მეგრული გრამატიკა: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
|||
ხაზი 9:
===ხმოვნები===
მეგრულში ხუთი ძირითადი ხმოვანია - ''ა'', ''ე'', ''ი'', ''ო'', ''უ'' და ერთი მეორეული - ''ჷ'' (მხოლოდ ზუგდიდურ-სამურზაყანულში), რომელიც
{| cellspacing="0" cellpadding="5" border="1" style="text-align: center" class="wikitable"
ხაზი 184:
'''პროგრესული დისიმილაცია'''
თუკი ფუძე შეიცავს ''რ''-ს, ''-არ'' და ''-ურ'' სუფიქსების დართვისას ამ სუფიქსთა ''რ'' იქცევა ''ლ''-დ. მაგ. ''ხორგა → ხორგ-ულ-ი'' (
წესი არ მოქმედებს, თუკი ''რ''-ს შემდეგ ფუძეში ''ლ''-ც გვხვდება. მაგ. ''მარტვილ-ი → მარტვილ-ურ-ი'' (
'''პროგრესული დეზაფრიკატიზაცია'''
წინამავალი ყრუ აფრიკატის ან ყრუ სიბილანტის გავლენით შესაძლოა მომდევნო აფრიკატი ''ჯ'' გამარტივდეს:
'''''ლ''-ს ტრანსფორმაცია'''
ხაზი 198:
'''''ვ''-ს გაქრობა ხმოვანთა შორის'''
ხმოვანთა შორის ძირეული ''ვ'' ქრება. მაგ. ''ხვავი (ქართ.) → *ხვაი → ხვეე'' (id.), ''მტევანი (ქართ.) → ტიანი'' (id.) და სხვ.
'''ფონეტიკური დანამატი ''ნ'''''
ხაზი 443:
===[[არსებითი სახელი|არსებით სახელთა]] კლასიფიკაცია===
მეგრულში, ისევე როგორც სხვა [[ქართველური ენები|ქართველურ ენებში]], ობიექტები იყოფა გონიერთა (კითხვა
{| cellspacing="0" cellpadding="5" border="1" style="text-align: center" class="wikitable"
ხაზი 455:
|-
|''ადამიანი და
|''ცხოველები''
|''უსულო ფიზიკური ობიექტები''
ხაზი 465:
|-
|
| colspan="3" |
|}
ხაზი 472:
{| cellspacing="0" cellpadding="5" border="1" style="text-align: center" class="wikitable"
|+ ''არებითი სახელის ბრუნების მაგალითი''
| style="background:#C0C0C0 " colspan="10" | '''ძირი: ''კოჩ-'' (მეგ.), ''კოჩ-'' (ლაზ.), ''კაც-'' (ქართ.), ''ჭა̈შ-'' (სვან.
|-
! rowspan="2" | ბრუნვა
ხაზი 544:
|-
|სახელობითი || ''ჯვეშ-'''ი''''' || ''მჯვეშ-'''ი''''' || ''ძველ-'''ი'''''|| ''ჯვინელ'' || || ''ჯვეშ-'''ეფ-ი''''' || ''მჯვეშ-'''ეფ-ე''''' || ''ძველ-'''ებ-ი'''''|| ''
|-
|მოთხრობითი || ''ჯვეშ-ი-'''ქ''''' || ''მჯვეშ-ი-'''ქ''''' || ''ძველ-'''მა''''' || ''ჯვინელ-'''დ''''' || || ''ჯვეშ-'''ეფ-ქ''''' || ''მჯვეშ-'''ეფე-ქ''''' || ''ძველ-'''ებ-მა''''' || ''
|-
|მიცემითი || ''ჯვეშ-ი-'''ს''''' || ''მჯვეშ-ი-'''ს''''' || ''ძველ-'''ს''''' || ''ჯვინელ-'''ს''''' || || ''ჯვეშ-'''ეფ-ს''''' || ''მჯვეშ-'''ეფე-ს''''' || ''ძველ-'''ებ-ს''''' || ''
|-
|ნათესაობითი || ''ჯვეშ-'''იშ''''' || ''მჯვეშ-'''იშ''''' || ''ძველ-'''ის''''' || ''ჯვინლ-'''იშ''''' || || ''ჯვეშ-'''ეფ-იშ''''' || ''მჯვეშ-'''ეფე-შ''''' || ''ძველ-'''ებ-ის''''' || ''
|-
ხაზი 562:
|-
|მოქმედებითი || ''ჯვეშ-'''ით''''' || ''მჯვეშ-'''ითე''''' || ''ძველ-'''ით''''' || ''ჯვინელ-'''შუ̂''''' || || ''ჯვეშ-'''ეფ-ით''''' || ''მჯვეშ-'''ეფე-თე''''' || ''ძველ-'''ებ-ით''''' || ''
|-
|ვითარებითი || ''ჯვეშ-'''ო''''' || ''მჯვეშ-'''ოთ''''' || ''ძველ-'''ად''''' || ''ჯვინელ-'''დ''''' || || ''ჯვეშ-'''ეფ-ო''''' || ''--'' || ''ძველ-'''ებ-ად''''' || ''
|-
|დანიშნულებითი || ''ჯვეშ-'''იშო''''' || ''--'' || ''ძველ-'''ისად''''' || ''ჯვინელ-'''იშდ''''' || || ''ჯვეშ-'''ეფ-იშო''''' || ''--'' || ''ძველ-'''ებ-ისად''''' || ''
|}
ხაზი 1 271:
|}
''
{| cellspacing="0" cellpadding="5" border="1" style="text-align: center" class="wikitable"
ხაზი 1 423:
| ჭარუნდას
იჸუაფუ(ნ)/იჸიი(ნ)
| „წერდეს იქნება“
|-
ხაზი 1 429:
| ჭარუნდუ-კონ
იჸუაფუდუ/იჸიიდუ
| „წერდა იქნებოდა“
|-
ხაზი 1 493:
! ''III თურმეობითი''
| ნოჭარუე(ნ)
| წერდა თურმე,
|-
! ''IV თურმეობითი''
| ნოჭარუედუ
| ეწერა თურმე,
|-
! ''IV კავშირებითი''
| ნოჭარუედას
| ეწეროს თურმე,
|-
ხაზი 1 576:
| ჭარუნდას
იჸუაფუ(ნ)/იჸიი(ნ)
| „წერდეს იქნება“
|-
ხაზი 1 582:
| ჭარუნდუ-კონ
იჸუაფუდუ/იჸიიდუ
| „წერდა იქნებოდა“
|-
|