ტევტონთა ორდენი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 36:
[[მესამე ჯვაროსნული ლაშქრობა|მესამე ჯვაროსნული ლაშქრობისას]], როდესაც რაინდები აკრას შემოერტყნენ, ლიუბეკელმა და ბრემენელმა ვაჭრებმა საველე ჰოსპიტალი დააარსეს. ჰერცოგმა ფრიდრიხ შვაბელმა ჰოსპიტალი სულიერ ორდენად გადააკეთა, რომელსაც სათავეში კაპელანი კორნალი ჩაუდგა. ორდენი ადგილობრივ ეპისკოპოსს ექვემდებარებოდა და იოანისტთა ორდენის განყოფილებას წარმოადგენდა.
 
რომის პაპმა [[კლემენტ III]]-მ 1191 წლის 6 თებერვალს პაპის ბულით ორდენი განაწესა როგორც „fratrum Theutonicorum ecclesiae S. Mariae Hiersolymitanae“ (წმინდა მარიამ იერუსალიმელის ეკლესიის ტევტონთა ძმობა"ძმობა“).
 
[[1196]] წლის 5 მარტს აკრის ტაძარში ორდენის სულიერიდან სულიერ-რაინდულ ორდენად გადაკეთების ცერემონია გაიმართა. ცერემონიას [[ჰოსპიტალიერები]] და [[ტამპლიერები]], ასევე იერუსალიმელი სასულიერო და მაღალი დონის პირები ესწრებოდნენ. რომის პაპმა ინოკენტი III-მ ეს მოვლენა 1199 წლის 1 თებერვლის ბულით დაადასტურა და ორდენის ამოცანები განსაზღვრა: გერმანელ რაინდთა დაცვა, სნეულთა მკურნალობა, კათოლიკური ეკლესიის მტრებთან ბრძოლა. ორდენი რომის პაპსა და [[საღვთო რომის იმპერია|საღვთო რომის იმპერიის]] იმპერატორს ექვემდებარებოდა.
 
[[ფაილი:Marienburg 2004 Panorama.jpg|center|მინი|640px|<center>[[მარიენბურგის ციხესიმაგრე]], ორდენის მონასტრული ტიპის დედაქალაქი.</center>]]
ხაზი 57:
=== დიდი მაგისტრი ===
[[ფაილი:Hermann von Salza Painting.jpg|მინი|ორდენის მეოთხე დიდი მაგისტრი [[ჰერმან ფონ ზალცა]], [[1209]] - [[1239]] წლები]]
ორდენში უმაღლესი ხელისუფლება დიდ მაგისტრებს ([[გერმანული ენა|გერმ]]. Hochmeister) ეკუთვნოდათ. ტევტონთა ორდენის განწესება (განსხვავებით ბენედიქტელთა ორდენისგან, რომლისკენაც იხრება ტევტონთა ორდენი), დიდი მაგისტრის ხელში მმართველობის სადავეების სრულ გადაცემას არ ითვალისწინებდა. მათი ხელისუფლება გენერალური კაპიტულის მიერ იზღუდებოდა. მოვალეობის შესრულებისას დიდი მაგისტრი დამოკიდებული იყო ორდენის ყოველი ძმის შეკრებაზე. თუმცაღა, ორდენის გაფართოებით დიდი მაგისტრის ძალაუფლებაც განუზომლად გაიზარდა გენერალური კაპიტულის ყოველთვის დროულად შეკრების შეუძლებლობის გამო. საქმეში მაგისტრისა და კაპიტულის ურთიერთობა უფრო სამართლებრივად განისაზღვრებოდა. კრიზისულ სიტუაციებში კაპიტულის ჩარევა აუცილებელი ხდებოდა, რაც ხანდახან დიდი მაგისტრების თანამდებობიდან გადაყენებით სრულდებოდა.
 
=== ლანდმეისტერი ===
ხაზი 63:
 
