'''ხსეფარნუგი''' — [[იბერიის სამეფო|ქართლის (იბერიის) მეფე ]] II საუკუნის 60- იანიიან წლებში. მას მოიხსენიებს არმაზისხევის ნეკროპოლში აღმოჩენილი ხსეფარნუგის ეზოსმოძღვრის უდროოდ გარდაცვლილი მეუღლის სერაფიტის საფლავის ქვის წარწერა. მასში ნათქვამია, რომ იოდმანგანის (ეზოსმოძღვარი) მამა ფარსმან მეფის ეზოსმოძღვარი იყო. სერაფიტის მამა კი – ფარსმან მეფის პიტიახში. ე. ი. ხსეფარნუგის წინამორბედი [[ფარსმან II ]] იყო. ▼{{მმართველი
|ქვეყანა = არმაზის იბერიის მეფე
|თანამდებობა =
|სახელი = ქსეფარნუგი
|ორიგინალური სახელი =
|რიგი =
|რიგი-მეუღლეების =
|სურათი =
|ხელმოწერა =
|მმართველობის წლები = [[87]] – [[103]]<ref>[https://wikisource.org/wiki/„ქართლის_ცხოვრება“_სიმონ_ყაუხჩიშვილის_რედაქციით_(ტომი_I,_1955.) „ქართლის ცხოვრება“ სიმონ ყაუხჩიშვილის რედაქციით (ტომი I, 1955.)]</ref><ref>[http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/68532 ვახუშტის ბატონიშვილი „საქართველოს ისტორია“]</ref><ref>[https://wikisource.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90 საქართველოს ძველი ისტორია]</ref><br />[[87]] – [[119]]<ref>[http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/65894/1/Teimuraz_Batonishvili_Istoria.pdf თეიმურაზ ბატონიშვილი „ისტორია დაწყებითგან ივერიისა, ესე იგი გიორგიისა, რომელ არს სრულიად საქართველოჲსა“]</ref><br />[[110|110-იანი წლები]]<ref>[https://docs.google.com/viewer?a=v&pid=sites&srcid=ZGVmYXVsdGRvbWFpbnx0c2toYXJvZWJpfGd4OjcwNmQxYWUzZDMxZTEzMWU პავლე ინგოროყვა „ძველი ქართული მატიანე "მოქცევაჲ ქართლისაჲ" და ანტიკური ხანის იბერიის მეფეთა სია“]</ref>
|კორონაცია =
|წინამორბედი =
|მემკვიდრე =
|სხვა წოდებები =
|ვიცე-პრეზიდენტი =
|პარტია =
|დაბადების თარიღი =
|დაბადების ადგილი =
|გარდაცვალების თარიღი =
|გარდაცვალების ადგილი =
|ქორწინება =
|შვილები =
|დინასტია = [[არშაკუნიანები]]
|მამა = [[ფარსმან I]]
|დედა = [[იამაზიდა]]
}}
[[ფაილი:შედარება ''მოქცევაჲ ქართლისაჲ''-ს მეფეთა სიისა ლეონტი მროველის თხზულების მეფეთა სიასთან.pdf|300 px|thumb|right|შედარება "მოქცევაჲ ქართლისაჲ"-ს მეფეთა სიისა ლეონტი მროველის თხზულების მეფეთა სიასთან ([[პავლე ინგოროყვა|პავლე ინგოროყვას]] «ძველი ქართული მატიანე "მოქცევაჲ ქართლისაჲ" და ანტიკური ხანის იბერიის მეფეთა სია».).]]
▲'''ხსეფარნუგი''' — [[იბერიის სამეფო|ქართლის (იბერიის) მეფე]] II საუკუნის 60-იანი წლებში. მას მოიხსენიებს არმაზისხევის ნეკროპოლში აღმოჩენილი ხსეფარნუგის ეზოსმოძღვრის უდროოდ გარდაცვლილი მეუღლის სერაფიტის საფლავის ქვის წარწერა. მასში ნათქვამია, რომ იოდმანგანის (ეზოსმოძღვარი) მამა ფარსმან მეფის ეზოსმოძღვარი იყო. სერაფიტის მამა კი – ფარსმან მეფის პიტიახში. ე. ი. ხსეფარნუგის წინამორბედი ფარსმან II იყო.
წარწერაში ყველა პიროვნების მამის სახელია მოხსენიებული, გარდა ხსეფარნუგ მეფისა. [[ლეონტი მროველისმროველი]]ს მიხედვით ფარსმან II ქველი მოწამლულ იქნა. ამის გამო გ. მელიქიშვილი ფიქრობს, რომ შეიძლება ფარსმან II მართლაც შეთქმულების მსხვერპლი გახდა და ტახტი მისმა უშუალო მემკვიდრემ კი არ დაიკავა, არამედ ხსეფარნუგმა.
წარწერაში იოდმანგანი იწოდება „ძლევამოსილად და მრავალი გამარჯვების მომპოვებლად“. ე. ი. ამ დროს [[იბერია]] წარმატებით აწარმოებდა საგარეო ომებს.
ხსეფარნუგი არც ლეონტი მროველთან და არც „მოქცევაჲ ქართლისაჲ“-ს ფარნავაზიან წარმართ მეფეთა სიაში შესული არ არის.
