაჰანი]]''“.<ref>Βασίλιεφ, Α.Α., Η ίδρυση της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας (reprint), Ποντιακά 1, Παμπούκης, Ι.Τ. (trans.) (Αθήνα 1947), p. 31.</ref> კონკრეტულად ეს ნაწყვეტი მიუთითებს წინარე ლაშქრობას ერზრუმის მიმართულებით, რამაც გამოიწვია ტრაპიზონის იმპერიის შექმნა და რაც უნდა შემორჩენილიყო ხალხის კოლექტიურ მეხსიერებაში. აქედან გამომდინარე, შეიძლება ვივარაუდოთ, რომ ალექსის არმიამ ლაზეთი ერზრუმიდან, სამხრეთიდან ჩრდილოეთის მიმართულებით, გადალახა და ტრაპიზონს სამხრეთიდან მიაღწია.