* გერმანელი ლანდმაისტერი (გერმ. Deutschmeister) — გერმანელი ლანდმაისტერები პირველად 1218 წელს გამოჩნდნენ. 1381 წლის 11 დეკემბრიდან მათი ხელისფლება ორდენის იტალიის სამფლობელოებზეც ვრცელდება. 1494 წელს იმპერატორმა კარლ V-მ გერმანელ ლანდმაისტერებს იმპერიის თავადების ტიტულები მიუბოძა.
* ლანდმაისტერი [[პრუსია]]ში (გერმ. Landmeister von Preußen) — თანამდებობა 1229 წელს დაარსდა ორდენის მიერ პრუსიის დაპყრობის შემდეგ. პირველი ლანდმაისტერი ჰერმან ფონ ბალკი გახდა, რომელსაც პრუსიის დაპყრობაში დიდი წვლილი მიუძღვის. მისივე ძალისხმებით იქნა დაარსებული რამდენიმე ციხე-სიმაგრე და პრუსიის მიწებზე რამდენიმე ლაშქრობა მოწყობილი. მთელი მე-XIII საუკუნის განმავლობაში ლანდმაისტერთა მთავარ მიზანს აჯანყებულ პრუსილებთან და ლიეტუველებთან ბრძოლა წარმოადგენდა. XIV საუკუნეში ლიეტუვაში მუდმივი ლაშქრობების "ვალდებულება"„ვალდებულება“ ორდენის მარშლებს დაეკისრა. თანამდებობამ 1324 წლამდე იარსება. 1309 წელს ორდენის დედაქალაქის [[მარიენბურგი|მარიენბურგში]] გადატანის შემდეგ პრუსიაში სპეციალური მოადგილის აუცილებლობა დაიკარგა. 1309-დან 1317 წლამდე თანამდებობა სრულიად თავისუფალი იყო. 1317-დან 1324 წლამდე უკანასკნელი ლანდმაისტერი ფრიდრიხ ფონ ვილდენბერგი გახდა.
* ლანდმაისტერი ლივონიაში (გერმ. Landmeister von Livland) - თანამდებობა დაწესებულია 1237 წელს [[მახვილოსანთა ორდენი]]ს ტევტონთა ორდენის შეამადგენლობაში შესვლის შემდეგ.
 
=== ლანდკომტური ===
'''ლანდკომტური'''
სიტყვასიტყვით ითარგმნება, როგორც "მიწის„მიწის კომტური"კომტური“. ხელმძღვანელობდა ორდენის [[ბალეი]]ს.
 
'''კომტური'''
 
ორდენის სტრუქტურაში უმდაბლესი თანამდებობრივი ერთეული. კომტური საკომტუროს კონვენტთან - მოცემული საკომტუროს რაინდთა კრებასთან ერთად ხელმძღვანელობდა. კომტურს დაქვემდებარებული რაინდები მეურვეებად (მზრუნველებად) (გერმ. Pfleger) ან ფოგტებად (Vögte) იწოდებოდნენ. ამავდროულად, შეეძლოთ სხვადასხვა სპეციალიზაცია ჰქონოდათ და ამის მიხედვით წოდებულიყვნენ, მაგ: ფიშმაისტერებად (გერმ. Fischmeister) ანდაც მეტყვეებად (გერმ. Waldmeister).
 
'''ორდენის უმაღლესი თანამდებობის პირნი'''
ხაზი 88:
მთავარი სტატია: [[ტევტონთა ორდენის მარშლები]]
 
ორდენის მარშალი (გერმ. Marschalle ან Oberstmarschall ) — მის ძირითად მოვალეობას ორდენის მიერ წარმოებული ომების ხელმძღვანელობა წარმოადგენდა. დიდ დროს ან ბრძოლის ველზე ან კიონინგსბერგში ატარებდა, სადაც ორდენში შემავალი საძმო იკრიბებოდა ლიეტუვაზე შეტევების განსახორციელებლად. ბრძოლის დროს დიდი მაგისტრის შემდეგ მეორე პირი იყო.
 
'''უმაღლესი ჰოსპიტალიერი'''
ხაზი 100:
მთავარი სტატია: [[ტევტონთა ორდენის უმაღლესი ინტენტანდები]]
 
უმაღლესი ინტენდანტი (გერმ. Trapiere) — მის მოვალეობას წარმოადგენდა ორდენის ძმების მომარაგება ყველა საჭირო ატრიბუტით მშვიდობიანობისას: სამოსით, საკვებითა და ყველა საყოფაცხოვრებო ნივთით. პრუსიის დაპყრობის შემდეგ მისი რეზიდენცია ციხე-სიმაგრე "[[ქრისტბურგი|ქრისტბურგში]] მდებარეობდა.
 
'''მთავარი ხაზინადარი'''
ხაზი 110:
'''სხვა თანამდებობები'''
 
* Kommandeur. ქართულ ენაში გამოიყენება ტერმინი "მთავარსარდალი"„მთავარსარდალი“ ან "სარდალი"„სარდალი“.
* Capitularies. "კაპიტულიერი"„კაპიტულიერი“. ტიტულის არსი — ხელმძღვანელი კაპიტულისა (კრების, ყრილობის, კომისიის).
* Rathsgebietiger. იგივეა, რაც "საბჭოს„საბჭოს წევრი"წევრი“.
* Deutschherrenmeister. ქართულად ითარგმნება, როგორც "გერმანიის„გერმანიის მაგისტრთუხუცესი"მაგისტრთუხუცესი“.
* Balleimeister. შეიძლება ითარგმნოს, როგორც "მამულის„მამულის (სამფლობელოს) მაგისტრი"მაგისტრი“.
 
==იხილეთ აგრეთვე==