მას [[პავლე ინგოროყვა]] თავის ნაშრომში „ძველი ქართული მატიანე "მოქცევაჲ ქართლისაჲ" და ანტიკური ხანის იბერიის მეფეთა სია“<ref>[http://docs.google.com/viewer?a=v&pid=sites&srcid=ZGVmYXVsdGRvbWFpbnx0c2toYXJvZWJpfGd4OjcwNmQxYWUzZDMxZTEzMWU პავლე ინგოროყვა „ძველი ქართული მატიანე "მოქცევაჲ ქართლისაჲ" და ანტიკური ხანის იბერიის მეფეთა სია“]</ref> იხსენიებს '''ფარნუკ I = ხსე-ფარნუგ'''ის სახელით. მის მეფობის წლებად ასახელებს [[110-იანები|110-იანებს]].
„ძველი ქართული მატიანე "[[მოქცევაჲ ქართლისაჲ]]" და ანტიკური ხანის იბერიის მეფეთა სია“ (გვერდი 521) XVII „იმიერ“ მეფედ წარმოგვიდგენს [ფ]არ[ნ]უკ II-ს, მას შეესაბამება ქართულ წყაროებში მოხსენიებული აზორკი. მისი XVII-ა „ამიერი“ თანა-მეფეა არმაზაერი ([[არმაზელი]]).
{{დაიწყე ყუთი}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი| წინამორბედი= '''[[ფარსმან I|ფარსმან]]'''
| ტიტული= [[საქართველოს მმართველთა სია|ქართლის მეფე]] | წლები= [[87]] – [[103]]
| შემდეგი = [[ამაზასპ I|ამაზასპ]] <ref>[https://wikisource.org/wiki/„ქართლის_ცხოვრება“_სიმონ_ყაუხჩიშვილის_რედაქციით_(ტომი_I,_1955.) „ქართლის ცხოვრება“ სიმონ ყაუხჩიშვილის რედაქციით (ტომი I, 1955.)]</ref>}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი| წინამორბედი= '''[[ფარსმან I]]'''
| ტიტული= [[საქართველოს მმართველთა სია|საქართველოს მეფე]] | წლები= [[87]] – [[103]] <ref>[http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/68532 ვახუშტის ბატონიშვილი „საქართველოს ისტორია“]</ref><ref>[https://wikisource.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90 საქართველოს ძველი ისტორია]</ref>
| შემდეგი = [[დეროკი|დეროკ]] }}
{{მემკვიდრეობის ყუთი| წინამორბედი= '''[[ფარსმან I]]'''
| ტიტული= [[საქართველოს მმართველთა სია|ივერიის მეფე]] | წლები= [[87]] – [[119]]
| შემდეგი = [[დეროკი|დეროკ]] <ref>[http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/65894/1/Teimuraz_Batonishvili_Istoria.pdf თეიმურაზ ბატონიშვილი „ისტორია დაწყებითგან ივერიისა, ესე იგი გიორგიისა, რომელ არს სრულიად საქართველოჲსა“]</ref>}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი|წინამორბედი= '''[[ფარსმან I]]'''
|ტიტული=[[საქართველოს მმართველთა სია|არმაზ-მცხეთის მეფე]]|წლები= [[70]] – [[96]]
|შემდეგი= '''[[ამაზასპ I]]'''<ref>[http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/69283/1/Saqartvelos_Istoria_Pirveli_Nawili_1911.pdf ს. რ. გორგაძე „საქართველოს ისტორია“. ჟურნალ "ჯეჯილის" გამოცემა. ტფილისი. ელექტრომბეჭდავი ამხ. "შრომა", მუხრანის ქ. №12. 1911] </ref><ref>[http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/236511/1/Saqartvelos_Istoria.pdf ს. რ. გორგაძე „საქართველოს ისტორია“. მეორე გამოცემა. ქუთაისი. ქ. შ. წ.-კ. გ. ს. ქუთ. განყ. სტამბა. 1915]</ref>}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი| წინამორბედი= '''ფარსმან II'''
| ტიტული= [[საქართველოს მმართველთა სია|იბერიის მეფე]] | წლები= 110-ანი წლები
| შემდეგი = '''[[ამაზასპ I]]''' <ref>[https://docs.google.com/viewer?a=v&pid=sites&srcid=ZGVmYXVsdGRvbWFpbnx0c2toYXJvZWJpfGd4OjcwNmQxYWUzZDMxZTEzMWU პავლე ინგოროყვა „ძველი ქართული მატიანე "მოქცევაჲ ქართლისაჲ" და ანტიკური ხანის იბერიის მეფეთა სია“]</ref> }}
{{დაასრულე ყუთი}}
==ლიტერატურა==
* {{cite book|last=[[მარიამ ლორთქიფანიძე]], [[როინ მეტრეველი]]|first=|title=საქართველოს მეფეები|language=|trans-title=|year=[[2007]]|publisher=გამომცემლობა „ნეკერი“|location=[[საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა]], წიგნსაცავის განყოფილება, K 281.358/3, თბილისი|isbn=99928-58-36-2|page=27, 28|url=http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/77842?mode=full|ref = harv}}
* საქართველო მეფეები მ. ლორთქიფანიძის და რ. მეტრეველის რედაქტორობით, გამომცემლობა „ნეკერი“, [[2007]]. გვერდი 27, 28.
* საქართველოს ისტორია, ტ. 1, თბ. 2008
* საქართველოს ისტორიის ნარკვევები, ტ. 1, თბ., 1970, გვ. 534.
{{ქსე|11|510}}
| 