ტემპერატურა: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
No edit summary |
||
ხაზი 1:
{{წყარო}}
'''ტემპერატურა''' ([[ლათინური ენა|ლათ.]] temperatura - თანაშეზომილება, ნორმალური მდგომარეობა) - ფიზიკური სიდიდე, რომელიც ახასიათებს მაკროსკოპული სისტემის თერმოდინამიკური წონასწორობის მდგომარეობას. თერმოდინამიკური წონასწორობის მდგომარეობაში მყოფი იზოლირებული სისტემის ყველა წერტილის ტემპერატურა ერთი და იგივეა. თუ იზოლირებული სისტემა არ არის წონასწორობაში, მაშინ დროის განმავლობაში ენერგიის გადასვლა ([[თბოგადაცემა]]) სისტემის მეტად გახურებული ნაწილიდან ნაკლებად გახურებულში გამოიწვევს ტემპერატურის გათანაბრებას მთელ სისტემაში (პირველი [[პოსტულატი]] ანუ თერმოდინამიკური ნულოვანი საწყისი). წონასწორულ პირობებში ტემპერატურა სხეულის ნაწილაკების საშუალო [[კინეტიკური ენერგია|კინეტიკური ენერგიის]] პროპორციულია. ტემპერატურა განსაზღვრავს: სისტემის წარმომქმნელი ნაწილაკების, ენერგიის დონეების ([[ბოლცმანის სტატისტიკა]]) და ნაწილაკების განაწილებას სიჩქარეების მიხედვით ([[მაქსველის განაწილება]]), [[ნივთიერება|ნივთიერების]] [[იონიზაცია|იონიზაციის]] ხარისხს, სხეულთა წონასწორული ელექტრომაგნიტური გამოსხივების თვისებებს - გამოსხივების [[სპექტრული სიმკვრივე|სპექტრულ სიმკვრივეს]], გამოსხივების სრულ მოცულობით სიმკვრივეს და ა. შ.
ზოგად შემთხვევაში ტემპერატურას განსაზღვრავენ როგორც სხეულის მთლიანი ენერგიის წარმოებულს [[ენტროპია|ენტროპიით]]. ასე განსაზღვრული ტემპერატურა ყოველთვის დადებითია, რადგან [[კინეტიკური ენერგია]] დადებითია. მას უწოდებენ აბსოლუტურ ტემპერატურას ან ტემპერატურას თერმოდინამიკური ტემპერატურული სკალით; აღნიშნავენ ''T''-თი. აბსოლუტური ტემპერატურის ერთეულადს [[ერთეულთა საერთაშორისო სისტემა]]ში ([[SI]]) მიღებულია [[კელვინი]] (K). ხშირად ტემპერატურას ზომავენ [[ცელსიუსის სკალა|ცელსიუსის სკალით]] (''t'', °C). იგი T-თან (K) დაკავშირებულია ტოლობით:
| |||